Moet het Westen Oekraïne al dan niet bewapenen? Het wordt ineens voorgesteld als een dilemma, terwijl er onder meer via Litouwen al een tijd wapens van de Navo naar het bewind in Kiev gaan. De waarschuwingen van Moskou en anderen dat die escalatie lijkt op een aanloop naar een oorlog met Rusland, lokt alleen tegenbeschuldigingen uit over een Russische invasie in Oekraïne. Vooral in Kiev zelf, maar ook in Polen, Litouwen en Washington zitten haviken die erop uit zijn gewapenderhand met Moskou af te rekenen. Alles is goed “om de Russische agressie te beantwoorden”.
VS-president Barack Obama, ooit Nobelprijs Vrede, wil alvast extra geld om die “agressie” te beantwoorden. Wapens én geld voor de regering in Kiev die een leger van 200.000 manschappen op de been wil brengen om de “separatisten” – Russische media spreken over “federalisten” – in het zuidoosten succesrijker te bestrijden dan totogtoe.
Haviken
Want de prestaties van dat leger vallen erg tegen. Ondanks de steun van vrijwilligers en huurlingen uit eigen land en buitenland, maken ze geen vorderingen in de strijd tegen de “separatisten” van Donetsk en Loegansk. Meer en meer soldaten en vrijwilligers beschuldigen de legerleiders en president Porosjenko onomwonden van verraad. Anderen zijn milder: het Oekraïense leger stelt niet veel voor na 25 jaar van corruptie waarbij een groot deel van het budget op rekeningen van oligarchen en hun vrienden verdween.
Moskou beschuldigt het Westen van “anti-Russische hysterie”. De term is licht overtrokken voor onder meer Berlijn, Parijs en Londen die niet verder willen gaan dan de “economische oorlog” van de sancties. Maar het gaat zeker op voor overheidskringen in Kiev, Warschau, Vilnius en Washington waar de haviken aandringen op rechtstreekser militaire deelname aan de oorlog.
Zij krijgen nu een steuntje van professioneel paljas Bernard Henry-Lévy, een zionistische oorlogsstoker die (figuurlijk) op de barricades stond om Libië naar de haaien te helpen, en van George Soros, de Amerikaanse geldwolf die eerder de “fluwelen” revoluties in Servië, Georgië en Oekraéïne hielp organiseren en financieren. Zij hebben nu in twaalf kranten een oproep voor steun aan “het nieuwe Oekraïne” (de regering in Kiev) gepubliceerd.
Diezelfde kringen zijn anders opvallend discreet geworden over het in juli neergestorte Maleisisch toestel. Het is nog lang wachten op de resultaten van het onderzoek, maar ze waren er als de kippen bij om in juli onmiddellijk, zonder ernstige bewijzen, “de Russen” als schuldigen aan te wijzen. Over de moordpartij van 2 mei vorig jaar in Odessa, waar fascisten het vakbondsgebouw in brand staken – met minimum 42 doden – zijn ze nog discreter.
Auschwitz
De haviken maakten van de herdenking van de “bevrijding” van het uitroeiingskamp in Asuschwitz gebruik om Moskou zwaar te provoceren. De Russische president Vladimir Poetin ontbrak op die herdenking van de 70ste verjaardag. Hij was vooreerst niet persoonlijk uitgenodigd, de Poolse regering nodigde “landen” uit en zorgde er via ondiplomatieke wegen voor Poetin weg te houden. Die sprak dan maar op een herdenking in Moskou waar de rabbijn gastheer was (foto).
De bevrijding van wat restte van Auschwitz, 27 januari 1945, was het werk van het Rode Leger, bestaande uit Russische, Oekraïense, joodse, Armeense, Oezbeekse, Witrussische enz. officieren en soldaten. “Het waren Oekraïense soldaten die daar op die dag in januari 1945 in Auschwitz het kamp ontdekten”, zei de Poolse minister van Buitenlandse Zaken Grzegorz Schetyna. Die eenheid van het Rode Leger werd geleid door een Oekraïense jood, Anatoly Shapiro, en de eerste soldaat die in het kamp voet zette was een Oekraïener. Maar verder waren er militairen uit zowat alle delen van de Sovjet-Unie.
