Generaals trekken de lijnen

De krachtsverhoudingen in het Witte Huis hebben een kwalitatieve verandering ondergaan met de afdanking van top-advieur Steve Bannon. Zeven maanden na Trumps inauguratie is de belangrijkste  speler die de president een band bleef bezorgen met z’n kiespubliek uit de groep ‘verliezers van de globalisering’, van het beleidsterrein verwijderd.
De kern van de conservatieve wereld in de Verenigde Staten deed nog een poging om president Trump te beïnvloeden. “ Terwijl anderen komen of gaan in het Witte Huis, zijn wij er gerust in dat zolang Steve (Bannon) en Kellyanne (Conway, van de uitspraak “alternative facts”) aan uw zijde staan, u de stem zult horen die u door dik en dun heeft verdedigd, ondanks de inspanning van sommigen om ‘u en uw boodschap’ te ‘managen’ ” zegt een heel recente brief van de leiders van de Tea Party Patriots, de Americans for Limited Government, UrbanCure, de American Family Association, ConservativeHQ.com, en het Center for Security Policy. Maar Bannon stond al langer in een slecht daglicht bij heel wat functionarissen in het Witte Huis, en heeft dus nu de Trump administratie verlaten. Zelf omschreef Steve Bannon dat conflict als de strijd tegen de globalisten.

invloed

Aan Steve Bannon worden heel wat evoluties en beslissingen toegewezen. Hij werd (pas) in augustus 2016 hoofd van de campagnedienst van Donald Trump, maar zijn uitgesproken nationalistische insteek en aanvallen op vrijhandelsverdragen zorgden voor een steviger verankering van de steun die Trump bij bepaalde bevolkingsgroepen had. Hij wordt vernoemd als de inspirator voor het reisverbod tegen mensen uit een aantal moslimlanden. De beslissing van de president om de Klimaatovereenkomst van Parijs op te zeggen, komt van hem, alsook de aankondiging dat transgenders uit het leger zullen worden gezet. Bannon botste met de president over Noord-Korea, waar er volgens hem geen militaire oplossing mogelijk is. Hij pleit agressief voor een een handelsoorlog met China.
In verband met Afghanistan stond Bannon frontaal tegenover de (ex-)militairen in de Trump administratie. Stafchef van het leger, Joseph Dunford, generaal van de Marines, duwde samen met zijn vriend en voormalige chef, minister van defensie James Mattis – generaal op rust van de Marines –  en generaal McMaster de beslissing door om de VS troepen in Afghanistan met 4.000 militairen te verhogen. Bannon was daar vierkant tegen gekant en trok de kaart van ‘contractors’ als Blackwater en Dyncorp twee ‘private military companies‘. Maar James Mattis hield de boot af. Betsy DeVos, huidig minister van onderwijs, is de zus van Blackwater stichter Eric Prince.

Kelly

Achter het ontslag van Steve Bannon wordt vooral de hand gezien van de nieuwe stafchef van het Witte Huis, ex-marines-generaal John Kelly, die eerder in het jaar Trumps minister van Homeland Security was geweest. Hij wil orde op zaken stellen binnen het Witte Huis, waar te veel onderlinge tegenwerking duidelijke beleidslijnen in de weg staat.
Steve Bannon maakt er geen geheim van dat hij in de clinch lag met NSC-baas generaal McMaster, met Gary Cohn, (ex Goldman Sachs) en directeur van Trumps National Economic Counsel, met Dina Powell (deputy National security advisor for strategy), met Trumps schoonzoon Jared Kushner en dochter Ivanka Trump. Soms ging het over politieke keuzes, soms puur om machtsposities.
Bannon keert terug naar z’n nieuwssite Breitbart News van waar hij naar verluidt de regeringsploeg agressief wil aanvallen over het verraad dat ze de president doet plegen tegenover zijn kiesbeloftes.

besluit

Eindresultaat is wellicht dat de (ex-)generaals president Trump zodanig aan het moduleren zijn dat hij uiteindelijk veel meer binnen de vastgelegde politieke lijntjes zal kleuren dan totnogtoe het geval is geweest. Vernieuwde vertrouwensmaatregelen met de (militaire) bondgenoten, een economische politiek die rekening houdt met de belangen van de multinationals die op de geglobaliseerde markt hun winsten maken, een klassiek vijandbeeld over Rusland. Om maar deze punten te noemen.
Is de weigering om de uiterst-rechtse terreurdaad in Charlotteville te veroordelen, een poging van de president om bepaalde groepen in zijn achterban toch in het presidentiële kamp te houden, op een moment dat de natuurlijke pleitbezorger van extreem nationalisme al naar de buitendeur werd geleid? (Hoewel Bannon de white supremacy aanhangers een ‘bende clowns’ noemde). Het lijkt ernaar uit te zien dat we nog dikwijls verrast zullen moeten opkijken van de zeer uiteenlopende uitspraken en beslissingen van een president die zoekt z’n steunbasis te behouden, en op andere momenten toch tracht te voldoen aan de eisen van het establishment onder zwaar toezicht van de militairen in zijn administratie.