Iedereen die de AOW-leeftijd heeft bereikt en in Nederland woont of heeft gewoond, krijgt een AOW-pensioen. Want de AOW is een verzekering en iedereen die in Nederland woont of werkt, is automatisch verzekerd. Het maakt niet uit wat je nationaliteit is en waar je woont op het moment dat je de AOW-uitkering ontvangt. Het maakt ook niet uit hoeveel vermogen je bezit, hoe hoog je bovenwettelijk of aanvullend pensioen is, en of je nog andere inkomsten ontvangt, bijvoorbeeld dividend of koerswinst bij de verkoop van aandelen. Ook een multimiljonair heeft recht op AOW, en krijgt het ook. De vraag of dit rechtvaardig is, wordt weinig gesteld.
Om bij het basisinkomen van hetzelfde principe uit te gaan, ligt niet erg voor de hand. Want er is geen sprake van een verzekering waar je je hele leven voor gespaard heb, al of niet automatisch. Toch gaat bijna iedereen – inclusief CPB en hoogleraren als Jacobs, Gradus en Van der Ploeg – er vanuit dat het basisinkomen ook geldt voor rijke mensen. Zelfs Rutger Bregman – die ik hoger had ingeschat – deelt deze interpretatie door te spreken van een “onvoorwaardelijke, maandelijkse toelage voor iedereen – arm of rijk, jong of oud, werkloos of overwerkt”. Het is dan ook niet zo vreemd dat veel linkse mensen tégen het basisinkomen zijn, en dat is terecht zoals ik zal laten zien.
Verder lezen