Wat verhullen de Westerse landen met hun interventies? Willen ze echt Al-Qaida bestrijden of draait alles rond de concurrentie tussen het Westen en China over de toegang tot de Afrikaanse grondstoffen?
Het militair ingrijpen van Frankrijk in Mali schijnt op het eerste zicht los te staan van het buitenlands beleid van Washington met nieuwe focus op Azië. Maar de Westerse (militaire) controle over delen van Afrika moet volgens mij gezien worden als het tweede been van de schaar die de Chinese ontwikkelingen wil kortwieken. In Azië wordt getracht nauwe (militaire) banden te smeden met die landen die in dispuut liggen met China, in Afrika wordt gepoogd China af te snijden van de toegang tot grondstoffen.
Frankrijk spreekt haar optreden in Mali goed als een door de VN gedekte operatie in samenwerking met de Afrikaanse buurlanden van Mali. President Hollande waarschuwde dat deze interventie niet van korte duur zal zijn, want ze heeft tot doel het ganse Malinese grondgebied onder controle te krijgen. Frankrijk krijgt steun van EU en NAVO vrienden. In het conflict om Mali gaat het immers om omvangrijke strategische belangen, om de controle over de Afrikaanse grondstoffen en de handhaving van de hegemonie van de VS en de gewezen Europese koloniale machten. Deze laatsten hebben onderlinge tegenstellingen maar ze willen in de eerste plaats gezamenlijk de toekomstig grootste economie van de wereld daar de pas afsnijden.
Interventie zonder grenzen?
De geopolitieke insteek van de Franse interventie in Mali wordt ook door Londen en Washington benadrukt. De Britse premier Cameron verklaarde dat een oplossing van de crisis in Mali meerdere jaren zal duren. Groot-Brittannië is dan ook bereid de Franse speciale commando’s spionagevliegtuigen ter beschikking te stellen. Ook onze minister Decrem en de voltallige Belgische regering willen niet achter blijven in dit neokoloniaal avontuur. In leger- en regeringskringen in Washington wordt evenzeer sinds geruime tijd over een langdurige oorlog gesproken die zich kan uitbreiden over de ganse Sahel zone.
Voormalig minister van buitenlandse zaken, Hilary Clinton, verklaarde dat het conflict een ernstige en lang durende bedreiging kan worden, daar het noorden van Mali zeer uitgestrekt is en wat de topografie betreft niet alleen bestaat uit woestijn maar ook vele grotten omvat die als schuilplaats door de opstandelingen kunnen gebruikt worden. Dit doet ons, volgens Hillary Clinton, aan Afghanistan herinneren, “waar is gebleken dat we voor een langdurige en noodzakelijke strijd stonden”. Mali mag volgens de verschillende Amerikaanse woordvoerders niet tot een veilige haven voor terroristen uitgroeien.
Volgens een artikel in de Los Angeles Times wordt het onderwerp “veilige haven” een druk besproken thema in het Pentagon. Enkele hogere beleidsmakers en officieren in het Pentagon waarschuwen dat zonder een massief ingrijpen van de VS, Mali een basis zou worden voor de islamitische radicale rebellen, net zoals Afghanistan dat was in de tijd voor de aanslagen van 11 september 2001. Met dergelijk beweringen willen ze de Amerikaanse publieke opinie voorbereiden op een nieuw front in de “oorlog tegen het terrorisme”.
Terrorisme
Volgens de Washington Post, heeft de VS bijtankvliegtuigen voor de Franse gevechtsvliegtuigen aangeboden alsook transportvliegtuigen voor troepen uit de naburige Afrikaanse landen. De geheime dienst van de VS werkte al de nodige plannen uit hoe de Franse gevechtsvliegtuigen met betere en efficiëntere informatie voor hun militaire aanvallen kunnen geholpen worden. In de New York Times kon men lezen dat de VS-strategen overwegen om een drone basis in noordwest Afrika te installeren om de locale Al-Qaida en andere extremistische groepen beter te kunnen observeren. Volgens de bovenvermelde krant zou deze basis in Nigeria worden ingericht. Het Pentagon sluit ook niet uit om indien nodig als de bedreiging toeneemt om bewapende drone-vliegtuigen in te zetten. Volgens de uitlating van een leidende functionaris van het Pentagon, staat de beslissing om in noordwest Afrika een bestendige drone basis in te richten in directe samenhang met het Mali conflict. Het moet ook gelijktijdig de aanwezigheid van het regionaal commando van Africom beveiligen.
