De HDP is de derde grootste partij in het Turkse parlement met 59 zetels. Sinds de mislukte couppoging van 15 juli is er een heksenjacht aan de gang tegen critici en opposanten van de AKP-regering.
Op 30 oktober belandden Gülten Kisanak en Firat Anli de twee verkozen co-burgemeesters – HDP hanteert complete gendergelijkheid in bestuursorganen – van Diyarbakir in de gevangenis. Sindsdien bestuurt een door het Turkse regime aangeduide districtsgouverneur de grootste stad van het Koerdische zuidoosten. Het aantal gemeenten dat door bureaucraten van Ankara wordt geleid is inmiddels opgelopen tot 28. Een dertigtal democratisch verkozen Koerdische burgemeesters is gevangengezet. Een zeventigtal is uit zijn of haar functie gezet.
HDP hinderpaal voor machtsuitbreiding Erdogan
De HDP moet het bekopen omdat ze zich niet laat lenen voor de constitutionele machtsuitbreiding van het presidentschap (Erdogan dus). De HDP haalde vorig jaar ruimschoots de kiesdrempel van 10% waardoor de AKP de niet de verhoopte twee derde meerderheid binnenhaalde. Het kwam tot een openlijke oorlog in het zuidwesten van het land. In de Turkse propaganda gaat het over een strijd tegen terroristen, maar waarbij het Turkse staatsapparaat zich zelf van grootschalige staatsterreur bedient. Er vielen honderden dodelijke slachtoffers. Het land is zo in een spiraal van geweld terechtgekomen.
De AKP is geleidelijk haar greep op de macht aan het vergroten met een aanval op de rechtsstaat. In de aanloop naar de verkiezingen van juni en november 2015 zagen we al hoe Erdogan zich niet aan de grondwet hield door openlijk deel te nemen aan de kiescampagne (wat een president volgens de grondwet niet mag doen). Zijn haatdiscours ging gepaard met tientallen aanslagen en aanvallen, op HDP-kantoren of -bijeenkomsten wat de kiescampagne van de partij zwaar bemoeilijkte.
Inmiddels zijn tientallen regeringskritische mediakanalen gesloten. Met de regelmaat van de klok worden accounts van sociale media geblokkeerd. De scheiding der machten is onder de uitgeroepen noodtoestand een farce. Meer dan 130 journalisten zitten opgesloten. Tientduizenden academici, functionarissen, leerkrachten zijn geschorst en zitten zonder inkomen in afwachting van een rechterlijke uitspraak die op zich laat wachten. Het principe dat je onschuldig bent tot het tegendeel is bewezen, bestaat niet meer in Turkije. De noodtoestand maakt ernstige mensenrechtenschendingen mogelijk.
Waarschuwing van Turkse balie
De voorzitter van de Turkse Balie, Metin Feyzioğlu, gaf een verklaring vrij onder de titel: “We geven een waarschuwing – Genoeg is genoeg”: “De beperking van de persvrijheid heeft een niveau bereikt dat onaanvaardbaar is in gelijk welke omstandigheid in een democratische samenleving. Het politiek leiderschap heeft degevaarlijkste vorm van censuur en zelfcensuur opgelegd aan de media met wie het niet gelieerd is. De arbitraire sluitingen van internet en sociale media geven de wetteloosheid een extreem karakter. Het hele staatsapparaat wordt ingezet ten behoeve van politieke propaganda. De decreten die onder noodtoestand worden afgekondigd viseren het recht op verdediging en de institutionele functie van de advocatuur (…) Vrijwel alle aspecten van het recht op een eerlijk proces worden genegeerd.”
Erdogan lijkt zijn land naar een éénpartijstaat te leiden, zeker nu ook de belangrijkste oppositiekrant, Cumhuriyet, doelwit is geworden. De hoofdredacteur en acht andere redactieleden zijn gearresteerd omdat ze zowel Koerdische militanten als de Gülenbeweging zouden hebben gesteund.
De EU laat kritische geluiden horen, maar die vertalen zich vooralsnog niet in daden. De HDP roept de EU op om de onderhandelingen voor de Turkse toetreding stop te zetten tot er een eind is gekomen aan het totalitair regime van Erdogan, om alle hulp op te schorten die Turkije economisch voedt, om politieke en administratieve acties te nemen en de ambassadeur terug te roepen.
