Theatermaker Milo Rau over de ‘socialist Hitler’ …
Communisme, Obama en nazisme: voor sommige Amerikanen allemaal één pot nat. Maar blijkbaar ook voor sommige Europeanen…
Een discussie over grenzen
Zaterdag 14 juli 2018: op zijn voorpagina kondigt DS met een grote foto van twee wandelende, op de rug gefotografeerde mannen, een gesprek aan in zijn weekendbijlage. Een gesprek tussen NVA-staatssecretaris Theo Francken en theatermaker Milo Rau. Op de cover van DS-Weekblad een gelijkaardige foto. Opschrift: “Milo Rau en Theo Francken: Open grenzen in Hellebosch”.
Theo Francken hoeft niet voorgesteld te worden, maar wie niet zou weten wie Milo Rau (41) is, kort dit. Rau is een Zwitserse reportage- en theatermaker die de wereld rondreist en sinds 1 mei NTGent leidt. Rau is ook docent. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Milo_Rau )
Rau en Francken houden er qua migratie sterk tegengestelde standpunten op na en daarom inviteerde De Standaard hen voor wat je een ‘ouderwetse verbale boksmatch’ kan noemen.
Maar die hoeven we hier niet over te doen. Want er is iets helemaal anders aan de hand.
Iedereen socialist?
Het begint met een merkwaardig antwoord van Francken op een vraag van één van de twee Standaard-journalisten van dienst: Filip Rogiers en Kasper Goethals. (De foto’s bij het gesprek waren van Kaat Pype.)
Francken gaf de aanzet tot de vraag door dit te stellen: “De gewone mensen, de arbeiders. Boos over migratie bijvoorbeeld of over het multiculturalisme. En de banken die bankrovers lijken. Boos over Arco. Ze pikken het niet langer dat de rijken alleen maar rijker worden.”
Waarop die van De Standaard: “Dat klinkt als Steve Bannon, in die combinatie van nationalisme en socialisme”.
Eerste wenkbrauwfrons: sinds wanneer bepleit Trumps vroegere topadviseur het socialisme?
Maar dan komt dit antwoord van Francken: “Ho maar; ik ben geen socialist. Ik had het over populisten. NVA is sociaal-economisch liberaal, niet socialistisch zoals VB. Populisme is niet alleen rechts. Je hebt ook linkse populisten.”
Tweede wenkbrauwfrons: Vlaams Belang socialistisch?!! Een partij waarover het ‘Vlaams patronaat’ dat haar steunde, niet tevreden was omdat ze te sterk de stank van ‘de collaboratie’ (met nazi-Duitsland) met zich meesleepte. Waarop dat ‘Vlaams patronaat’ – zoals Knack ooit schreef – een ‘fatsoenlijk rechtse partij’ op gang trok om beter haar belangen te verdedigen: NVA.
Toegegeven: VB heeft een ‘links lijkend sociaal programma’, met sociale beloftes puur om kiezers te lokken, net zoals Wilders in Nederland. Maar je kan een extreemrechtse club toch onmogelijk voor socialistisch laten doorgaan. Heeft Francken ze nog alle vijf of schaamt hij zich zoals Trump voor geen enkele leugen?
‘Toffe Nazi’s’
Even verderop drukt Francken zich correcter uit door te stellen dat zijn punt is dat “alle radicale rechtse partijen in Europa een linkserig sociaal-ecologisch programma hebben. De kiezers van Trump” voegt hij er meteen aan toe “zijn het felst gekant tégen migratie en het meest gewonnen voor sociale bescherming”.
Bescherming die Trump hen van geen kant biedt, maar soit…
Daarop komt het dan. Rau verklaart doodgemoedereerd dit:
“Heb ik het goed begrepen dat uw voorzitter onlangs gezegd heeft dat we moeten kiezen: open grenzen of sociale zekerheid. Dat doet me denken aan het dilemma in Hitlers partij. Bij de NSDAP had je een voortdurende strijd tussen nationalisten en socialisten. Uiteindelijk werd dat opgelost door te zeggen: goed, alle Duitsers, alle Oostenrijkers en een deel van Tsjechoslowakije horen bij onze ‘socialistische welvaartsstaat’. Maar niemand daarbuiten. Hier zijn we “socialist”, daarbuiten niet. Het basisidee van de verlichting is net dat iedereen op de wereld een menswaardig leven kan leiden.”
