René De Preter. Geld & Macht.Antwerpen ( Berchem ).2006 ( Uitgeverij EPO ) ( ISBN 90 6445 424 8 ).
Wie zou niet naar dit boek grijpen bij een bezoek in de boekhandel?
De meeste mensen dromen immers – spijtig genoeg – van veel geld en de enkele uitzonderingen dromen dan weer van macht.
René De Preter is niet aan zijn proefstuk. Hij heeft in vroegere tijden een gelijkaardig boek geschreven (De 200 rijkste families), waarvan 27.000 stuks verkocht zijn .Een astronomisch aantal voor ons Nederlandstalig gebied.
Onze verwachtingen waren bijgevolg hooggespannen. Zijn ze vervuld ?
Ja en neen. Zo is het natuurlijk steeds bij een recensent. Hij is immers gefrustreerd omdat hij het boek niet zelf geschreven heeft en wil zich daarom in zijn commentaar bewijzen .Hij zal dus nooit iets volledig goedkeuren;
Ja, onze verwachtingen zijn vervuld omdat de schrijver ons bijzonder veel informatie geeft en dit doet in een bijzonder leesbare en geordende taal, – zeer aangenaam om te lezen.
Daarbij neemt hij kritische standpunten in, welke wij helemaal delen.We gaan ze hier niet herhalen. Men moet het boek maar kopen.
Maar, -en dat is onze neen- , de auteur wil niet zo zeer bewijzen dan wel illustreren dat macht en geld samengaan: dat zij, die geld hebben, gemakkelijk toegang krijgen tot de machtscentra en dat zij, die de dienst uitmaken in de machtcentra, graag de rijken opzoeken.
Hij suggereert ook dat dit huwelijk van Geld & Macht eeuwig is .Dit moet echter in onze ogen genuanceerd worden en op dit punt sluiten wij ons aan bij onze gemeenschappelijke vriend Bertrand Russell, die in zijn in 1938 verschenen boek over Macht stelt: “Macht, gelijk energie, vindt men in vele soorten en vormen, zoals rijkdom, krijgsuitrusting, burgerlijke autoriteit, invloed op de publieke opinie.Geen van deze vormen is ondergeschikt aan een andere en er bestaat niet één hoofdvorm waarvan de andere afgeleid zijn.Een poging één bepaalde vorm van macht, bijvoorbeeld rijkdom, afzonderlijk te behandelen, kan slechts gedeeltelijk geslaagd zijn,… .Rijkdom kan het gevolg zijn van militaire macht of van invloed op de publieke opinie, precies zoals deze twee het gevolg kunnen zijn van rijkdom.De wetten van de maatschappelijke dynamiek zijn alleen uit te drukken in termen van macht, niet in termen van een specifieke vorm van macht. ” ( B. Russell. Macht.Een nieuwe sociale analyse.Amsterdam, 1978, p.10 )
Kortom, welke macht het sterkst is hangt af van de omstandigheden.
Toegegeven, vandaag de dag primeert de macht van het geld.
We leven tenslotte vanaf 1945 onder de paraplu van de U.S.A., hetgeen nog versterkt is geworden door het wegvallen van het tegenblok, de Soviet-Unie .
In de U.S.A. draait het blijkbaar alleen maar om geld en deze werkelijk verziekte mentaliteit is naar onze mening de laatste 15 jaren zeer agressief in ons denken doorgedrongen.
Graag willen wij nog twee bemerkingen maken.
Op de eerste plaats willen we de hoop uitspreken dat René De Preter een derde boek zal schrijven over wat we zouden willen noemen de grote machtscentra van het geld. Hij kaart dit reeds aan, we zouden dat echter meer uitgewerkt willen zien.
Wij bedoelen hiermee dat naar onze mening de werkelijke geldmacht niet zo zeer ligt bij de bedrijven zelf zoals Ford, maar bij de grote investeringsbanken zoals daar zijn de fondsen Goldman Sachs, Lehman Brothers, etc. met in hun kielzog hun dienaressen Price Waterhouse Coopers, KPMG,etc.
Naar onze mening wordt dit nog steeds niet voldoende benadrukt.We mogen niet vergeten dat zij met hun beslissingen over het lot van individuen beslissen: één verplaatsing/verschuiving van kapitaal door hen kan een fabriek doen sluiten.
En vergeten we in dat kader ook niet de wat we zouden noemen ” stiekeme ” fondsen , zoals de Carlyle groep, waarbij de verstrengeling van politiek en kapitaal totaal is.In de Raad van Bestuur van deze groep zitten naast de Bush familie, de koninklijke familie van Saudi-Arabië en voormalig premier Major van het Verenigd Koninkrijk.
En wat te denken van de jaarlijkse – zogenaamd informele – bijeenkomsten van Davos. Hier worden naar onze mening de echte netwerken gesmeed en de werkelijke beslissingen “voorgekookt “.
En deze, – en hier geven we onze tweede bemerking -, ontsnappen totaal aan enige democratische controle. En dit verschijnsel kan naar onze mening niet genoeg benadrukt worden ! Kortom de werkelijke macht ligt niet bij het volk en de democratische instituties, -deze zijn een doekje voor het bloeden.De werkelijke macht is niet democratische, maar elitair.
Mogen we besluiten, lezer, en U het boek ten zeerste aan raden.
(Uitpers, nr. 84, 8ste jg., maart 2007)
U kunt dit boek via de link hieronder rechtstreeks bestellen bij:
en wie via Uitpers bestelt, helpt Uitpers!
De link:
http://www.groenewaterman.be/anne/index.dll?webpage=index.htm&inpartcode=473213&refsource=uitpers