Patriottisch
Poetin was woedend om die uitspraak van Schetyna. Hij gebruikt de zege van het Rode Leger op de nazi’s als een troefkaart in zijn patriottische campagnes – en is daarmee ook op dat vlak een erfgenaam van Stalin. Want die gebruikte het Russisch patriottisme om het tij te doen keren na het rampzalig begin van de oorlog, de Duitse troepen ontmoetten bij hun inval in 1941 nauwelijks tegenstand, ze trokken door de Sovjet-Unie als door de boter.
Stalin riep de hulp in van de Russisch-Orthodoxe kerk en deed een uitdrukkelijk beroep op “het grote Russische volk” dat al zovele vijanden had verslagen. De “Grote Patriottische Oorlog” zoals die in de Sovjettijd werd genoemd, maakt deel uit van het “historisch erfgoed”’ van de Sovjetperiode dat Moskou zich toeëigende, samen met onder meer de permanente zetel in de Veiligheidsraad van de VN en het kernwapenarsenaal.
Poetin gebruikt het prestige van de zege op de nazi’s niet alleen in eigen land, maar ook in zijn kritiek op de regering in Kiev. Tijdens die Grote Patriottische Oorlog was er op grote schaal collaboratie met de nazi’s in bezet Oekraïne. Oekraïense benden namen actief deel aan de uitroeiing van Oekraïense en Poolse joden en van honderdduizenden Oekraïense, Russische, Poolse … arbeiders en boeren. De leider ervan was Stepan Bandera wiens foto een jaar geleden massaal opdook tijdens de massabijeenkomsten op het Maidanplein in Kiev en vooral in het westen van Oekraïne, waar de collaboratie het grootst was. Een bewijs voor Moskou, en voor de opstandelingen, dat de regering in Kiev nazi-vriendelijk is.
De Oekraïense premier Arseni Jatsenjoek herschreef begin dit jaar de geschiedenis op zijn manier., waarmee hij de Moskouse visie op zijn regering voor een stuk bevestigde. “We herinneren ons allemaal hoe de Sovjet-Unie Oekraïne en Duitsland binnenviel, we mogen niet toelaten dat dit weer gebeurt”, zei hij op de Duitse zender ARD. In die optiek was het de Sovjet-Unie die Duitsland en Oekraïne (deel van de Sovjet-Unie) binnenviel… Beangstigend.
Impasse?
Officieel wil bijna niemand oorlog. Obama wil het niet, de meeste EU-lidstaten, Moskou en de Oekraïense president Porosjenko zeggen het niet te willen. De Europese Unie houdt het bij pleidooien voor een dialoog, tussen de partijen in Oekraïne en tussen de EU en Moskou. De EU zegt te blijven hopen dat de sancties tegen Rusland Moskou tot die dialoog zullen dwingen. Maar niets wijst in die richting, Moskou lijdt er wel onder, maar is bereid ermee te leven. De sancties dan maar opdrijven, zoals de haviken in Polen, Litouwen en enkele andere landen willen? Dat wordt steeds moeilijker, de EU-bijeenkomst van eind januari eindigde met vage inhoudsloze formules waaruit alleen maar bleek dat de vereiste consensus er niet meer is.
Er zitten immers padden in de korf. De Hongaarse regering van de rechts-nationalistische Viktor Orban is al een tijdlang goed bevriend met Moskou en ziet verdere sancties zeker niet zitten. De Duitse kanselier Angela Merkel gaat partijgenoot Orban (EVP) in Boedapest de les lezen, maar Orban voelt zich gesterkt door de nieuwe wind vanuit Athene. De nieuwe Griekse premier Alexis Tsipras ontving veelbetekend als eerste buitenlander de Russische ambassadeur in Athene. De EU lijkt alvast in een impasse verzeild en lijdt verder zelf onder de sancties. Het komt er nu op aan niet het gezicht te verliezen. Maar intussen zijn anderen duchtig bezig het oorlogsvuur aan te wakkeren om Rusland een les te gaan lezen. Dat noemt bmen ‘met vuur spelen’.