De Franse Groenen van EELV (Europe Ecologie Les Verts) voelen zich al maanden niet goed in hun vel. Als partners van de socialistische PS in de regering Ayrault hebben ze het bijzonder moeilijk enig verschil te maken. Met de drastische bezuinigingen van die regering, wordt het voor die Groenen steeds moeilijker hun aanwezigheid in die regering te verantwoorden. Het ontslag van minister van Milieuzaken Delphine Batho (PS) die de vergmindering van haar budget met 7 % niet zag zitten, zorgt voor ontreddering bij de achterban van EELV. Welke zin heeft het nog te blijven regeren als men voortdurend bittere pillen moet slikken.
Batho had zich openlijk kritisch uitgelaten over de besnoeiingen voor milieuzaken. Daar was allemaal nauwelijks overleg over geweest, zei ze. Maar zowel president François Hollande als premier Ayrault namen het niet dat ze de “solidariteit” van de regering verbrak en stuurden haar begin juli de laan uit. Waarop de boze Batho een persconferentie hield waar ze het ondermijningswerk van de lobby’s aan de kaak stelde. Sommige wilden openlijk mijn vel en ze krijgen het, aldus Batho.
Lobby’s
De onrust bij de Groenen was zo groot dat premier Ayrault inderhaast een nieuw programma aankondigde voor 12 miljard euro bijkomende investeringen waarvan de energietransitie een belangrijk deel zou krijgen, naast ook luchtvaart en defensie. De leiders van EELV toonden zich onmiddellijk opgetogen, ze hadden een argument naar de achterban om de blijvende aanwezigheid in de regering te verantwoorden.
De onzekerheden en twijfels zijn daarmee echter niet weggenomen. Batho had het over de invloedrijke lobby’s die haar vel wilden. Ze noemde er slechts één: Philippe Crouzet, baas van de groep Vallourec, nummer één in de wereld voor buizen die worden gebruikt om schaliegas en –olie te ontginnen. Crouzet heeft er alle belang bij dat de wet van 2011 – het verbod op de ontginning van schaliegas in Frankrijk – wordt ingetrokken. Crouzet is de echtgenoot van Sylvie Hubac, kabinetschef van president Hollande en dus niet zonder invloed op het beleid.
Ze had bij eerdere gelegenheden al geklaagd over de onduidelijkheid rond het lot van de kerncentrale van Fessenheim. Hollande heeft de sluiting ervan beloofd tegen 2016. Maar Henri Proglio,de baas van energiereus EDF en van die kerncentrale, neemt de nodige stappen niet om tot die sluiting over te gaan. Batho drong tevergeefs aan op duidelijkheid, zij vreest dat die sluiting op de lange baan wordt geschoven.
De macht van die lobby’s leidde een jaar eerder al tot het ontslag van Batho’s voorgangster, Nicole Bricq, die naar Buitenlandse Handel moest verhuizen op aandringen van oliebazen. Bricq had zich namelijk verzet tegen een vroeger toegekende maar omstreden vergunning voor olieontginning in (Frans) Guyana door Shell en Total. Shell eiste en kreeg haar “promotie” naar een ander ministerie.
Erin of eruit
De Groenen vangen compleet bot wat de nieuwe luchthaven Notre-Dame-des-Landes bij Nantes betreft. EELV besliste kort na het ontslag van Batho om bij de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar in Nantes (en talrijke andere steden) aparte lijsten in te dienen, dus geen coalitie met de PS. Nantes is wel de stad die jarenlang werd bestuurd door Ayrault als burgemeester.
Binnen EELV gaan steeds meer stemmen op om de regering te verlaten. In november houden de Franse Groenen hun congres en als er niets ten goede verandert, kunnen de tegenstanders van verdere regeringsdeelname hun slag thuishalen. Yves Cochet, lid van het EU-parlement, vindt alleszins dat de kelk overloopt en niet mag gewacht worden. Noël Mamère, vroeger presidentskandidaat, zegt dat het geen zin heeft nog langer de “nuttige idioten” te spelen. Maar Cecile Duflot en Pascal Canfin houden voorlopig graag vast aan hun ministerportefeuille (resp. Logement en Ontwikkeling). We wegen meer op het beleid erin dan eruit”, aldus de argumentatie. Het jongste investeringsplan van Ayrault, ingepakt als een impuls voor Transitie, dient vooral om hun positie bij EELV te versterken.
Links onbehagen
De Groenen staan in het regeringskamp wel niet alleen met hun onbehagen. Vier diverse strekkingen die breed genomen tot de linkerzijde van de PS kunnen gerekend worden, hebben openlijk en gezamenlijk hun ongenoegen over het beleid van “rigueur” geuit. Dat ongenoegen smeult al lang, iemand als minister van “industrieel herstel” Arnaud Montebourg laat bij gelegenheid blijken dat er een andere koers moet worden gevaren. Maar als puntje bij paaltje komt, haalt de “ministeriële solidariteit” het op de kritiek.
Maar de maatregelen van Hollande-Ayrault gaan zo fors de rechtse richting uit, dat de linkse tendensen binnen de PS het erg moeilijk krijgen om langer rustig toe te kijken. Zij zien hoe het kamp Hollande minister van Binnenlandse Zaken Manuel Valls promoot als een mogelijke kandidaat-president, Valls die onverbloemd en openlijk de man van de rechterzijde in de PS is. “Het beleid van deze regering verschilt niet echt van dat van een rechtse regering… De begroting voor 2014 is geen aanpassing, het is een complete ommekeer die een einde maakt aan de ambities van deze regering om iets te veranderen”, aldus PS-parlementslid Malek Bouth die zegt wat velen bij de PS denken.
