INTERNATIONALE POLITIEK

Franse PS zoekt maar vindt niet

De leiding van de Franse socialistische partij, de PS, heeft een nieuwe beginselverklaring opgesteld. Het zou een mijlpaal moeten worden in de geschiedenis van de in 1905 opgerichte partij. Van bij de aanvang stonden de beginselverklaringen bol van de tegenstellingen, zodat deze partij – zoals zovele andere socialistische partijen- opgescheept zat met spanningen. De kloof tussen de beginselen en de praktijk werd met de regeringsdeelnames alleen maar groter en groter. Maar de nieuwe beginselverklaring, die nog aan de partijleden ter discussie moet worden aangeboden, is in het oude bedje ziek.

De PS (vroeger SFIO, Franse sectie van de Arbeiders Internationale), was van in het begin een verzameling van zeer uiteenlopende opvattingen. In de praktijk voerde de partijleiding meestal een reformistische politiek. Zo gooide ze in 1914 alle pacifistische principes overboord en werd ze een patriottische vaandeldraagster die de oorlogskredieten goedkeurde. (Later, na de Tweede Wereldoorlog, steunde deze “internationalistische partij” de koloniale oorlogen.) Er kwam enige opklaring met het Congres van Tours van 1921 dat de breuk betekende tussen communisten en socialisten. Maar de kloof tussen beginselverklaringen en praktijk zou blijven groeien.

Moderniseren

De nieuwe beginselverklaring moet de partij helpen “moderniseren”. Alle clans en “olifanten” van de partij staan achter de nieuwe tekst. Er staat alweer veel woordenkramerij in die in de praktijk niets betekenen. Wat vooral opvalt is het belang dat “de markt” krijgt, wat volkomen normaal is als men terugblikt op de periodes dat de PS de voorbije 27 jaar de regering leidde en er een politiek van privatiseringen voerde.

Een beginselverklaring heeft op zichzelf geen groot belang daar ze toch van weinig invloed is op de politieke daden. Het feit dat de PS-leiding een nieuwe beginselverklaring nodig acht, weerspiegelt vooral de vertwijfeling in de rangen van leiders, militanten en brede achterban. De identiteitscrisis waarmee de partij nu al jaren worstelt, sinds de klinkende nederlaag bij de presidentsverkiezingen van 2002 waarin kandidaat Lionerl Jospin niet eens de tweede ronde haalde, blijft aanslepen.

Veel “olifanten” (les éléphants, term waarmee de clanchefs worden aangeduid) zien in deze aanslepende crisis slechts een middel om binnen de partij meer macht te winnen. Een veel gebruikte tactiek bestaat erin op te komen voor de “modernisering” van de partij, zonder dat na al die jaren duidelijker wordt wat dat moet inhouden.

Delanoë-Royal

Aan de top van de PS houden de diverse kopstukken zich intussen in de eerste plaats bezig met de strijd om de kandidatuur bij de presidentsverkiezingen van 2012! In de herfst komt er een partijcongres dat het laatste zou moeten worden van François Hollande als partijleider. Nu al gaan de kandidaat-opvolgers ervan uit dat die opvolger vanzelfsprekend de kandidaat van links in 2012 zal zijn.

De twee belangrijkste pretendenten zijn Ségolène Royal die vorig jaar in de presidentsverkiezingen verloor van Nicolas Sarkozy, en Bertrand Delanoë die onlangs triomfantelijk werd herkozen als burgemeester van Parijs. Waar vroeger kandidaten om het leiderschap tegen elkaar opboden in linkse verklaringen, gebeurt nu eerder het omgekeerde: beiden benadrukken het belang van de privé-sector in de economie en hebben het nauwelijks over de onrechtvaardige verdeling van de rijkdommen. Een betere verdeling moet maar voortkomen uit een opbloei van die privé-sector. Liberalen zeggen niets anders.

Liberalen

Maar op de term “liberalisme” woog nog een klein taboe. Gewezen premier Michel Rocard had eerder al wel een lans gebroken om van de PS “ook” een liberale partij te maken, volgens hem is de sociaal-democratie de erfgename van het politieke liberalisme.