Lezen we dit nog eens:
“Voortdurende strijd tussen nationalisten en socialisten. Uiteindelijk opgelost door te zeggen: alle Duitsers, alle Oostenrijkers en een deel van Tsjechoslowakije horen bij onze ‘socialistische welvaartsstaat’. Maar niemand daarbuiten. Hier zijn we “socialist”, daarbuiten niet.”
De nazi’s als socialisten … Het is iets dat je de jongste jaren wel vaker hoort. Obama bijvoorbeeld werd op ‘sociale mediafora’ bekritiseerd als socialistisch en gekoppeld aan die andere grote socialist, Hitler, om hem op die manier ‘zo zwart mogelijk’ te maken.
Van Angela Merkel herinner ik me een toespraak in het Duits parlement waarin ze uitdrukkelijk de woorden ‘nationaal socialisme’ uitsprak om te verwijzen naar de nazi’s.
En op http://publieketribune.net/2015/05/05/was-hitler-een-socialist/ vind je deze vraag gesteld: ‘Was Hitler een socialist?” Met daarbij een foto en gelukkig een historisch juiste uitleg over hoe in de jaren dertig “delen van de Europese boven- en middenklasse het in hun broek deden bij de gedachte van een op handen zijnde revolutie. Er moest iets gebeuren, en dat iets was het fascisme. Het idee van fascisme was dat de klassenstrijd overbodig gemaakt moest worden. Het was een poging om eenheid in het volk te creëren, en het zo immuun te maken voor socialisme”. Een standpunt waarbij wel moet opgemerkt worden dat fascisme en nazisme toch ook weer niet helemaal hetzelfde waren.
Ernst Röhm: Hitlers ‘socialistische spitsbroeder’?
“Was Hitler een socialist?” Als zo’n stupide vraag her en der opduikt, moeten we dan stilaan een eeuw na het ontstaan van de NSDAP opnieuw van nul af aan beginnen uitleggen waar de nazi’s voor stonden?
Moeten we uitleggen hoe uit de economische crisis waarin Duitsland na de beurscrash van Wall Street in 1929 gestort werd – volgend op het verlies van WOI en de vernederende ‘vrede van Versailles’ – een heel sterke linkerzijde ontstond met socialisten en communisten. Waarop het Duitse grootkapitaal stap voor stap steeds verder in de boot ging met dé man die links kon uitschakelen: Hitler.
Hitler die zo leep geweest was om zijn partij de Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij te noemen. Nog een stap verder en het werd ‘AMADA’, ‘Alle Macht Aan De Arbeiders’, de maoïstische voorloper van de Belgische PVDA/PTB.
Maar de superlinkse NSDAP-naam was er slechts om het volk te misleiden. Hij duidde absoluut niet aan waar Hitler naar toe wou. Financieel zat de Oostenrijker zelf een tijd niet aan maar onder de grond en hij kon maar opklimmen door aan te schurken bij de rijken.
Binnen de NSDAP duldde Hitler een tijd een linkerzijde onder leiding van Ernst Röhm. Maar ook Röhm kan je bezwaarlijk een socialist noemen. Hij had net als Hitler gevochten in WO I en bezat – zo lezen we op de aan hem gewijde Wikipediapagina – “destijds vele contacten binnen het leger, de Freikorpsen en extreemrechtse kringen. Hij stond bekend als de ‘Machinegeweerkoning’. Zijn netwerk oversteeg zijn rang behoorlijk en hij vormde dan ook voor Hitler een belangrijke steunpilaar. In 1921 werd hij de chef van de door Hitler opgerichte Sturmabteilung. Onder zijn leiding groeide de SA uit tot een terreurorganisatie die voornamelijk communisten lastigviel.”
‘Lastig viel’ is wel zeer zwak uitgedrukt. Er werd destijds keihard geknokt op de Duitse straten, want socialisten en communisten (met staal- en mijnarbeiders in hun rangen) lieten zich niet doen.
