In het weekend van 20 en 21 september werd in Stockholm het startschot gegeven voor het vijfde Europees Sociaal Forum, volgend jaar september in Malmö. Het meest gehoorde woord in de Zweedse hoofdstad was ‘vernieuwing’.
Het vijfde Europees Sociaal Forum (ESF) wordt georganiseerd in september 2008 in Malmö, een stad in het zuiden van Zweden. Afgelopen september vergaderde in Stockholm de Europese voorbereidende vergadering, die het definitief startschot gaf.
Het meest gehoorde woord was er “vernieuwing”. Zowel het Wereld Sociaal Forum (WSF) als het Europees Sociaal Forum hebben het gevoel een beetje in een impasse te zitten. Het volstaat niet de succesformule van de grote bijeenkomsten te herhalen. Deze formule moet leiden tot een versterking van het verzet tegen het neoliberalisme, het racisme en de oorlog, en concrete perspectieven bieden aan de strijd voor een andere wereld. Maar dat is niet gemakkelijk.
Het WSF antwoordt op de uitdaging met een mondiale actiedag op 26 januari 2008. De actiedag neemt acte van de fragmentatie van de beweging, en symboliseert tegelijk door één wereldwijde mobilisatiedag de onderlinge verbondenheid.
Ook het ESF zoekt naar vernieuwing. In Europa weegt de vaststelling dat we niet geslaagd zijn alternatieven op de agenda te zetten na het dubbele “neen” in Frankrijk en Nederland tegen het neoliberale Europa.
Vernieuwing
Maar wat betekent vernieuwing? Voor het Scandinavische initiatiefcomité betekent dat vooral dat de werkmethoden moeten aangepast worden om meer democratie en openheid te krijgen in het proces. Het ESF moet opnieuw verbreden, en daartoe moet komaf worden gemaakt met de soms chaotische en weinig transparante werkwijze uit het verleden. Om dit te realiseren lijkt het initiatiefcomité vast besloten het heft in eigen handen te houden, wat vroeg of laat onvermijdelijk gaat botsen met andere nationale delegaties, want de verantwoordelijkheid voor het ESF ligt bij de Europese voorbereidende vergaderingen. In Stockholm spitste de discussie zich toe op de vraag hoeveel Europese vergaderingen er nodig zijn om het ESF voor te bereiden.
De vergadering in Stockholm was goed georganiseerd, en verliep open en ontspannen. Wat dat betreft was het een verademing vergeleken met vele vergaderingen in het verleden, maar de vraag is wat er gaat gebeuren als er harde meningsverschillen opduiken. Volstaan goede vergadertechnieken dan nog?
Hoe verbreed je opnieuw het draagvlak van het ESF? Het initiatiefcomité wil een zeer open bevraging organiseren, en daaruit de thema’s en agenda van het ESF laten groeien. Maar als je passief een bevraging organiseert dreigen vooral de krachten die nu het nauwst bij het ESF betrokken zijn hun stempel te drukken op het ESF, wat haaks staat op verbreding.
Het Scandinavische initiatiefcomité (Zweden, Denemarken, Noorwegen, Finland) bestaat voorlopig vooral uit Attac, Friends of the Earth, de Zweedse transportvakbond en een syndicale vormingsorganisatie. Maar uitbreiding is onderweg.
Wat Europa betreft valt vooral de verzwakking op van de Italiaanse delegatie. Sinds het eerste ESF in Firenze speelden zij een belangrijke rol in het Europese proces. Maar de deelname in Italië van Rifondazione aan de regering Prodi heeft de no-globalbeweging gespleten, zodat men niet meer kan spreken van “de” Italiaanse delegatie. De Grieken waren niet in Stockholm omdat datzelfde weekend in Griekenland verkiezingen werden georganiseerd. Ook de Britten waren quasi-afwezig. De vergadering – zowat 150 mensen die 60 organisaties vertegenwoordigden – bestond dus naast Scandinavië vooral uit Duitsers, Fransen, Turken, Oostenrijkers, en ook Belgen.
Naast de grote vergaderingen ter voorbereiding van het ESF vergaderden in Stockholm ook heel wat netwerken. Zoals voor het ESF zelf blijft de voortdurende vernieuwing en verbreding van deze netwerken een moeilijke opdracht. Het netwerk “arbeid en globalisering” vergaderde een ganse dag met vijftig deelnemers.
De vergadering in Stockholm was een eerste aftasten van het terrein. Veel knopen werden niet doorgehakt. Dat zal wel moeten gebeuren op de volgende Europese vergadering, begin december in het Turkse Istanbul. Het Sociaal Forum van België speelt in het ESF een actieve rol, en zal zeker haar steentje bijdragen tot de verbreding en verdieping van de beweging.
(Uitpers, nr 90, 9de jg., oktober 2007)
Alle informatie over het ESF vind je via de site van het Sociaal Forum van België www.wsf.be
Je vindt er ondermeer een zeer uitgebreid verslag in het Engels van de vergadering in Stockholm, en ook informatie over de mobilisaties in België voor de wereldactiedag van het WSF op 26 januari 2008.
