Gaza, eenzaam in Arabische wereld

“Israël moordt de bevolking van Gaza uit met steun van Arabische regimes”, hoor ik verscheidene Arabieren bij ons vertellen. Volgens hen is dit in de Arabische wereld een wijdverbreide overtuiging. “Israël werkt niet alleen voor eigen rekening, maar ook voor die van enkele reactionaire Arabische regimes, met de zegen van Washington. Egypte maar vooral Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten kijken volgens hen met genoegen toe hoe Israël Hamas tracht te breken. Hamas had maar niet moeten “aanpappen” met Qatar, grote rivaal van het Saudische Huis en van de emirs.

Een deel van de openbare opinie van de Arabische wereld mag dan al meeleven met de inwoners van Gaza, in veel Arabische landen hebben ze andere, interne, zorgen  die dat medeleven overheersen. In Libië vallen honderden doden bij de onderlinge strijd tussen milities, de Egyptenaren ervaren dagelijks wat een militaire dictatuur betekent, in Syrië en Irak worden de conflicten steeds complexer, en ook elders is het lijden van Gaza niet de eerste van de zorgen.

Lippendienst

Daardoor kunnen de meeste Arabische leiders zich in het beste geval beperken tot lippendienst aan de “Palestijnse zaak”. De Arabische Liga houdt het bij beleefde tussenkomsten bij de VN, om dan toch te bewijzen dat ze nog bestaat ook al heeft ze niets om het lijf. De Liga vraagt spoedzittingen van de VN-Veiligheidsraad, waarschuwt voor de humanitaire gevolgen van de Israëlische agressie en klaagt schendingen van conventies aan. Maar daadwerkelijke hulp?

Cairo kijkt medeplichtig toe. De militaire machthebbers rond president al-Sisi haten Hamas al evenzeer als de door hen afgezette president Morsi. Hulp aan Hamas is een van de belangrijke verwijten van Sisi en co aan Morsi en de Moslim Broeders. Sisi heeft er alle belang bij dat Hamas zware klappen krijgt, de doden van Gaza laten de Egyptische generaals koud.  Zij krijgen hopen geld uit Saudi-Arabië en de Arabische Emiraten, terwijl Gaza 400 miljoen steun kreeg van grote rivaal Qatar.

Medeplichtig

Er zijn dus heel wat Arabische leiders die de doden van Gaza erbij nemen als zijdelingse schade van een operatie om Hamas op de knieën te krijgen. Gaza is voor hen een pion in de rivaliteit tussen Arabische heersers. Arabische kringen hechten zelfs meer en meer geloof  aan de bewering dat de Egyptische generaals medeplichtig zijn aan  een Israëlisch plan om alle Arabische inwoners uit Gaza naar de Sinai te verjagen zodat Israël Gaza gewoon kan annexeren.

Gaza is hoe dan ook een slachtoffer van die rivaliteit tussen dictatoriale regimes die elkaar ook op andere terreinen bekampen. In Syrië haalde Saudi-Arabië het van Qatar voor de leiding van het door het Westen erkende verzet dat op het terrein echter nog nauwelijks iets voorstelt. Want er zijn kapers op de kust. Het gaat niet alleen om Iran dat sterke bondgenoten heeft in Irak, Syrië en Libanon en voogd is van de sjiitische bevolkingsgroepen in andere landen. Want intussen heeft het Islamitisch Califaat een zeer grote regio in handen (noordwest Irak, noordoost Syrië) en vormt het een bedreiging voor andere Arabische regimes.

Die regimes zien in de Israëlische regering dan ook een objectieve bondgenoot om het status quo in het Midden Oosten, en dus die regimes, te handhaven. De solidariteit met de Palestijnse bevolking uit de bezette gebieden lijkt daardoor groter buiten dan in de Arabische wereld. Er zijn immers  weinig regimes die opgezet zijn met massamobilisaties ten gunste van Gaza. De massabetoging van zondag 27 juli in de Marokkaanse hoofdstad Rabat (foto), op initiatief o.m. van de vakbonden, is een van de weinige massale solidariteitsacties die we totnogtoe in de Arabische wereld zagen.