Eind juni, begin juli 1934 hield de komedie over een linkerzijde binnen de NSDAP op. Tijdens ‘de Nacht van de Lange Messen’ liet Hitler de leiding van de ‘linkerzijde’, van de SA dus, alsook prominente anti-nazi’s zoals voormalig bondskanselier Kurt von Schleicher, liquideren. Vermoorden.
Dachau: KZ-‘optrekje’ voor communisten en socialisten
Wie werden vervolgens verder Hitlers slachtoffers? De joden. Jawel, maar pas nadat al duizenden linkse mensen in de eerste concentratiekampen gegooid waren.
Op de Wikipedia-pagina ‘Niet-Joodse slachtoffers van het naziregime’ kan je dit lezen:
“Verzetslieden, Spaanse republikeinen, leden van een vakvereniging, communisten en socialisten werden als eersten gezien als staatsvijandig en naar concentratiekampen gestuurd. Oorspronkelijk was concentratiekamp Dachau voor hen gesticht, omdat Hitler hen zag als onderdeel van het Joodsgestuurd bolsjewisme.
Hitler zag de linkerflank van de politiek, de sociaaldemocratie, eveneens als vijandig. Veel Joden waren hierin actief. De politieke dissidenten, zoals de nazi’s hen zagen, werden in gevangenschap lichtelijk bevoordeeld vanwege hun raszuiverheid. Bij annexatie van nieuwe gebieden door het Derde Rijk waren de politieke activisten altijd de eersten die gedeporteerd werden.”
Milo Rau en De Standaard-redactie: in september terug naar school!
Als Milo Rau nu komt beweren dat Hitler een ‘socialistische welvaartsstaat’ stichtte voor Alle Duitsers en Oostenrijkers, dan lijkt hij wel compleet onder-geschoold.
Dat hij in plaats van in de hoofden van IS-terroristen te kruipen – zijn NTGent verwekte begin 2018 ophef met de advertentie dat het op zoek was naar IS-terroristen voor het ‘theaterstuk Lam God’ – dat hij eerst maar eens terug naar school gaat. Een goede school. Waar ze nog aan historische vorming doen.
Rau mag de redactie van De Standaard mee naar school nemen, want hoe kan een Filip Rogiers zo’n uitspraken laten passeren? Is er geen eindredacteur bij DS Weekblad om de grootste onzin er uit te halen of op zijn minst een ‘noot van de redactie’ toe te voegen ?
Martin Niemöller ervaarde het aan den lijve
Als we dit laten passeren, moeten we dan eerlang bij DS lezen dat het de Duitse socialisten waren die de joden massaal vergast hebben? Dan kan men ook de joden verantwoordelijk houden voor de Katholieke Inquisitie… Noot van deze redactie: laat dat ‘verhaal’ nu niet een ‘eigen leven’ gaan leiden. Het is al even van de pot gerukt.
7 decennia nadat de nazi’s de Sovjetunie overvielen in hun kruistocht tegen het ‘judeo-bolsjevisme’, ligt de jood Karl Marx te ontploffen in zijn graf. Dat hij van de Chinese staatskapitalisten een monumentaal lelijk standbeeld kreeg in zijn geboortestad Trier, was al erg. Maar dat de nazi’s nu ook nog als stichters van een socialistische welvaartsstaat ‘gerehabiliteerd’ worden…
Als uitsmijter voor de menslievende theatermaker die Milo Rau zo graag zijn wil, hier één van de versies van een vroeger overbekend ‘gedicht’ van Martin Niemöller (1892–1984). Deze protestantse geestelijke bracht de laatste zeven jaar van het nazi-regime door in concentratiekampen.
First they came for the Socialists, and I did not speak out—
Because I was not a Socialist.
Then they came for the Trade Unionists, and I did not speak out—
Because I was not a Trade Unionist.
Then they came for the Jews, and I did not speak out—
Because I was not a Jew.
Then they came for me—and there was no one left to speak for me
Jan-Pieter Everaerts is auteur van een boek over Frans Buyens (1990) – een cineast die als geen andere Belg over het nazisme films gedraaid heeft – en van de documentaire ‘Breendonk, naziterreur in België / Breendonk, la terreur nazi en Belgique’ (2003).
