Goiás op de knieën voor China

Al is mijn specialiteit al jaren het sojadrama, deze keer gaat het dus vooral over het suikerrietdrama. Maar wat blijkt? Goiás wordt de volgende jaren het paradijs voor de sojavloed, richting China. De Chinezen willen tot 2018 zeven miljard reais investeren om vooral in het Noorden en Noordoosten van Goiás de sojaproductie op te zetten. In deze regio zijn de vier grote handelshuizen Cargill, ADM, Bunge en Dreyfus amper actief. Gecombineerd met Chinese investeringen in de haven van Itaqui (deelstaat Maranhão) willen ze hun oligopolie ontwijken en de soja vlugger en vooral goedkoper naar China transporteren. De huidige productie in Goiás van ongeveer 7 miljoen ton willen ze tegen 2018 verdubbeld zien. De export van soja uit de deelstaat richting China willen ze van 1,5 miljoen ton op dit moment doen oplopen tot 6 miljoen ton. Voor de voorziene 7,8 miljoen ton soja in het oogstseizoen 2010-2011 (met een uitval van 10 %) wordt momenteel al 2,55 miljoen hectare opgeëist. Dit areaal zal verdubbelen, door enerzijds vroegere ontbossing voor vee om te zetten in soja en 100.000 hectare onontgonnen Cerrado extra aan te snijden.

Dàg Cerrado! Dàg biodiversiteit! Het is trouwens een nationaal fenomeen: eerst ‘limpar’ (‘schoon’ maken; ontbossen) voor vee. Er kunnen dan nog wat bomen en struiken blijven staan, wat het nationale en internationale verzet verzwakt. Nadien – 10 à 20 jaar later – wordt alles wel volledig ‘schoon’ gemaakt voor soja, suikerriet of eucalyptus. De agronegócio heeft tijd, al moet het geld wel rollen en opbrengen. Het mag niet té lang duren. Alles wordt best opgekuist en ‘maatschappelijk verantwoord’ neergezet, voordat de restant aan Cerrado tot

Patrimônio Nacional wordt uitgeroepen.

1/5 van de wereldbevolking. De helft van de wereldvarkenspopulatie. De Chinezen pakken het wel héél grondig aan, zowel in Afrika als in Latijns-Amerika. Terwijl de Europese Unie ‘maar’ 39 miljoen ton sojabonen en sojameel invoert, waarvan 20 miljoen ton uit Brazilië, slagen de Chinezen erin om het laatste decennium de import van quasi niets te laten aanzwellen tot 50 miljoen ton, anno 2010. De Brazilianen mogen dan wel ’s werelds meest optimistische volk zijn, voor mij als Belgische activist bevestigt dit het pessimisme dat me al een jaar bezet. Pessimisme, omwille van een historische dynamiek die wij met zijn allen niet kunnen verhinderen: een volk gaat meer dierlijke producten eten (vlees, zuivelproducten, eieren), als het economisch beter gaat. Algemeen wordt gesteld dat 1 % meer inkomen zich vertaalt in 0,5 % meer vleesconsumptie. De consumptie van vlees en zuivel mag dan in Europa de volgende jaren misschien wat zakken, in Azië trekt de consumptie aan als nooit tevoren. China is het oorsprongsgebied van soja en tofu voor menselijke consumptie. De Chinese keuken zal nooit zoveel gewicht geven aan vlees als wat Amerikanen, Europeanen, Argentijnen en Brazilianen op hun bord plegen te leggen. Toch gaan, omwille van het feit dat 1/5 van de wereldbevolking in dat ene land woont, de grote volumes soja ook in China nu vooral naar het veevoer. Het feit dat momenteel de helft van alle varkens ter wereld in China hokken, is daar niet vreemd aan. Als het consumptiepatroon bij 1,4 miljard Chinezen verandert, dan voel en zie je dat onmiddellijk aan de oprukkende sojavlakten van Brazilië, Argentinië, Paraguay, Bolivia en de Verenigde Staten. Vooral Brazilië blinkt uit in enthousiasme, want zij hebben –voorlopig!- nog alles wat China te kort heeft: grond, water en zon. De nieuwe minister van landbouw onderstreepte onlangs nog in de pers: “Laat maar oprukken die agronegócio. De Cerrado heeft toch geen waarde. Het is ‘niets’.”

Mag ik van minder moedeloos en pessimistisch worden?

Gelukkig zijn er nog de opgewekte Brazilianen die mijn optimistische kant blijvend voeden.

(Uitpers nr. 131, 12^de jg., mei 2011)

Luc Vankrunkelsven,

Goiâna, 25 maart 2011.

(1) Mundo B: http://www.mundo-b.org/