D. Little en D.K. Swearer (eds), Religion and Nationalism in Iraq: a comparative perspective, Harvard University Press, 213 blz., ISBN-13: 978-0-945454-41-0.
Sedert de invasie van Irak door Amerikaanse en Britse troepen in 2003, hebben die troepen af te rekenen met verzet van Irakezen van ongeveer alle religies. Maar tegelijkertijd is het tot een moordende strijd tussen soennitische en sjiitische moslims gekomen. Een boek met de titel godsdienst en nationalisme in Irak lijkt dan ook zeer lezenswaardig. Maar in dit geval stelt het toch wat teleur.
In de eerste plaats is dit boek het verslag van een conferentie die in 2005 werd gehouden aan de faculteit van godgeleerdheid van de Amerikaanse Harvard-universiteit (Harvard Divinity School), waaraan 25 specialisten deelnamen. En conferentie-papers hebben nogal eens de neiging bondig en oppervlakkig te zijn. Dit is ook hier het geval. Bovendien heet het een vergelijkende studie te zijn van het probleem van godsdienst en nationalisme in vier landen: Irak, Sri Lanka, Soedan en Bosnië-Herzegovina.Vergelijkend is het boek bijna niet. Het bevat eerder (te) beknopte beschouwingen over de vier landen.
Beschouwingen die van ongelijke kwaliteit zijn. In feite zijn het inleidingen op de problemen van die vier landen. Wie nog maar weinig of niets weet over de geschiedenis van Irak zal in The Rise of Religious and Etnic Mass Politics in Iraq van Juan R.I. Cole de basisfeiten te weten komen. En meteen ook zien dat godsdienst niet de enige factor is in Irak. Daar staan ook Koerden tegenover Arabieren – Arabieren van beide religieuze strekkingen, soennieten en sjiieten tegenover (in overwegende mate) soennitische Koerden.
Sri Lanka wordt uiterst summier behandeld en er wordt geen parallel getrokken met Irak. Het gaat er om een conflict tussen boeddhisten (waaruit blijkt dat het boeddhisme niet zo vreedzaam is als velen geloven) en Tamils, die de hindoe-godsdienst aanhangen. Wat Bosnië-Herzegovina betreft, is het eerste stuk (Pilgrimage and “Ethnic Cleansing” in Herzegovina van Michael Sells) meer een in beschuldigingstelling van de Servisch-orthodoxe Serviërs en van de rooms-katholieke Kroaten. Over de moslims ter plekke en hun ideologie, die onder wijlen president Izetbegovic vrij agressief was, vernemen we zo goed als niets.
Het meest interessante zijn de twee stukken over Soedan, ook omdat over Soedan in de pers niet zoveel verschijnt als over Irak. Wie wil kan hier de basisinformatie opdoen over het conflict in Darfur (Alex de Waal, Darfur, Sudan: Ethnicity, Islam and Citizenship). Het andere stuk (Elizabeth Mayer, Sudan’s 1998 Draft Constitution: Should it Be Required Reading fot the Leaders of the New Iraq?) trekt als enige een interessante parallel met de situatie in Irak.
(Uitpers, nr 90, 9de jg., oktober 2007)
U kunt dit boek via de link hieronder rechtstreeks bestellen bij:
en wie via Uitpers bestelt, helpt Uitpers!
De link:
http://www.groenewaterman.be/anne/index.dll?webpage=index.htm&inpartcode=728027&refsource=uitpers