Het afgelopen jaar eindigde, wat oorlog en vrede betreft, in mineur. Met het begin van het nieuwe jaar is meteen alle hoop op verbetering de grond in gebombardeerd.
Pessimisme is wat rest. Een democratisch gekozen regering in de Palestijnse Gebieden wordt geboycot door de VS en andere Westerse landen. Sterker, de verslagen Fatah-partij wordt met behulp van een sterk uitgebreide presidentiële garde bewapend en getraind door de VS om Hamas militair te verslaan.
Hezbollah, de Libanese sjiitische partij, wordt in de VS benoemd als grootste aankomende bedreiging, na Iran. In Libanon worden binnenlandse veiligheidstroepen (ISF) snel uitgebreid en bewapend door enkele Golfstaten met toestemming van de VS. Ook spreken de laatste berichten van het leveren van Humvees door de VS aan Libanon.
Ethiopië valt Somalië binnen en het lukt de VN niet, vooral door de weigering van de VS, dit te veroordelen. Sterker nog, de VS juichen de inval toe, ondersteunen die en beginnen ook zelf met militaire aanvallen. Bij een door de VS uitgevoerd bombardement gericht op drie Al Quaida-strijders blijkt later geen van de drie te zijn omgekomen maar wel plusminus 100 Somalische nomaden.
De VS sturen 20.000 extra troepen naar Irak. De adviezen van de commissie Baker lijken al weer afgeserveerd, behoren tot de geschiedenis. Niet dat deze adviezen veel voorstelden. Maar toch.
Een aanval op Iran lijkt zeer waarschijnlijk. Er is een vloed aan berichten die het ergste doen vrezen. Net als in Irak wordt de zaak tegen Iran en Syrië met gefabriceerde feiten sterker gemaakt ter voorbereiding van een aanval.
Bush: “…de netwerken die onze vijanden in Irak van training en geavanceerde wapens voorzien, zullen we vinden en vernietigen”; Cheney, Rice: “Ik denk dat er genoeg bewijs is van de Iraanse betrokkenheid met deze netwerken die high-explosive IEDs [improvised explosive devices] maken en die onze troepen aanvallen, hier zullen we wat aan gaan doen” en andere regeringsvertegenwoordigers van de VS hebben de laatste weken in verschillende bewoordingen gesteld, dat Iran terreurgroepen in Irak steunt en bewapent. Het gaat hier dan vooral om de IED’s. Meerdere malen hebben inlichtingendiensten naar de pers berichten laten lekken dat ze bewijs gevonden zouden hebben over de Iraanse betrokkenheid bij het leveren van IED’s aan het Iraakse verzet. Echter het bewijs wordt steeds niet hard gemaakt. Het enige dat zeker lijkt, zijn technische overeenkomsten van IED’s die gebruikt zijn door Hezbollah, geproduceerd worden in Iran en nu gebruikt in Irak. Echter, in de wereld van Internet, netwerken en poreuze grenzen is het niet verwonderlijk dat technische kennis of handleidingen hun weg vinden zonder dat daar enige regering bij betrokken is.
De druk wordt nu verder opgevoerd. Er is al een inval geweest op het Iraans consulaat in het Koerdische Noorden van Irak waarbij vijf Iraanse diplomaten zijn ontvoerd door de VS-troepen. Bij deze inval dezelfde soort beschuldigingen aan het adres van Iran. Volgens Rice, in the Times van zaterdag 13 januari, gaat het om een “defensive force protection mission.” De inval heeft zonder enige coördinatie met de Iraakse of Koerdische autoriteiten plaats gevonden. Beide stellen na de inval dat de Iraniërs er waren op uitnodiging van hen.
Met de beschuldiging dat Iran atoomwapens ontwikkelt, waar geen enkel hard bewijs voor is, en de steun die Iran zou geven aan de terreur in Irak, lijkt de geschiedenis zich te herhalen. De werkwijze lijkt als twee druppels water op die van de voorbereiding op de inval van Irak.
Er is sprake van vlootbewegingen, een tweede vliegdekschip gaat naar de Perzische Golf, en er is gesproken over de snelle opbouw van Patriotraketsystemen in het Midden Oosten ter bescherming van olieproducerende landen.
Na een aanvaring van een nucleair aangedreven onderzeeër van de VS met een Japanse tanker op 9 januari verklaart de Russische admiraal en oud-bevelhebber van de Zwarte vloot, Eduard Baltin, op 10 januari (Kuwait News Agency): “The presence of U.S. nuclear submarines in the Persian Gulf region means that the Pentagon has not abandoned plans for surprise strikes against nuclear targets in Iran. With this aim a group of multi-purpose submarines ready to accomplish the task is located in the area” (volgens hem zijn er nu vier onderzeeërs van de VS aanwezig in de Persische Golf.
