De Europese Unie wordt een uiterst-rechtse regering ‘rijker’. Andrej Babis heeft een coalitie gevormd van zijn ANO met de nog extremere PSD en de sulfureuze Motoristenpartij. De regering zou begin december klaar zijn; ze zal al snel in de EU dwars liggen rond migratie en klimaatbeleid en inzake steun aan Oekraïne. Praag als nieuwe bondgenoot voor de Hongaarse premier Viktor Orban die in maart volgend jaar moeilijke parlementsverkiezingen heeft.
Zusterpartijen VB
Babis is een miljardair, rijk geworden met het landbouwconcern Agrofert dat rijkelijk begiftigd werd met EU-subsidies. Desondanks kon hij zonder problemen rond belangenvermenging premier blijven van 2017 tot 2021. Toen was zijn partij in het EU-parlement nog bij het liberale Renew. Na de EU-parlementsverkiezingen van vorig jaar stapte hij over naar de Patriotten voor Europa, waardoor ANO nu een zusterpartij is van het Vlaams Belang. (De N-VA zit in de uiterst-rechtse fractie ECR met het Spaanse Vox en de Italiaanse Fratelli).
ANO haalde vorige maand bij de verkiezingen 35 % van de stemmen en 80 van de 200 zetels, waardoor ze op zoek moest naar partners om te regeren. Ze vond die bij twee andere extreemrechtse partijen. De SPD (Vrijheid en Directe Democratie) haalde 8 % en 15 zetels. Haar stichter, Tomio Okamura van Japanse afkomst, wordt Kamervoorzitter. Begin dit jaar verloor hij zijn parlementaire onschendbaarheid omdat hij vorig jaar een racistische campagne heeft gevoerd. Die SPD is gekant tegen het lidmaatschap van zowel de EU als de Navo.
Nazi “om te lachen”
De derde deelnemer is de partij van de Motoristen, in 2022 opgericht rond drie pijlers: snelle thermische voertuigen, masculinisme en Donald Trump. Ze haalde bij de EU-verkiezingen vorig jaar 10 % en ging bij de Patriotten voor Europa zitten waardoor ze ook een zusterpartij van het VB is. Zee haalde voor het Tsjechisch parlement 7 % en 13 zetels.
Ze is fel gekant tegen alle maatregelen tegen klimaatopwarming, want ze ontkent die. Toch zal zij de minister van Milieuzaken leveren, Petr Macinka. Die beweert dat er geen menselijk impact is op de klimaatverandering, voor hem is dat “pure propaganda”. Zijn partij pleit voor het stoken met goede oude steenkool. Haar verzet tegen de elektrificatie van het wagenpark leverde haar veel stemmen op onder de arbeiders in de Tsjechische auto-industrie, een van de belangrijkste economische activiteiten in het land. De crisis in de Duitse wagenindustrie laat zich zwaar voelen in Tsjechië.
De meest opmerkelijke figuur wordt ongetwijfeld Filip Turek, de toekomstige minister van Buitenlandse Zaken. Vorige maand bracht de site Denik N een klein overzicht van wat hij ooit op Facebook postte: racistische, homofobe en vrouwvijandige commentaren. Op video’s prijkt de “fiere blonde Ariër” met symbolen en wapens uit de nazitijd. Om uitleg gevraagd door Babis zei hij dat het deels om valse beelden en deels om “zwarte humor” ging, het is maar om te lachen…Voor Donald Trump vormde het alleszins geen probleem om Turek begin dit jaar uit te nodigen op zijn inauguratie.
Oekraïne
De nieuwe regering in Praag is goed nieuws voor de Hongaarse premier Orban die al een bondgenoot heeft in Bratislava. Al is Babis beslist minder EU-vijandig dan zijn coalitiepartners. Hij beloofde in zijn campagne wel een einde te maken aan een uitgebreid programma voor levering van munitie aan Oekraïne, een programma waarin de Tsjechen een sleutelrol spelen: zij organiseren de productie, de financiering gebeurt grotendeels door Europese partners.
Alle financiële steun aan Oekraïne moet trouwens stoppen, zei Babis die in de campagne uitpakte met de leuze “Tsjechië eerst”. Dat geld moet besteed worden voor de eigen burgers, niet aan oorlog.
