Op 16 juni werd na een lange voorbereiding de nieuwe Duitse linkse eenheidspartij Die Linke in Berlijn boven de doopvont gehouden. Die Linke is het resultaat van de fusie tussen de Wahlalternative Soziale Gerechtigkeit (WASG) en de Linkspartei.PDS. We hebben in Uitpers regelmatig bericht over beide politieke krachten.
Aan de fusie ging een lange voorbereiding vooraf. In maart waren de fusiepartners reeds tot een akkoord gekomen over het basisprogramma en de statuten. Tot afronding werd in de schoot van beide partijen een referendum over de fusie georganiseerd. In de Linkspartei.PDS nam 82,6% van de leden deel, en daarvan stemde 96,9% voor de fusie, en 3,1% tegen. In de WASG stemde 83,9% voor, maar lag de deelname veel lager. Slechts 49,8% van de leden nam deel aan de stemming, wat wijst op de malaise in de schoot van de WASG waarover we in Uitpers reeds herhaaldelijk hebben bericht.
De nieuwe partij is erg divers. Een krant schreef dat men er zowel mensen vindt die in Heiligendamm (de G8) hun eerste politieke ervaring opdeden als mensen die in de oude DDR nog meegeregeerd hebben (40.000 leden van de huidige Linkspartei.PDS waren al lid van de SED in de DDR).
Uiteenlopende dynamieken
De WASG, die de juniorpartner is in de fusie met 12.000 leden, is in het Westen ingeplant en heeft toegang tot de vakbond. Zij kan spectaculaire verkiezingsresultaten voorleggen, met als kers op de taart de 8% in Bremen (zie het vorig nummer van Uitpers). Er wordt gehoopt op een soortgelijk resultaat volgend jaar bij deelstaatverkiezingen in Hessen, Nedersaksen, Hamburg en Beieren. Heel wat leden komen over uit de sociaal-democratische SPD, die in een diepe crisis zit, en op haar jongste congres besloten heeft dus maar een draai naar links te maken.
De eerste grote doorbraak in verkiezingen in het Westen dateert van de verkiezingen voor de Bondsdag in september 2005, toen de eenheidslijst van WASG en Linkspartei.PDS onder aanvoering van Oskar Lafontaine 8,7% haalde: de lijst haalde bijna vier miljoen stemmen, waarvan bijna 1 miljoen vroegere SPD-stemmers.
De onbetwiste leider van de WASG, en ook het zwaargewicht van de nieuwe fusiepartij, is Oskar Lafontaine. In de WASG werd hij op de vooravond van het fusiecongres met 93,8% verkozen tot kandidaat co-voorzitter voor de fusiepartij.
De Linkspartei.PDS, vooral ingeplant in het Oosten, is een ander paar mouwen. Zij brengt heel wat meer leden in dan de WASG, en bevat een sterke stroming “regeersocialisten”, die ten allen prijze willen regeren, en in het Oostelijk deel van Duitsland in veel lokale coalities zitten. Dit leidde tot verschillende electorale nederlagen (deelstaatverkiezingen in Saksen-Anhalt, en Mecklenburg-Vorpommern) of regelrechte opdoffers (deelstaatverkiezingen in Berlijn en gemeenteraadsverkiezingen in Sachsen-Anhalt).
Partijbestuur
Het nieuwe partijbestuur bestaat uit 44 leden, paritair samengesteld uit de fuserende organisaties, uit mannen en vrouwen, en uit mensen zonder en met een parlementair mandaat. Ook het dagelijks bestuur moest op die wijze worden samengesteld, maar het bleek dat dan niet alle kompanen van Lafontaine in het bestuur konden. Daarop vroeg Lafontaine of men misschien wilde dat de werkelijke leiding buiten het dagelijks bestuur zou liggen, zoals Joshka Fischer een soortgelijk probleem vroeger bij de Groenen had opgelost. Men begreep de hint, en Oskar kreeg zijn zin.
De fusiepartij bestaat uit allerlei groepen, niet alleen WASG en Linkspartei.PDS. Lafontaine is een partij op zichzelf, wat ook kan gezegd worden van Gregor Gysi, de advocaat die de oude SED omvormde tot de PDS, en die naar aanleiding van de fusie terug op de voorgrond trad. Daarnaast zijn er allerlei linkse stromingen, die zich gedeeltelijk over de scheiding tussen de oude WASG en PDS heen hebben georganiseerd.
Een botsing met het platte regeersocialisme van een deel van de oude PDS lijkt onvermijdelijk, en Lafontaine neemt daarin het voortouw, maar dat betekent niet dat het probleem van regeringsdeelname is opgelost. De SPD houdt voorlopig de boot van een linkse coalitie af, en vindt dat de nieuwe partij maar eens moet beginnen met af te stappen van haar principiële verzet tegen het inzetten van Duitse troepen in het buitenland. De fusie was nog maar een dag oud of Lothar Bisky, namens de oude PDS samen met Lafontaine co-voorzitter van de fusiepartij, vond dat daar inderdaad over moest worden nagedacht.
(Uitpers, nr 88, 8ste jg., juli-augustus 2007)
Een interessante site om Die Linke te volgen, met regelmatig een kijk op interne verhoudingen: www.jungewelt.de