De Sunday Times schrijft in een artikel op 7 januari dat zij van verschillende betrouwbare bronnen vernomen heeft dat Israël een aanval voorbereidt op Iraanse fabrieken voor uraniumverrijking. Er zijn speciale oefeningen voor geweest met een aantal vliegtuigen. Er zouden nucleaire bunkerbusters gebruikt worden om de ondergrondse fabrieken op te blazen.
De ING bank waarschuwt in een memo op 9 januari ‘Attacking Iran: The market impact of a surprise Israeli strike on its nuclear facilities’ voor een aanval in februari-maart en analyseert de economisch gevolgen die dat heeft.
Hoofdredacteur Ahmed al-Jarallah van de Arab Times stelt in zijn krant op 15 januari uit betrouwbare bron te hebben vernomen dat er voor april een aanval komt op Iran.
Bush moet snel handelen. Zijn politieke macht is tanende het is nu of nooit. Net als bij de Vietnam-oorlog lijkt voor de optie gekozen te worden tot uitbreiding van de oorlog om het falende beleid te verbloemen. In Vietnam werd de oorlog uitgebreid naar Cambodja nu die in Irak naar Iran.
Politiek ideologisch is het geen optie voor Bush en de neo-conservatieven om te gaan onderhandelen met Iran, Syrië, Hezbollah, Hamas, etc.. Dan blijft over om de komende twee jaar verder af te glijden en aan het eind van de tweede termijn Bush geboekstaafd te worden als de ‘slechtste’ of ‘meest falende president van de VS; of te kiezen voor een vlucht naar voren.
Het proces heeft een eigen dynamiek. Net als bij Vietnam is het voor een objectieve buitenstaander ook nu duidelijk dat het geen oplossing gaat geven maar juist de problemen gaat verergeren.
Aan de andere kant staat de Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad onder druk. Bij de Gemeenteraads-, en Raad van Experts verkiezingen op 15 december jl. heeft hij een gevoelige nederlaag geleden in het voordeel van de gematigde conservatieven. Ook in Iran is het buitenlands beleid de belangrijkste zaak waarop de president zich profileert. Bij Ahmadinejad is nu de keus: verdere escalatie of inbinden.
Bijkomend deze keer is dat er andere crises nabij zijn, waarvoor een aanval op Iran wel eens de spreekwoordelijk lont in het kruidvat kan zijn. De ‘peakoil’, inzakkende dollar, destabilisatie van het gehele Midden Oosten, het toenemend terrorisme. Daarnaast is er de klimaatverandering. Dit gaat ook tot onzekerheid en angst leiden onder grote delen van Westerse bevolkingen die zich gaat vertalen in extreem nationalisme.
Een doemscenario? Ik denk dat het heel realistisch is. Deze periode is misschien wel te vergelijken met die van voor de eerste wereldoorlog. Tot een paar maanden voor het uitbreken van die oorlog zagen de meeste mensen in de Westerse landen de toekomst met vertrouwen tegemoet. Niemand die ‘de Grote Oorlog’ voor mogelijk hield, terwijl er toch genoeg aanwijzingen waren.
Maar net als de moord op de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand voor de eerste wereldoorlog, 9/11 voor de aanvallen op Afghanistan en Irak, zal er ook bij Iran eerst een schokkende gebeurtenis moeten plaatsvinden, die de aanleiding geeft om de keten van gebeurtenissen in gang te zetten, die leiden tot een nieuwe oorlog. Het effect van 9/11 is waarschijnlijk te ver weggeëbd, om een oorlog tegen Iran mogelijk te maken zowel wat betreft internationale als nationale steun.
Dat wat de VS betreft.
Iets anders is Israël; Israël zal er alles aan doen om te voorkomen dat Iran een nucleaire mogendheid wordt en/of een te sterke regionale grootmacht. Israël ziet het voorkomen van deze ontwikkelingen als voorwaarde voor haar eigen voortbestaan. Daarom heeft Israël veel minder een aanleiding nodig maar zal, zoals ze dat zelf ziet, alleen al uit zelfbehoud een aanval moeten gaan ondernemen. Wat dat betreft kan de toenemende dreiging van de VS richting Iran ook gezien worden in het kader van de te verwachten aanval van Israël op dat land. De politiek ideologisch sterke band tussen een deel van de Bush-regering en Israël zorgen ervoor dat de VS het niet op een clash met Israël laat aankomen om haar ervan te weerhouden aan te vallen. Er zal eerder met begrip voor de Israëlische beweegredenen gedacht worden: het gebeurt toch, dus laten we het gebeuren dan maar zoveel mogelijk ondersteunen. In dit geval is het dus een aanval van Israël die de aanleiding kan geven tot een keten van acties en reacties die uiteindelijk leiden tot een regionale of zelfs wereldwijde oorlog.
(Uitpers, nr. 83, 8ste jg., februari 2007)
Ed Hollants
D4net
D4net@xs4all.nl
www.d4net.nl