“Wat de president deed met de Golan-hoogten is erkenning van de realiteit op het terrein en erkenning van de veiligheidsituatie die noodzakelijk is voor de bescherming van de staat Israël”, zo verklaarde de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Mike Pompeo nadat president Trump eerder deze week besloot de annexatie door Israël van de Syrische Golan-hoogten in 1981 te erkennen en ze als Israëlische grondgebied te beschouwen.
Waarom dan niet de annexatie van de Krim erkennen? Ze is nu eenmaal “de realiteit op het terrein”. En bovendien “noodzakelijk voor de veiligheid” van Rusland in de Zwarte Zee. Dit nadat in 2013-2014 op initiatief van het Westen, dat er miljarden dollars euro’s voor over had, in Oekraïne een staatsgreep werd gepleegd om een pro-westerse, anti-Russische regering aan de macht te brengen.
Maar de ene annexatie is de andere niet. Rusland werden zware sancties opgelegd, die nog altijd van kracht zijn. Ook Russische instellingen en individuen, buitenlandse ondernemingen en zakenlui die geacht worden de Russische politiek te ondersteunen worden strafmaatregelen en/of zware boetes opgelegd, zowel door de Verenigde Staten als de Europese Unie.
Nochtans hebben beide in principe niets tegen annexaties. Denken we bv. maar aan de steun van de westerse landen voor de annexatie vanaf 1975 van de Spaanse Sahara door Marokko. Of aan de onverschilligheid toen het Indonesische leger, ook in 1975, de Portugese kolonie Oost-Timor binnenviel toen dat land zich onafhankelijk had verklaard. De overrompeling van het kleinde staatje liep uit op een genocide: tussen de 200.000 en de 250.000 mensen, of een vierde tot een derde van de bevolking, werden vermoord. Die slachtpartij leidde tot grote internationale solidariteit, die de westerse regeringen verplichtte iets te doen. Toen Indonesië de militaire dictatuur afschudde, opende dat de weg naar een nieuwe onafhankelijkheid in 2002 na bijna 27 jaar bezetting en harde onderdrukking.
Marokko daarentegen is niet geëvolueerd. Het blijft een absolute monarchie waarin de mensenrechten van weinig of geen tel zijn. Wat geen hinderpaal is voor uitstekende relaties met de westerse landen, waaronder België dat ook wapens leverde om de het verzet van de Saharawi’s te bestrijden. Sancties voor de annexatie: nooit van gehoord, ondanks het de steun van het Afrikaanse continent voor het recht op zelfbeschikking van de Saharawi’s. Integendeel de bemoeienissen van de Verenigde Naties om tot een oplossing te komen, worden systematisch gesaboteerd door het Westen.
En natuurlijk is er Israël. In de zesdaagse oorlog van 1967 veroverde het, naast andere Palestijnse gebieden, ook Oost-Jeruzalem en annexeerde dat stadsdeel meteen. In 1981 volgde de annexatie van de ook in 1967 veroverde Syrische Golan-hoogten. Ook hier werd nog nooit enige sanctie tegen het land getroffen. Formeel houdt de EU het erbij dat ze die annexaties niet erkent. Dat werd door de verantwoordelijke voor het buitenlands beleid van de EU, de Italiaanse Federica Mogherini, herhaald toen president Donals Trump de annexatie van de Golan te erkennen.
Waarom geen sancties, waarom staat er geen enkele Israëli op de straflijst van de EU? Ook geen Europese bedrijven noch individuen die illegale werken in de bezette gebieden uitvoeren? Waarom zelfs geen naleving de eigen regels. Officieel zijn de bezette gebieden voor de EU geen deel van Israël, maar ze laat Israël begaan en steunt het zoveel als mogelijk, diplomatiek en economisch.
Dat gebeurt gewoonweg omdat Israël een westerse bondgenoot is, waarvoor de internationale regels niet gelden. Oorlogsmisdaden zoals het systematisch koloniseren van de Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever worden ongemoeid gelaten. Schendingen van de mensenrechten en het systematisch doden van betogers worden nooit echt veroordeeld. Toen Israël vorig jaar officieel een apartheidsstaat werden door de goedkeuring van een wet waarin gestipuleerd wordt dat Israël het land van de joden is, reageerde Mogherini flauwtjes met de verklaring dat die wet “niet bevordelijk is voor het vredesproces”. Tegen de apartheid op zich lijkt ze geen bezwaren te hebben.
Tegen Rusland daarentegen kunnen er niet genoeg sancties worden getroffen omdat het nog altijd als een vijand wordt beschouwd, ondanks de val van het communisme. Op zichzelf betekent Rusland geen gevaar: met een bevolking van 144 miljoen inwoners tegen 326 miloen in de Verenigde Staten en 500 miljoen in de Europese Unie, die daarenboven veel meer geld en middelen hebben, is het tot niets in staat. Toch moet dat land omsingeld worden door alle voormalige Oost- en Midden-Europese communistische landen in het westers bondgenootschap in te lijven.
Soms neemt dat potsierlijke vormen aan. Zo patrouilleren de Navo-landen om beurt met vliegtuigen aan de grenzen tussen Rusland en de Baltische staten en sturen ze ook wat soldaten. Nu is het weer de beurt aan België. Officieel dient het als afschrikking tegen eventuele Russische plannen om die ministaatjes binnen te vallen. Waarom zouden ze dat doen? En hoe kunnen een paar Belgische vliegtuigen en een paar honderd soldaten als afschrikking worden beschouwd moesten de Russen echt Estland, Letland en Litouwen onder de voet willen lopen. Regeringen en diplomaten hebben maar weinig fantasie, zitten vastgeroest in oude vooroordelen en stramienen.
