Eer we onze houding tegenover de Arabisch-Europese Liga (AEL) uitleggen, moeten we één punt duidelijk stellen: er bestaat ons inziens in dit land ten aanzien van de «allochtonen » een echte discriminatie. Fundamentele rechten inzake werkgelegenheid, onderwijs en huisvesting zijn voor veel mensen, afkomstig uit de immigratie, niet reëel gewaarborgd.
We zijn het erover eens dat het integratiemodel niet heeft gewerkt en dat er op dat terrein specifieke maatregelen moeten worden getroffen tegen racisme en vooroordelen. Daarbij is het een schande dat het gemeentelijk stemrecht voor tal van allochtonen nog steeds niet is verworven. Hierin dragen de regeringpolitiek en de linkse partijen een grote verantwoordelijkheid. Het hoeft daarom niet te verwonderen dat een deel van de mensen, afkomstig uit de inwijking, zich in dat beleid niet herkent en zich op de eigen gemeenschap terugplooit, ook op politiek vlak.
De AEL verdedigt meerdere legitieme eisen. Het is evident dat die beweging, via het indienen van een eigen kieslijst, haar belangen mag verdedigen. Er kan geen twijfel over bestaan dat we ons met kracht moeten verzetten tegen elke vorm van criminalisering van die strekking. De poging van de AEL om vooral Marokkaanse jongeren die opkomen voor hun rechten, autonoom te organiseren, vinden we positief. De discriminatie inzake tewerkstelling, huisvesting en onderwijs moet verdwijnen. Twee andere punten op het kiesprogramma van de AEL worden door ons zonder bezwaar onderschreven. Ook wij verzetten ons tegen een oorlog in Irak en zijn solidair met de Palestijnse vrijheidsbeweging.
Toch sluit het voorafgaande niet uit dat er ernstige meningsverschillen bestaan die in een kritische dialoog moeten aan bod komen. Als pleitbezorgers van een combatieve Europese linkerzijde veroordelen we met kracht de misdaden van 11 september in de Verenigde Staten. We wensen daarover niet halfslachtig of dubbelzinnig te denken, te spreken en te handelen. Helaas hebben in het verleden fascistische ideeën en methoden ten onrechte soms het progressieve streven besmet. Dat mag niet worden herhaald. Het doel heiligt de middelen niet. Wij spreken ons uit tegen Bin Laden. De AEL blijft op dat punt onduidelijk.
Als «autochtone » Westerlingen bezitten we eigenheden, die we niet autoritair aan anderen opdringen, maar die we met overtuiging positief waarderen. Zo zijn we voorstanders van een duidelijke en verregaande scheiding tussen religie en staat. In de AEL opteert men wel voor een lekenstaat maar het is niet duidelijk welke plaats wordt toegekend aan de Islam in het privé-leven.
In de filosofie van de AEL worden de maatschappelijke tegenstellingen gecentreerd rond de strijd van bepaalde etnische minderheden die als de voorhoede beschouwd worden van het globale verzet van «het moslimvolk » tegen de nieuwe wereldorde. Andere vormen van sociale onderdrukking worden ondergeschikt aan die etnisch-religieuze antithese.
In feite bestaan er nog andere diepgaande maatschappelijke tegenstellingen met minderheden (of meerderheden) die het slachtoffer zijn van ontoelaatbare discriminatie. Om in dat verband allerlei gerechtvaardigde sociale eisen op te vangen is een bredere politieke beweging nodig dan wat de AEL voor ogen heeft. Wie zich vooral baseert op een nationalistisch of etnisch fundament komt op voor specifieke doeleinden en vertegenwoordigt geen universele belangen.
Zo wordt er in de beginselverklaring van Resist met geen woord gerept over de vrouwen, toch de meerderheid van alle mensen en ontegensprekelijk slachtoffer van discriminatie. Die kwestie kan men, zoals de gelijkberechtiging van holebi’s, niet afdoen door te zeggen dat wettelijk allen gelijke rechten moeten hebben en voor de rest iedereen privé te laten leven zoals hij wil. Jaren van vrouwenstrijd leerden ons dat privé ook politiek is; dat in die sfeer vrouwen weinig middelen hebben om zich tegen patriarchale gebruiken te verzetten. Wetten moeten ook thuis van kracht zijn.
Het machismo kan met formele rechten alleen niet worden bestreden de discussie hierover zouden we meer bepaald met de vrouwen afkomstig van de immigratie willen voeren.
De politieke keuze van de kartelvorming met de PVDA, die de AEL gedaan heeft, maakt een kritische dialoog niet mogelijk. De PVDA is een fundamentalistische partij in die zin dat ze ervan uitgaat de waarheid te incarneren. Dat gaat gepaard met een autoritair maatschappijbeeld gebaseerd op een ondemocratisch éénpartijstelsel. Ze noemt dat in de stalinistische en maoïstische traditie de «dictatuur van het proletariaat » waarin de partij, als enige echte vertegenwoordigster van de arbeidsklasse, de universele ontvoogdingsstrijd leidt. Wij verwerpen die uitgangspunten. De PVDA trekt geen enkele verantwoorde conclusie uit de stalinistische catastrofen zoals de dood van miljoenen mensen, de goelags, de ecologische verkommering en het immense democratische deficit.
Aan de AEL zeggen we dat we het initiatief Resist niet zullen steunen. We zijn van mening dat deze lijst de linkerzijde zal verdelen.
Na Seattle, Genua, Porto Alegre is er een nieuw elan in diverse continenten. Wereldwijd heeft de opkomst van de andersglobaliseringsbeweging – een beweging van bewegingen -Thatchers mantra «there is no alternative », in enkele jaren tijd, omgevormd tot «een andere wereld is mogelijk ».Zoals dat geregeld weerklinkt op de mondiale, continentale en lokale sociale fora die her en der worden georganiseerd.
Onder het motto «Eenheid in de verscheidenheid » werd komaf gemaakt met de typische gefragmenteerde identiteitspolitiek, die zo kenmerkend was voor de postmoderne periode sinds de val van de Berlijnse muur. De wereld van het verzet dreigde toen te verglijden in een amalgaam van bewegingen die zich organiseerden op basis van defensieve en vaak elkaar uitsluitende identiteiten die alle exclusieve rechten opeisten. Wellicht is een van de voornaamste troeven van de andersglobaliseringsbeweging dat men nu tracht te werken via allianties van tal van bewegingen, een inclusieve en democratische globalisering van onderop, waardoor de identiteiten kunnen overstegen worden. Dat is iets anders dan een polariserend model van «wij tegen zij ».
Het is mogelijk dat we thans aan het begin staan van een proces waarin mensen komende uit eigentijdse directe actiegroepen en verschillende traditionele en sociale bewegingen, tegen de stereotypen in, postkapitalistische praktijken en programma’s kunnen ontwikkelen. Om dit te doen slagen moeten we ons baseren op een radicaal democratisch gedachtegoed. We willen dan ook elke vorm van autoritair machtsdenken weren.
Ludo Abicht (auteur), Freddy De Pauw (journalist), Jo De Leeuw (lerares moraal), Eric Goeman(voorzitter democratie 2000), Peter Tom Jones (postdoctoraal onderzoeker KUL), Jaap Kruithof (filosoof), Herman Luyckx (secretaris BBTK Antwerpen), Filip De Bodt (coördinator ‘t Uilekot Herzele), Jenny Walry (auteur).
(Uitpers, nr. 41, 4de jg., april 2003)