Of de veronderstelde “Al-Qaida” activiteiten in het noorden van Mali werkelijk zo bedreigend zijn dat een militaire ingrijpen van het westen en een permanente Amerikaanse militaire aanwezigheid noodzakelijk en rechtvaardig maken, is niet bewezen. Blake Hounshell, hoofdredacteur van het magazine US Foreign Policy, komt tot de vaststelling dat het nog niet duidelijk is welke bedreiging Al-Qaida van het Islamitische Maghreb (AQIM) eigenlijk voor de Verenigde Staten vormt. De Foreign Policy medewerker Stephen Walt stelt vele vragen: “Is de vrees van de VS dat de extremisten in Mali hun krachten zouden samenbundelen om Frankrijk, de VS en andere westerse landen aan te vallen, werkelijk realistisch? Hebben die, indien ze het al zouden willen, de capaciteit en mogelijkheid om dergelijke aanvallen uit te voeren, nu Frankrijk met de logistieke steun van de bevriende EU landen en de VS probeert om deze potentiële terroristen uit te roeien? Wordt hier de aandacht weggetrokken van de binnenlandse strijd tegen de Malinese regering en wordt er in de plaats meer gefocust op de Franse en buitenlandse militaire invasie?”
Interventie heeft altijd voorspelbare gevolgen. Er ontstaan bijkomende problemen en crisissen, die dan als nieuwe rechtvaardiging gebruikt worden voor nog omvangrijkere interventies. Anders gezegd, een interventie opent altijd de mogelijkheid naar de volgende interventie.
De nuttige bedreiging
Terwijl de westerse politici zich alle moeite getroosten om hun militair ingrijpen te rechtvaardigen, is er grote twijfel over de competentie van de Malinese strijdkrachten. Volgens de New York Times heeft het Malinese leger, ondanks de omvangrijke steun van de opleiders uit de VS, aangetoond dat het te zwak en onbruikbaar is als oplossing voor de crisis.
Het blad The Economist is van mening dat het Westen hoopt om in Mali veel fanatieke jihadstrijders te doden en de noordelijke steden met soldaten uit Mali en de buurlanden te beveiligen en onder controle te houden, vooraleer de opstandelingen er zouden in slagen zich opnieuw te hergroeperen of zich te versterken met nieuwe rekruten. Met hun retoriek van hoop willen ze de Westerse bevolking voorbereiden op een langdurende en dure strijd. Onlangs verklaarde generaal Carter Ham, chef van Africom: “in het beste geval kunnen we Al-Qaida terugdringen en hun opgang bemoeilijken door de strijders in het gebied te verhinderen intensieve operaties uit te voeren.”
Het is een feit dat de Washington de zogenaamde bedreiging die uitgaat van Al-Qaida nu hoog op de agenda plaatst. Echter in 2011 verklaarde defensieminister Panetta dat de VS kort bij de overwinning op Al-Qaida stond. Maar na het goede resultaat van de door het Westen ondersteunde islamitische strijders in Libië en Syrië, mag het nuttige spook Al-Qaida terug rondwaren om de westerse bevolking opnieuw bevreesd te maken voor hun veiligheid.
Het is de VS elite nooit te doen geweest om AL-Qaida werkelijk uit te schakelen. Daarvoor is deze te nuttig. Mocht het terroristische netwerk werkelijk overwonnen worden, zou dat een strategisch verlies voor Washington betekenen. De Verenigde Staten zouden dan onvervangbaar infanterie krijgers verliezen die ze voor hun oorlogen nodig hebben. Ook zou het voor hen moeilijker worden om hun interventie oorlogen te rechtvaardigen. De vermeende dreiging van Al-Qaida is in feite voor hen een godsgeschenk dat te nuttig is om te laten verdwijnen.
