Oppositiepartijen CHP en DEM winnen van AKP
“You can fool all the people some of the time, and some of the people all the time, but you cannot fool all the people all the time.” Aldus een aan Abraham Lincoln toegeschreven gezegde.
Korter en krachtiger: “You can fool some people some time, but you can’t fool all the people all the time”.
Voor Turkije is het zo ver: de tijd dat de Turken zich massaal door de autocratische Erdogan lieten verleiden, is voorbij. De uitslag van de gemeenteverkiezingen op zondag resulteerde overal in de media in duidelijke ‘nederlaag-conclusies’.
“Turkse oppositie dient Erdogan grootste verkiezingsnederlaag toe”; De Tijd
« La Turquie d’Erdogan à un “tournant” au lendemain de la victoire historique de l’opposition aux municipales » ; RTBF
“Herbe Niederlage für Erdogan-Partei bei Kommunalwahlen”; Deutsche Welle
“Turkey’s opposition party sweeps to local elections victory in snub to Erdoğan / Ekrem Imamoğlu secures unexpected second term as Istanbul’s mayor, propelling the CHP to the centre of national politics », The Guardian
« Ekrem Imamoğlu, The Istanbul mayor and rising secular rival to Erdoğan » ; The Guardian
« Elections municipales en Turquie : la large victoire de l’opposition constitue un désaveu cinglant pour le camp d’Erdogan » ; Le Monde
« Turkey local elections: Opposition claims big city wins in blow to Erdogan » ; Al Jazeera
« Turkish local elections: Opposition stuns Erdogan with historic victory » ; BBC
“Partij van Erdogan verliest lokale verkiezingen in Turkije, met bijna alle stemmen geteld”; VRT
Bij de VRT vatte Inass Mouhamou het op maandag in de ‘lead’ van zijn artikel zo samen: “De AK-partij van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft het slecht gedaan in de gemeenteraadsverkiezingen. Met 99,8 % van de stemmen geteld, staat oppositiepartij CHP op 37,7 % en regeringspartij AKP op 35,5 %. Bij de vorige lokale verkiezingen in 2019 won de AKP nog met bijna 45 % van de stemmen.
“Vooral in de steden doet de oppositie het goed. In Istanboel gaat de centrumlinkse Republikeinse Volkspartij (CHP) voorop met 51,1%. De partij van Erdogan volgt met 39,6 %. In hoofdstad Ankara is het verschil nog groter, met 60,4 % voor de CHP tegenover 31,7 % voor de AKP. (…) Ook andere grote steden gaan naar de CHP. Het gaat onder meer om Izmir, Adana, Antalya en zelfs Bursa, een conservatief bolwerk.”
Oppositiepartij “CHP won zelfs verkiezingen voor lokale besturen in de rurale provincies van Anatolië, die tot nu toe in handen waren van Erdogans conservatieve AK-partij.”
Al met al “een historische nederlaag voor Erdogan” en opvallend: Erdogan heeft de nederlaag zelf ook al toegegeven.
CHP
Maar waarvoor staat oppositiepartij CHP ? De ‘Republikeinse Volkspartij’ (Turks: Cumhuriyet Halk Partisi) werd begin 20ste eeuw opgericht door Mustafa Kemal (1881-1938), de stichter van het moderne Turkije die in 1934 van het Turks parlement de erenaam Atatürk kreeg, ‘vader van de Turken’.
Was de centrumlinkse partij vroeger heel duidelijk seculier, dan heeft ze dat de jongste jaren afgezwakt om meer moslimstemmen aan te trekken.
Dat Erdogan nu in het zand moet bijten, lijkt vooral te wijten aan de slabakkende Turkse economie en de galopperende inflatie.
Betekent dit de zwanenzang van Erdogan die in maart ook al liet weten dat de gemeenteraadsverkiezingen de laatste zijn waaraan hij deelneemt en hij dus geen kandidaat meer zal zijn bij de presidentsverkiezing van 2028 ?
Valt nog te bezien want tot dan kan Erdogan nog vier jaar verder president zijn en bij eerdere verkiezingen bleek al dat hij én de kliek rondom hem, tot veel – tot het ensceneren van een staatsgreep toe – in staat zijn om aan de macht te blijven.
Koerdisch
Naast CHP nog een winnaar: de pro-Koerdische DEM
Een opflakkering van het geweld aan de grenzen tegen de Koerdische PKK bv., zou handig benut kunnen worden. In de zuidoostelijke Turkse regio’s waar veel Koerden wonen, kwam het nu ook weer tot geweld waarbij volgens de Spaanse krant El Pais twee doden vielen en een paar dozijn mensen gewond raakten. Er was ook sprake van onregelmatigheden in de stemlokalen.
Toch wist de Koerdisch-gezinde DEM-partij de meeste steden in het oosten en zuidoosten te winnen, behalve Sirnak en Kars, die het met een paar duizend stemmen verloor aan respectievelijk AKP en MHP. De vraag is nu of de Turkse regering de DEM zal toestaan te besturen of opnieuw zal ingrijpen, zoals bij eerdere gelegenheden is gebeurd.
Merkwaardig ook dat toen recent in België Turken en Koerden met elkaar in de clinch gingen, de massamedia quasi altijd vergeten hebben om dit te verklaren vanuit de spanningen in aanloop naar de verkiezingen van zondag. Duiding geven bij op het eerste zicht moeilijk verklaarbare gebeurtenissen, is dat niet het werk van alle beroepsjournalisten?
