Cordon sanitaire verplaatst zich naar links
Er vallen al langer harde woorden tussen de vier partners van de Nupes, de Nouvelle Union populaire, écologique et sociale. Hamas zorgt voor een toon hoger. Hamas is een “terroristische organisatie”, zeggen ze bij de PS, La France insoumise (LFI) weigert die term te gebruiken. Het linkse LFI als de slechterik, het lijkt Ineens wel of het cordon sanitaire tegen uiterst-rechts wordt verplaatst tegen LFI.
(Zie: https://www.uitpers.be/hamas-splijt-nupes/)
Bijna dood
De Franse linkerzijde is er erg aan toe. En dat enkele maanden nadat miljoenen mensen de straat optrokken tegen de pensioenhervorming van president Emmanuel Macron. Nu botsen de leden van de Nupes dagelijks met elkaar. Van samen naar de Europese verkiezingen te gaan, is al lang geen sprake meer – ieder voor zich.
Voor de recente Senaatsverkiezingen waren er linkse eenheidslijsten – zonder LFI. Op de betoging tegen politiegeweld van 23 september was LFI er wel, PS en communistische PCF weigerden te gaan. In Kamercommissies stelt LFI kandidaten tegen zittende socialisten. Nupes is dood, fluisteren ze alom, maar niemand wil de verantwoordelijkheid voor het opblazen van de eenheid van links.
Electoraal
De Nupes kwam er na de presidentsverkiezingen van maart 2022 met het oog op de parlementsverkiezingen. De Nupes beantwoordde aan de verzuchtingen naar linkse eenheid bij de achterban – de versnippering van de kandidaturen had immers weer tot resultaat dat het in de tweede ronde een duel werd tussen Emmanuel Macron en Marine Le Pen – tussen rechts en uiterst-rechts.
Die Nupes was vooral het werk van Jean-Luc Mélenchon, LFI, die in de eerste ronde bijna in de buurt van Le Pen kwam, maar dus te kort voor deelname aan de tweede ronde. Zowel bij het groene EELV als bij de PS was er binnenin van in het begin sterke weerstand tegen het samengaan met de radicalere LFI. Ook bij de communisten was het enthousiasme niet groot. Maar vooral uit electorale berekening stapten ze allemaal in de Nupes. Ze vaarden er allemaal relatief wel bij.
Een electorale alliantie is nog geen unie. En daar vlot het van bij de start niet mee. Het succes van Mélenchon – 21 %, terwijl de rest niet aan de kiesdrempel kwam – gaf LFI een dominante positie. Dat alleen al riep grote weerstand op bij de anderen. Vandaar dat elk op eigen kracht naar de Europese verkiezingen van volgend jaar trekt. En als er zelfs geen electoraal blok kan worden gevormd, wat schiet er van de Nupes dan nog over?
Eigen kleur
Vooral LFI mikt op een eenheidslijst gemikt, want zij heeft er het meeste belang bij. De zetelwinst bij de parlementsverkiezingen vorig jaar, geeft een vals beeld van de electorale sterkte van LFI, zij teerde toen op het succes van Mélenchon. Alleen naar de Euroverkiezingen trekken, is erg riskant; vorige keer haalde ze amper iets meer dan 6
%, dat zou nu niet veel beter kunnen zijn.
De anderen vrezen echter in de eenheid hun eigen kleur te verliezen. Bij de PS zou een eenheidslijst trouwens rechtuit tot een scheuring leiden. De PS heeft al het meeste van zijn achterban verloren, wat overblijft is gelijkelijk verdeeld onder de aanhangers van Olivier Faure, pro-Nupes, en felle tegenstanders met o.a. Carol Delga, presidente van de regio Occitanie en Anne Hidalgo, burgemeester van Parijs die als presidentskandidate 1,7 % haalde.
De tegenstanders van Nupes spelen sterk in op de verdediging van de laïciteit (lekenstaat), op de scheiding kerk-staat. LFI voert immers campagne tegen het verbod van het dragen van de abaya op school, terwijl dit gewoon de toepassing is van wetten die religieuze dracht op school verbieden. LFI doet dat o.m. om electorale reden: Mélenchon haalde zeer veel stemmen in buurten met een grote moslimbevolking.
Bij het groene EELV is resoluut gekozen voor een eigen lijst. Met de herinnering aan de verkiezingen van 2019 toen de groenen bij links veruit het best scoorden – 13%. Daarom wil groen, zwerend bij linkse eenheid, toch een eigen lijst, tegen een minderheid in eigen rangen in. Maar die rangen zijn zo dungezaaid, dat dit aan beide zijden om weinig mensen gaat. EELV heeft nu wel met Marine Tondelier aan het hoofd, interne rust, maar dat is erg betrekkelijk.