Terugdringen van China
De zogenaamde bedreiging die uitgaat van Al-Qaida wordt gebruikt om de westerse militaire interventie in dat Afrikaanse land te rechtvaardigen. De bestrijding van de terroristische groepen in het noorden van Mali is een perfecte versluiering van de strategische inten
tie van de VS en haar trouwe Europese partners die in werkelijkheid beoogt om China uit gans Afrika te verdringen. Omdat China op het Afrikaanse continent een ernstige concurrent aan het worden is doet het Westen er alles aan Afrika opnieuw te koloniseren om zo de Afrikaanse grondstoffen in hun greep te kunnen houden.
Razia Khan, de Afrika verantwoordelijke van de Britse Standard Chatered Bank, deelde onlangs mede dat de bilaterale handel tussen Afrika en China een totale waarde van 200 miljard dollar per jaar benadert. Deze handel is de laatste tien jaar gemiddeld met 33,6 procent gestegen. In de komende jaren kan China de grootste handelspartner van Afrika worden en zo de VS en EU overtreffen.
Washington is zich terdege bewust van deze ontwikkeling. Tijdens de hoorzitting in de Amerikaanse senaat meende de nieuwe minister van buitenlandse zaken, John Kerry, dat de Verenigde Staten tegen deze ontwikkeling in verweer moet komen daar China al in alle Afrikaanse landen aanwezig is. “China heeft lange termijn akkoorden voor het ontginnen van mineralen en andere overeenkomsten afgesloten”, verklaarde Kerry. “De VS hebben in enkele landen nog de handel in handen, maar we moeten hier zeker een grotere inspanning leveren.”
In het door Wikileaks gepubliceerd diplomatiek verkeer uit 2010 van de VS staatssecretaris voor Afrikaanse aangelegenheden Johnie Carson, blijkt dat China als een zeer agressieve en boosaardige economische concurrent zonder moraal wordt bestempeld.
De ergernis van de VS over deze groeiende Chinese investeringen in Afrika werd ook benadrukt – als een soort steek onder water – door Hillary Clinton in augustus van verleden jaar. Zij onderstreepte dat de VS meer dan andere staten een voorstander van democratie en mensenrechten is, zelf wanneer het gemakkelijker zou zijn de andere kant op te kijken. De recente inbreuken op de mensenrechten gepleegd door de door de VS opgeleide Malinese soldaten, tonen ons nog eens temeer aan hoe leugenachtig deze verklaringen zijn. Als antwoord op Clintons steken onder water antwoordde het Chinese nieuwsagentschap Ximhua met de volgende commentaar: “De reis van mevrouw Clinton moet vooral dienen om het Chinese engagement in Afrika te discrediteren en om zijn groeiende invloed in te dammen”.
China verwacht er zich aan dat het nog meer pogingen zullen komen om zijn invloed in Afrika te beperken. Het is van oordeel dat het Franse militair optreden in Mali het voorspel is voor verdere westerse interventies. He Wenping van de Chinese academie voor sociale wetenschappen waarschuwt dat met de Franse militaire inmenging een nieuw interventionisme in Afrika gelegaliseerd wordt. Door de westerse interventie in Libië heeft China een verlies aan investering geleden van 20 miljard dollar. Bovendien werd zo de weg geopend voor de huidige interventie in Mali.
Besluit
Als de Verenigde Staten van een dynamische Aziatische groei wil profiteren om deze eeuw als de Amerikaanse eeuw van de Stille Oceaan uit te bouwen, moet ze ook de dynamische Aziatische groei in Afrika onder controle hebben. Wanneer de VS China wil tegenhouden, moet het zich ook voor Afrika interesseren, en moet het de interventies in Afrika kunnen toedekken onder de vlag van “oorlog tegen het terrorisme”.
Antoine Uytterhaeghe
Bronnen:
Was steckt hinter den US-Interventionen in Afrika? – Ben Schreiner
China Daily
UPI: Kerrry –relations China
Guardian UK: Hillary Clinton – Africa & China
News yahoo com: rights-group warns executions malian army
Wikileaks: US embassy documents 250144