Delanoë heeft het taboetje verder doorbroken. In een boek “De l’audace” (durf) zei hij dat links zich de term liberaal moet toe-eigenen. Op een meeting voor 500 aanhangers in Parijs op 24 mei kwam hij daarop terug. Socialisten moeten opkomen voor meer vrijheid en rechten voor de loontrekkenden en de burgers, dat is het politiek liberalisme”, zei Delanoë.

De PS zit daarmee nu ondergedompeld in een zeer semantische discussie. Politiek liberalisme in de Noord-Amerikaanse zin van het woord? En hoe dat te scheiden van het economisch liberalisme? Is liberalisme dan geen geheel?

Royal maakt van de gelegenheid gebruik om haar grote rivaal even langs links voorbij te steken. Zij weigert de term liberalisme te rehabiliteren, want in Frankrijk staat liberalisme voor een asociaal kapitalisme. Maar politiek liberalisme, ja, dat is van in het begin onherroepelijk verbonden met democratisch socialisme…

Beide rivalen voeren deze discussie ook uit tactisch oogpunt. Een van hun grote rivalen, Dominique Strauss-Kahn, is directeur geworden van het IMF en lijkt daarmee uitgeschakeld in de wedloop naar de kandidatuur voor 2012 – alhoewel dat niet zo duidelijk is. Hij haalde in de interne verkiezingen van eind 2006 meer dan 20% van de stemmen bij de leden. DSK is al langer voor een “grondige modernisering”, lees aanpassing aan het kapitalisme en zijn liberale ideologie. Zijn “luitenant”, Jean-Christophe Cambadélis, vindt de discussie evenwel overbodig: “de socialisten zijn op politiek vlak al lang liberaal, in feite sinds het congres van Tours.”

Sarkozy

De aanslepende verwarring bij de PS kan president Sarkozy alleen maar blij maken. Zijn beleid is bij de Fransen erg onpopulair, zijn eigen partij, de UMP, is al in even grote vertwijfeling als de PS. Maar het ziet ernaar uit dat die PS ook de komende vier jaar vooral bezig zal zijn met interne machtsstrijd waarbij de discussie over beginselen in het teken van die strijd staat.

Rechts verkeert met andere woorden in crisis, worstelt eveneens met een “identiteitscrisis”. De grootste linkse partij, de PS, heeft daaraan haar overwinningen bij de recente lokale verkiezingen te danken. Maar ze is niet in staat om tegenover de politieke, ideologische en sociaal-economische crisis van rechts een duidelijk alternatief te bieden.

(Uitpers, nr 99, 9de jg., juni 2008)

Relevant

Europa en Gaza: mosterd na de maaltijd

Het Israëlisch leger gaat al 19 maanden te keer als een moorddadige psychopaat in Gaza, maar de Europese leiders beginnen zich pas recent te roeren. De taal van het…

Drie jaar oorlog in Oekraïne: gemiste kansen van Europa

Op 24 februari is het drie jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Als vredesbeweging hebben we deze zware schending van het internationaal recht van bij het begin consequent veroordeeld.…

Wil Rusland echt een tweede front openen?

Volgens Michel Hofman, de stafchef van het Belgisch leger, moet Europa zich dringend voorbereiden op een mogelijke oorlog met Rusland. Wie vrede wil, bereidt zich best voor op een…

Laatste bijdrages

Van graaien gesproken: de Franse subsidiepotten

211 miljard ‘steun’ gaat ook naar aandeelhouders   De Franse regering zoekt 40 miljard euro om het begrotingstekort onder 5 percent van het bnp te drukken. 40 miljard, dat…

Dat best bewaarde geheim van Israël.

Over de atoombommen in het Midden-Oosten. De “Samson Option” was sinds decennia een van de best bewaarde publieke geheimen in de zozeer met geheimen doorvlochten conflictenknoop van het Midden-Oosten.…

“Het verschil in visie tussen ons en Damascus blijft groot”

Op 8 december 2024 viel het regime van Bashar al-Assad in Syrië als een zwaar beschoten ruïne in elkaar. Sindsdien volgen de gebeurtenissen elkaar snel op. Ahmed al-Sharaa vulde…

De herontdekking van Amerika van binnenuit

You May Also Like

×