De communistische PCF lijkt sommige dagen al uit Nupes te zijn gestapt. Partijleider Fabien Roussel en Mélenchon schelden elkaar lustig uit, Roussel steekt zijn afkeer voor Nupes niet weg. Hij voert al sinds de aanloop tot de presidentsverkiezingen vorig jaar een erg populistische campagne. De Fransen hebben recht op een goede biefstuk en een betaalbare wagen, aldus Roussel. En “links moet opkomen voor degenen die leven van werken, niet van een uitkering”.
Het maakt hem volgens een peiling de favoriet van de linkse kiezers. Roussel, vorig jaar 2,7 %, kijkt al uit naar de presidentsverkiezingen van 2027. Op eigen kracht, zonder Nupes. Het probleem is wel dat de eigen kracht van de PCF erg klein is geworden. In Franse kruiswoordraadsels komt men vaak de opgave “ces cellules sint vides” (zijn cellen zijn leeg) tegen. Oplossing: PC.
Les insoumis
Bij LFI geen sprake van lege cellen, er is gewoon geen echte structuur. Gazeux, als een gaswolk, luidt het. Maar wel met een zeer strakke afgelijnde leiding, met Mélenchon als opperhoofd en Manuel Bompard als bewaker van de discipline. De leiding is niet gekozen door de basis (gas heeft geen basis), maar door de top (in een gaswolk?)
Interne democratie is taboe. Wellicht herinnert Mélenchon zich uit zijn trotskistisch verleden dat zoiets tot scheuringen leidt, dus beter geen risico nemen. Figuren die door hun inzet naar boven komen en een eigen populariteit hebben, worden geweerd. Figuren als Clémentine Autain, vaak genoemd als een mogelijke presidentskandidate. En vooral François Ruffin die Mélenchon inzake populariteit naar de kroon steekt. Ruffindie inzake Gaza/Hamas sterk afwijkt, voor hem is Hamas wel“een terroristische fanatieke organisatie die in het Nabije Oosten steeds de vijand van de progressisten was” (Le Monde 12/10/2023).
Ruffin pleit ook voor een andere minder verticale aanpak, meer in de richting van Dominique Willaert: luister naar de onvrede onder de mensen, van wie er nu zoveel uiterst-rechts stemmen. Een van de grote handicaps van LFI is de erg zwakke territoriale inplanting. Vandaar dat LFI geen enkele zetel heeft in de Senaat – de senatoren worden gekozen door overwegend lokale gekozenen, en die heeft LFI amper. Ruffin is bij LFI een serieuze rivaal voor Mélenchon, zeker met et oog op 2027.
LFI zit nu bovendien met “de affaire Sophia Chikirou”, een zeer naaste medewerkster en vriendin van Mélenchon. Er wordt haar veel verweten. Ze is zeer tyranniek en aarzelt bij voorbeeld niet op een grote meeting een spreekster van LFI het woord af te snijden. Daar komt de officiële aanklacht bij dat ze tijdens de campagne van 2017 het werk van haar firma, Mediascop, erg heeft overgefactureerd. Voor eigen gewin. “Dat is een seksistische en arabofobe aanval”, vindt Mathilde Panot, de leidster van de Kamerfractie van LFI. En zo wordt elke discussie geweerd.
Duivels
De media snoepen van dit verhaal. Tussen Mélenchon en de meeste media wringt het al jaren. Nu profiteren die media van de “Hamas-affaire” om Mélenchon meer dan ooit aan de schandpaal te nagelen. Mélenchon wordt voor hen volksvijand nummer één. Le Monde roept links op zich te ontdoen van Mélenchon.
De Macronie surft mee, LFI en Mélenchon worden als vijanden nummer één van de democratie gebrandmerkt. De rechtse Les Républicains (LR) en een deel van de Macronie zien er steeds minder graten in om het uiterst-rechtse Rassemblement National de “dediaboliseren”, om het cordon sanitaire tegen Le Pen af te bouwen. Le Pen wordt zelfs gepolst of ze haar 88 Kamerleden niet kan doen onthouden bij belangrijke stemmingen, zodat de regering berucht artikel 49.3 (wetten goedkeuren zonder parlementaire zegen) niet moet inzetten…
Ze zijn bezig dat cordon sanitaire in te zetten tegen LFI, in hun ogen extreem-links. Premier Elisabeth Borne heeft de toon gezet: Mélenchon en LFI schenden de nationale eenheid rond Israël. Le Penis niet langer de duivel, nu is dat Mélenchon.
Op de betoging van het CRIF, de overkoepeling van Franse joodse organisaties, was het RN prominent aanwezig, Marine Le Pen heeft de joodse staat omarmd. Dat is uiterst-rechtse eenheid. En “nationale eenheid”, Marine Le Pen slaagt erin het antisemitisme van het Front National, vroegere naam van haar partij, te doen vergeten. Als vriendin van apartheidsstaat Israël.
(Zie ook: https://www.uitpers.be/le-pen-slapend-op-weg-naar-elysee/)
