Nadat Rusland en Syrië bekend maakten dat de Assad regering bereid is om haar chemische wapens onder internationaal toezicht te plaatsen is het Westen op zoek om dit Russische initiatief te kelderen. Frankrijk, als belangrijke tegenstander voor een diplomatieke oplossing, probeert zich in het debat te profileren door een onaanvaardbare resolutie in te dienen bij de Veiligheidsraad. Na Libië en Mali wil Parijs via militaire weg zijn invloed herwinnen in Syrië.
De bereidheid van Syrië om zijn chemische wapens onder internationale controle te plaatsen heeft de plannen van de VS administratie en haar bondgenoten in de war gebracht. Maar hun wil om te interveniëren blijft pertinent. Als de belangrijkste tegenstander voor een diplomatieke oplossing treedt de Franse regering nu op het voorplan. De Franse minister van Buitenlandse zaken, Laurent Fabius, goede vriend van Israël, wil aan de VN-veiligheidsraad een resolutie voorleggen die Syrië verplicht internationale ‘inspectie en controle’ te aanvaarden, zoals destijds opgelegd aan Irak na de eerste Golfoorlog van 1991. Dat heeft toen geleid tot gruwelijke sancties, die volgens de uitlatingen van de toenmalige VS minister voor Buitenlandse zaken Madeleine Albright, de dood van honderdduizenden kinderen tot gevolg had. Het was een voorbereiding voor de militaire bezetting van Irak in 2003.
De bedoeling van de Franse resolutie is duidelijk. Zoals Fabius verkondigde valt zijn resolutie onder hoofdstuk 7 van het VN-Handvest. In duidelijke taal komt het erop neer dat de resolutie met militaire middelen kan en moet doorgezet worden. Syrië zou dan de aanwezigheid van buitenlandse militairen op zijn grondgebied moeten toelaten. Bij niet naleven van de door Frankrijk voorgestelde resolutie stelt Syrië zich bloot aan ernstige consequenties. De tekst van de Franse resolutie is zo opgesteld dat de Syrische regering niet anders kan dan ze af te wijzen.
De Russische minister Lavrov heeft de Syrische regering gevraagd om niet er alleen mee in te stemmen dat ze haar chemisch wapenarsenaal onder controle plaatst, maar tevens dat dit arsenaal in een latere fase ook ontmanteld en vernietigd zou worden. Hiermee knoopt hij aan bij de uitspraken van zijn collega Kerry, die in London verklaarde dat Syrië de geplande militaire actie kan vermijden als Damascus binnen de week haar chemische wapens zou inleveren. Een woordvoerder van het State Departement zei later dat haar baas dat maar retorisch meende. Want de Syrische minister voor Buitenlandse zaken Walidi Al-Muallim had al ingestemd met het Russische voorstel. Hierop aansluitend sprak Obama toch van een mogelijke positieve ontwikkeling, maar verkondigde hij tevens zijn scepsis.
Het Russische initiatief, dat volgens Lavrov niet met de Syrische regering was afgesproken, kan de Amerikaanse president Obama bevrijden uit een voor hem moeilijke situatie. Zijn eigen bevolking noch de meerderheid van de congresleden wil een nieuwe oorlog. Volgens Amerikaanse peilingen zijn 26 van 435 stemgerechte congresleden bereid hun instemming te geven met een interventie, 246 zijn er tegen of neigen tot een neen stem. In de senaat, waar 51 stemmen nodig zijn voor een goedkeuring, zijn 25 leden voor een militaire strafactie. Bij een opiniepeiling onder de Amerikaanse bevolking zijn 16 tot 26 procent voorstander van een militaire interventie, terwijl ongeveer tweederden tegen een nieuw Amerikaans oorlogsavontuur gekant is.
Het Franse initiatief is een duidelijke poging om het Russische voorstel te kelderen en om de oorlogsdreiging tegen Syrië te handhaven. Het is ook een manier om Frankrijk als de beste bondgenoot van de VS te presenteren, en te vermijden dat voor een mislukking van de Russische inspanningen de schuld bij Obama zou kunnen gelegd worden.
dit artikel van Knut Mellenthin verscheen op www.freitag.de
vertaald en licht bewerkt door Antoine Uytterhaeghe