Serena & Maya Wuytack, Persona non grata, Frans Wuytack, EPO, Antwerpen 2007, 280 blz. ISBN 9789064454271
Frans Wuytack is 73 nu. De naam van deze ex-priester-arbeider was gevreesd in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Vooral dan door het establishment waarmee hij vanuit zijn radicaal linkse overtuiging al levenslang mee overhoop ligt. Wuytack omarmde de bevrijdingstheologie en bracht de ideeën ervan zeer consequent over in zijn priesterpraktijk.
Ook nadat hij zijn kap over de haag had gesmeten en trouwde, bleef hij dezelfde ‘vervelende’ Frans Wuytack die overal opkwam voor de verdrukten der aarde. “Ik ben een marginaal uit overtuiging,” zegt hij in HUMO van 13 november 2007.
Zijn twee volwassen dochters Serena en Maya en de rest van de familie trokken in 2000 met hun vader naar de krottenwijken van Caracas en zij ontdekten daar aspecten van een Frans Wuytack die zij helemaal niet kenden. De ‘opruier’ Wuytack was lange tijd persona non grata in Venezuela en het is pas onder die andere rebel Hugo Chávez dat hij terug vrij het land in mocht. Dat rebelse verleden van hun vader fascineerde Serena en Maya en daarom gingen zij op zoek naar wat die oudere man met zijn grijs baardje en arbeiderspet die nu zijn dromen in beelden uithouwt in zijn leven allemaal heeft meegemaakt. Dat is “persona non grata” geworden.
Dit heel bijzondere boek is tevens een biografie van een heel bijzondere man, die in 1934 in de arbeiderswijk Tereken van Sint-Niklaas geboren werd. Op zijn zeventiende trok hij al naar Parijs om zich aan te sluiten bij de ‘voddenrapers’ van abbé Pierre en een jaar later trok hij samen met de eerste vrijwilligers van de Bouworde naar de vluchtelingenkampen in het plat gebombardeerde Ruhrgebied. In 1961 werd hij tot priester gewijd, werkte enkele jaren als onderpastoor en vertrok dan in 1966 naar Venezuela, waar hij in Caracas in de sloppenwijk La Vega van Caracas belandde. Als padre Francisco reed hij met een oude Triumph-motor rond. Hij veroverde al vrij snel de harten van de bewoners, die in die Vlaamse priester een medestander vonden in de strijd om hun levensomstandigheden te verbeteren. Dat viel niet in goede aarde bij de overheid, want in 1970 werd hij Venezuela uitgezet en twee jaar later werd hij ook uit het priesterambt ontzet. Hij werd zeer letterlijk een persona non grata.
In 1973 brak in Antwerpen de grote dokstaking uit en ook daar was Frans Wuytack al gauw een van de leidinggevende figuren. Na de staking belandde hij in het Spaanse Tarragona waar hij, in de nadagen van het Francoregime, deelnam aan de arbeidersstrijd. Dat leverde hem andermaal een uitwijzing op. Einde 1793 kreeg hij in Sint-Niklaas bezoek van een afgevaardigde van de Venezolaanse guerrilla. Hij werd Venezuela binnen gesmokkeld en leefde gedurende acht maanden ondergedoken in de barrios van Caracas. Dan werd hij opgepakt en in de gevangenis gegooid. In 1974 belandde hij dan via New York terug in België. Maar Wuytack houdt zich niet gedeisd. Hij smokkelt kogelvrije vesten voor het Baskisch verzet tegen Franco en trekt vervolgens naar Italië, Costa Rica, Nicaragua, Irak en Bosnië. En zo gaat het maar verder volgens hetzelfde scenario.
Serena en Maya Wuytack hebben op een minutieuze manier het leven van hun vader gereconstrueerd aan de hand van documenten en getuigenissen van vrienden en compañeros van over heel de wereld. Ook Frans zelf komt aan het woord, vooral dan via zijn beeldhouwwerken en gedichten die uitvoerig aanwezig zijn in heel dit boek. Tijdens het omslagen van die prachtige bladzijden heb ik mij de vraag gesteld of zo’n luxueuze lay out wel op zijn plaats is om een figuur als Frans Wuytack te eren. Ik zou het hem zelf eens moeten vragen.
Er werd bij de samenstelling van dit zeer rijkelijk geïllustreerd boek hoe dan ook niet op een inspanning gekeken. De 280 blinkende bladzijden van dit buiten-formaat boek krijgen nog een krachtige audiovisuele ondersteuning door de documentaire van zoon Fabio met dezelfde titel Persona non grata. In 2000 trekt hij met vader, zussen en moeder naar Caracas en ontmoet daar een aantal kleurrijke figuren die in het leven van Frans Wuytack een belangrijke rol hebben gespeeld. De film van al die ontmoetingen draagt als ondertitel prosecuted as a rebel, banned as a priest, committed as an artist, loved as a father. Dat laatste is overduidelijk ook aanwezig in het boek. Het draagt de sporen van die mooie liefde, maar daardoor dreigt het geheel wel over te hellen naar een hagiografische schriftuur waarin Frans Wuytack naar mijn smaak wat te veel verheerlijkt wordt. De rechtlijnigheid, vasthoudendheid, inzet, creativiteit en andere positieve eigenschappen die hem kritiekloos toebedicht worden, lijken me wat zwaar in de verf gezet. Plaats voor twijfel, nochtans ook een zeer mooie en zeer menselijke eigenschap, is er blijkbaar niet. Dat is jammer.
(Uitpers, nr 98, 9de jg., mei 2008)
U kunt dit boek via de link hieronder rechtstreeks bestellen bij:
en wie via Uitpers bestelt, helpt Uitpers!
De link:
http://www.groenewaterman.be/anne/index.dll?webpage=index.htm&inpartcode=473215&refsource=uitpers
