Woensdag 5 maart organiseerden stRaten-generaal en Ademloos voor de 13de keer een infoavond. Het werd een overrompeling. Nog nooit kwam zo veel volk opdagen. Zaal Horta zat stampvol, er waren ruim zeshonderd mensen, meer dan bij de infoavond vlak voor de volksraadpleging.
Wie denkt dat het verzet in Antwerpen tegen het BAM-tracé gebroken is, vergist zich. We zagen zelden een combattievere groep mensen. Na de gortdroge uitleg van anderhalf uur over de cijfers en tabellen uit het MER-rapport gaf het talrijk opgekomen publiek minutenlang een staande ovatie. Het was hartverwarmend voor de actiegroepen die al bijna negen (stRaten-generaal) en zes jaar (Ademloos) ijveren voor een duurzame, toekomstgerichte, gezonde mobiliteitsoplossing voor Antwerpen.
De wetstraatpers heeft het misschien niet in de gaten, maar de Antwerpse actiegroepen wel: de afkeer van het BAM-tracé in Antwerpen is en blijft groot. Je bouwt simpelweg geen autostrade door een stad. Dat was op 18 oktober 2009 ook de boodschap na een volksraadpleging over het BAM-tracé.
Tweede vaststelling van de avond: het verzet tegen het BAM-tracé bedt zich vandaag stilaan in een bredere beweging in, die van stedelingen die in een 21ste-eeuwse stad willen wonen. En daar hoort een nieuwe autostrade door de stad niet bij. Wel het creëren van open en groene ruimte, van een overkapping (cfr. het nieuwe initiatief Ringland), van mobiliteitsalternatieven, van intelligente sturingssystemen voor doorgaand verkeer, van woonwijken waar de leefkwaliteit hoog is (geen overdaad aan lawaai, geen wolk van fijn stof), van een politiek ook die niet ‘over de hoofden heen’ beslist.
Er zijn veel mensen die bewust voor het wonen in de stad kiezen, ‘want daar gebeurt het’. Die mensen vinden dat ze ook recht hebben op een kwaliteitsvolle leefomgeving, en daar willen ze werk van maken. Het zijn die mensen die we gisteravond terugvonden in zaal Horta. Samen vormen ze een beweging.
Voor meer en meer Antwerpenaren gaat het niet eens om het technische debat over tracés, tolheffingssystemen of cijfertabellen, wel om het aanvoelen dat Antwerpen niet de historische fout mag begaan om zich met het permanente aanzuigen van grote verkeersvolumes dwars door de stad te verankeren in een vorige eeuw. De nieuwe beweging kijkt naar steden als Kopenhagen, Stockholm, Hamburg, Wenen, steden waar men wel de knop heeft omgedraaid en resoluut de 21ste eeuw is binnengestapt. Steden ook die in de jaarlijkse rapporten van ‘most liveable cities’ bovenaan prijken. Belgische steden als Brussel, Antwerpen of Luik prijken steevast onderaan de lijst.
De kern van het debat verlegt zich naar de vraag hoe een duurzame stad van de 21ste eeuw er uitziet. En dat is niet met een open autostradesleuf van 19 baanvakken tussen dichtbevolkte wijken, zoals het BAM-tracé er uitziet aan het Antwerpse Sportpaleis. Wie tijdens city-trips vol bewondering nieuwe stadsontwikkelingsprojecten bezoekt in het buitenland, die gaat niet naar zo’n sleuf kijken waar je om gezondheidsredenen beter wegblijft, wel naar stadsgebieden waar je zelf ook wel zou willen wonen.
Manu Claeys voor stRaten-generaal
Wim van Hees voor Ademloos
