Onlangs werden we gesommeerd een nieuwe elektronische identiteitskaart te gaan halen, alhoewel de oude nog lang niet vervallen was. We vielen van de ene verbazing in de andere. Normalerwijs zou de gemeente een proportioneel deel van de oude kaart moeten terugbetalen: “no way” was het antwoord.
Tweede verrassing: de dure prijs van € 10 zoals aangekondigd in de pers en op de website van België(1), bleek nog duurder. De kaart bleek nl. € 12,5 te kosten, of 25% meer, waarvoor geen zinnige uitleg (vermoedelijk een gemeentelijke toeslag) werd gegeven.
Derde verrassing: de kaart blijkt slechts één voordeel te hebben. Als je verhuist naar een andere gemeente moet er geen nieuwe identiteitskaart worden aangemaakt, als je ten minste ondertussen een totaal overbodige pincode niet bent vergeten, want je kan die voor niets anders gebruiken. Er is immers geen enkele andere toepassing voor de kaart. Waarom kan de gemeente niet gewoonweg zelf een nieuw adres invoeren zoals ze met het oude deed?
Nog ergerlijker: de chip kan door niemand buiten het gemeentehuis worden gelezen. Daarom krijg je bij het afhalen van de kaart een zonder enig probleem na te maken print mee van de gegevens die op de chip staan. De meeste daarvan staan ook op de kaart zelf (geldigheidsduur, nummer rijksregister, kaartnummer en, jawel, chipnummer!), met uitzondering van het adres – waarvoor op de kaart nochtans meer dan plaats genoeg is. En om dit adres draait de uitprint. Je hoeft die in het binnenland niet bij te hebben, zo wordt gezegd, maar als de politie er bv. om vraagt ben je wel verplicht die te gaan tonen. Als je naar het buitenland reist, wordt aangeraden dit papier mee te nemen, want anders kan je in de problemen geraken!
Een beetje onderzoek leidt tot nog ontstellender feiten. Op de portaalwebsite van België staat zonder meer te lezen. “Wegens het mogelijke gevaar voor namaak of vervalsing van de microchip is de geldigheidsduur beperkt tot 5 jaar” (zie noot 1), in plaats van de huidige tien. Eerlijk is de Belgische staat voor één keer wel. De burger wordt gewoonweg opgezadeld met een volslagen nutteloze, maar ook nog eens onveilige kaart. Volgens politiemensen, die uiteraard anoniem willen blijven, is de nieuwe kaart “een achteruitgang” en zal de elektronische kaart pas binnen tien tot vijftien jaar, als er applicaties en kaartlezers zijn, enig nut hebben. (Inmiddels heeft de regering besloten dat de SIS-kaart in 2009 zal verdwijnen en de gegevens ervan op de elektronische identiteitskaart zullen worden gezet: nog eens reden om iedereen te laten opdraven en nog te doen bijbetalen, of wie weet nog eens een nieuwe kaart op te solferen?).
Verbazingwekkend is dat iedereen, ook de oppositie in het parlement, de versnelde uitreiking van waardeloze elektronische identiteitskaarten beschouwt als een grote stap naar e-government! In plaats van één document, krijg je er nu twee, waarvan de waarde dubieus is en waardoor de houder in de problemen kan geraken, zeker in het buitenland. Hallo, waar zit de staatssecretaris voor administratieve vereenvoudiging?
Dat is nog niet alles. Met de nieuwe kaart dreigt de mode van identiteitsdiefstal, die onder meer in de Verenigde Staten al veelvuldig voorkomt, hier ook door te dringen. De burger kan er zich al op voorbereiden dat hij plots een dreigbrief krijgt van een bank om een op zijn naam afgesloten lening, dankzij een vervalste chip op de identiteitskaart, terug te betalen. En hoe zit het ten slotte met de privacy? Zal iedereen die de kaart kan lezen zomaar toegang hebben tot alle gegevens, zoals die van de ziekteverzekering en die van eventuele andere “applicaties”? “Big brother is watching you”.
Het is bijna ondenkbaar dat de regering, op zijn minst de minister van Binnenlandse Zaken, dat ook niet allemaal weet. Waarom dan toch doorgaan met een versnelde en voorbarige invoering van de elektronische identiteitskaart? Enkele hypothesen:
-het is een verkapte nieuwe belasting: tien miljoen kaarten levert de overheid op een periode van vijf jaar honderd miljoen euro op of 20 miljoen per jaar, en de gemeenten ten minste een tiende van dit bedrag.
-een operatie om een of ander bedrijfje aan werk te helpen.
-het zijn dit jaar gemeenteraadsverkiezingen en volgend jaar parlementsverkiezingen. Dus moeten de werkloosheidscijfers wat worden opgesmukt en dankzij de kaart kunnen er extra mensen aan het werk worden gezet. Tevens ook een goede gelegenheid hier en daar wat mensen plezier te doen.
Wie heeft er nog andere veronderstellingen?
(Uitpers, nr. 77, 7de jg., juli-augustus 2006)
Noot:
