Het leek heel even Venezuela. 70 % van de stemmen waren geteld, de regerende Georgische Droom lag voorop met 53 tegen 38 % voor de verenigde oppositie. Die oppositie betwistte dat en wees op de partijdigheid van de Kiescommissie. Ook hier ging de oppositie dan maar zelf tellen, want een exit poll van een Amerikaans instituut betaald door de oppositie, had anders voorspeld. Toch bleef de kiescommissie na alles te hebben geteld, bij een uitslag die de Droom 54 % toekent- bij een opkomst van 58 %. Het resultaat van geweld, fraude, manipulatie, aldus de oppositie. President Salome Zoerabisjvili spreekt van massale fraude. Ex-president Micheil Saakasjvili roept vanuit de gevangenis op tot massale demonstraties.
Russische weg
Die regerende Droom van superoligarch Bidzina Ivanisjvili, wiens recente wartaal aan Donald Trump doet denken, kan nu verder op de “Russische weg”. Russisch, in die zin dat enkele recente wetten zogoed als kopieën zijn van wetten in Rusland om opposanten en critici in het algemeen, monddood te maken; Vooral de wet op “buitenlandse agenten” waarmee iedereen met internationale contacten, makkelijker kan worden opgepakt. De recente wet “ter bescherming van de familie” die gebaseerd is op homohaat, sluit daar bij aan.
Met 91 zetels op 150 heeft de Droom echter niet de verhoopte drie vierde die nodig zijn om de grondwet te veranderen. Met een dergelijke meerderheid had ze alle oppositie buiten de wet kunnen stellen – iets waar de Droom van droomt: alle democratische rechten en vrijheden naar Hongaars model drastisch beknotte, media, cultuur en onderwijs stroomlijnen. Een uiterst-rechts programma dus.
De eerste warme gelukwensen kwamen trouwens van de Hongaarse premier Viktor Orban en van de Azerbeidzjaanse president Ilham Alijev – twee autocratische modellen. Voor Brussel is het een teleurstelling, daarmee is de weg naar aansluiting van Georgië bij de EU op zijn minst onderbroken.
Europa
De verenigde oppositie maakte van die aansluiting een strijdpunt. Bij de talrijke massabetogingen in Tbilisi wordt, net zoals onder meer in 2013-2015 in Kiev, flink met de Europese vlag gezwaaid. Veel Georgiërs zien daarin vooral een toekomst met meer welvaart. En meer democratie.
Is dat wel zo? Bij die oppositie zit ook de ‘Verenigde Nationale Beweging’ van gewezen president Micheil Saakasjvili (2004-2013) die niet bepaald een democraat kan worden genoemd. De brutale onderdrukking in 2007 van protesten tegen zijn economisch beleid en tegen corruptie, met 500 gewonden en de sluiting van twee tv-zenders, heeft sporen nagelaten.
Saakasjivili stak dat gemakshalve op Russische inmenging. Na zijn aftreden in 2013 trok hij naar de VS en Oekraïne, waar president Porosjenko hem tot gouverneur van Odessa benoemde. Na zijn Oekraïens avontuur – hij werd er na een tijd als een lastpost gezien – keerde hij in 2021 terug naar Georgië waar hij onder meer wegens de repressie in 2007, was veroordeeld en werd opgesloten.
Vrede
Georgische Droom heeft intensief campagne gevoerd rond het thema ‘vrede’. We willen geen oorlog zoals in Oekraïne, aldus de Droom, wij zijn de enigen die op een vreedzame manier kunnen omgaan met de noorderbuur (Rusland). Alleen zo kunnen we zonder wapens de nationale integriteit herstellen. Het is een thema dat vooral aanslaat buiten Tbilisi, in de hoofdstad staat de oppositie veel sterker.
Die integriteit slaat op twee gebieden die in de Sovjetperiode bij de republiek Georgië hoorden: Abchazië en Zuid-Ossetië. Zowel Abchazen als Osseten gaven nog vóór de implosie van de Sovjet-Unie te kennen dat ze niet bij Georgië wilden blijven omdat ze er zich niet welkom voelden.
Het eerste wat Zviad Gamsachoerdia, de gekozen president van het nu onafhankelijke Georgië, deed, was de autonomie van die gebieden opheffen. In de winter van 1990-1991 probeerde hij Tschinvali, de hoofdstad van Zuid-Ossetië, uit te hongeren. Bij Georgische aanvallen vielen 300 doden. De Osseten waren opgetogen dat de Russen hen kwamen helpen.
Met Georgische Droom geen herhaling van 2008, luidde het nu. Westerse politici en media blijven het maar hebben over de Russische invasie van Georgië, het feit negerend dat Saakasjvili de vijandelijkheden startte met zware aanvallen op Zuid-Ossetië.
Georgische Droom speelt in op de ‘Oekraïense angst’ van veel Georgiërs; ze vrezen dat al die plannen voor aansluiting bij de EU, en vooral bij de Navo, voor de noorderbuur een nieuwe provocatie zijn. Herstel van de territoriale eenheid, maar om met de Abchazen en Osseten die niet bij Georgië willen, nieuwe problemen binnen te halen? Georgië heeft meer te winnen bij goede nabuurschap, kijk maar naar Oekraïne, aldus Georgische Droom.
Het zal nu met enthousiaste steun van de Orthodoxe kerk Georgië op de leest van Orban schoeien – “illiberale democratie”, maar zonder veel democratie. De Russische president Vladimir Poetin en patriarch Kyrill kunnen tevreden zijn over de keuze van de Georgische kiezers.
