Het was ooit anders. De manier waarop en de snelheid waarmee het lieflijke Ecuador is afgegleden naar de slechtst denkbare karikatuur van wat vroeger een ‘bananenrepubliek’ werd genoemd, is ontstellend. De criminaliteitscijfers zijn met 700 % gestegen sinds 2007. In 2023 werden 7600 moorden gepleegd. Het narcogeweld neemt toe door de aanwezigheid van Colombiaanse en Mexicaanse kartels.
Afgelopen zondag 5 januari begon de campagne voor de algemene verkiezingen – voor President én Parlement – van 9 februari 2025.
Huidig President Daniel Noboa, 37 jaar, zoon van ’s lands rijkste bananenmagnaat, is opnieuw kandidaat. Hij kwam aan de macht in 2023 toen de vorige President, Guillermo Lasso, een procedure startte om een afzetting te voorkomen en verkiezingen organiseerde.
Hij wil zijn presidentschap ‘voortzetten’, zo stelt hij daarom en probeert op die manier aan de grondwettelijke verplichting te ontkomen om tijdens de campagne afstand te nemen van zijn mandaat en het presidentschap over te laten aan zijn vice.
Een tragikomedie
Het grootste conflict vandaag gaat echter over die vice. Veronica Abad was al lang controversieel in presidentiële kringen. In november 23 werd ze, naast haar ambt, ook aangesteld als ‘vredesambassadeur’ voor het conflict in het Midden-Oosten. Ze reisde dus geregeld af naar Israël. In november 2024 echter verklaarde President Noboa dat ze 4 dagen lang ‘onwettig afwezig’ was en zette haar voor 150 dagen uit haar ambt. Abad trok naar de rechtbank en ondanks alle druk die werd uitgeoefend op de rechter, won ze het pleit.
Ondertussen had Noboa echter een andere vice-President aangesteld die na twee dagen echter zei de taak om gezondheidsredenen niet te kunnen aanvaarden. Er volgde een derde vice-President, terwijl Abad de toegang werd geweigerd tot haar kantoor. Noboa blijft tijdens de campagne ook aan de macht. Een tragikomedie van het ergste soort.
Voor de Presidentsverkiezingen van 9 februari zijn er 16 kandidaten. Slechts twee maken kans om te winnen en/of de tweede ronde te halen: Daniel Noboa zelf en de kandidaat van de partij van ex-President Rafael Correa, Luisa Gonzalez. Zij won de eerste ronde in de verkiezingen van oktober 2023, maar moest de duimen leggen in de tweede ronde. Een derde kandidaat die wat stemmen kan halen is Leonidas Iza van de inheemse organisatie Conaie. Van de overige kandidaten is er geen enkele die in de peilingen boven de 5 % uitkomt.
Eén van de kandidaten die het niet slecht deed in 2023 en als rivaal van Noboa kan worden beschouwd, werd van de verkiezingen uitgesloten. Jan Topic is een zakenman met een verleden in het Franse vreemdelingenlegioen. Naar eigen zeggen vocht hij in Oekraïne, Syrie en Afrika.
Chaos en geweld
Na een golf van gevangenisopstanden en -moorden riep Noboa, uitgesproken neoliberaal en bewonderaar van de Salvadoraanse President Bukele, de noodtoestand uit in januari 2024. Hij is nog steeds van kracht.
Het belet niet dat het geweld voort duurt. Sinds 2023 zijn dertig politici vermoord. De partij van ex-President Correa blijft erg populair, maar de jacht op aanhangers gaat eveneens onverminderd verder. Jorge Glas, vice-President onder Correa werd gevangen genomen, vrij gelaten, opnieuw gevangen genomen en opnieuw vrij gelaten. Toen hij asiel zocht – en kreeg – in de Mexicaanse ambassade viel het leger daar gewoon binnen. Jorge Glas zit nog steeds in erbarmelijke omstandigheden vast.
Het leger kreeg van de President ‘handelingsvrijheid’ want er is volgens hem een ‘intern gewapend conflict’ en dat heeft de afgelopen weken tot een nieuw drama geleid. Vier jongeren tussen 11 en 15 jaar, van Afrikaanse afkomst, werden door het leger opgepakt terwijl ze aan het voetballen waren. Hun verbrande en gemartelde lijken werden enkele weken later terug gevonden. Zestien militairen zijn opgepakt.
President Noboa naam de afgelopen weken ook een tragisch besluit om het ecologisch paradijs van de Galápagos eilanden open te stellen voor een militaire basis van de V.S. Vroeger had de VS een basis in Manta, aan de Pacifische kust, maar die werd door Correa gesloten.
Ondanks de ontzettend grote problemen waarmee Ecuador heeft te kampen – maandenlange stroomonderbrekingen bijvoorbeeld van tot 14 uur per dag, blijft Noboa steun vinden bij de bevolking, wegens zijn ‘harde’ aanpak van de criminaliteit. Daniel Noboa en Luisa Gonzalez schommelen rond de 40 % in alle peilingen. Noboa blijft de steun krijgen van het leger.
Indien geen van beide kandidaten een meerderheid haalt op 9 februari, komt er een tweede ronde op 13 april 2025.
