Israëlische bommen en granaten hier en daar en overal.
Onderhandelingen zouden bezig zijn over een staakt-het-vuren in Gaza, waar de Palestijnse dodentol nu is opgelopen tot 43.972 zegge over de 44.000 doden terwijl we dit schrijven, terwijl Israël blijft schieten en bombarderen.
Dat zou goed moeten klinken, maar die onderhandelingen zouden al een jaar bezig zijn (over een wapenstilstand en terugtrekking van Israëlische troepen uit Gaza gelinkt aan de vrijlating van alle nog levende gijzelaars door Hamas), en nu liet Qatar, al maanden de bemiddelaar van de gesprekken, onlangs weten met zijn rol van mediator te stoppen. Een verrassing was dat niet, aangezien al tijden bekend was dat de Israëlische premier Benyamin Netanyahu niet geïnteresseerd is in het lot van de gijzelaars, maar de oorlog juist wil voortzetten. Een voorstel van Turkije om de rol van bemiddelaar over te nemen werd onmiddellijk geweigerd door Israël.
De struikelblokken voor een akkoord zouden zijn dat Israël een blijvende militaire bezetting wil in de Philadelphi-corridor (de grens tussen Gaza en Egypte) en in de Netzarim-corridor (in het midden van de Gazastrook), terwijl Hamas wil dat Israël zich helemaal terugtrekt uit Gaza. Maar de voortgaande militaire operaties in de Gazastrook wijzen er eerder op dat de IDF — Israeli Defence Forces, in de noordelijke helft van de Strook aan een etnische zuivering bezig zijn, die minimaal tot een brede Palestijnenvrije bufferzone aan de zuidgrens van Israël moet leiden, waarom niet tot aan de Netzarim corridor. Wat Netanyahu dan in de zuidelijke helft van de Gazastrook beoogt, daar heeft men het raden naar. Een onafhankelijke second track-bemiddelaar als Gershon Baskin zegt alvast dat Israël nooit een door Hamas geregeerde Gazastrook zal aanvaarden, en dat het dus aan de Palestijnen is om hier een oplossing voor te vinden: een neutrale regering die zowel voor Fatah en Mahmoud Abbas als voor Hamas aanvaardbaar zou zijn.
Hezbollah, de sjiïetische, door Iran gesteunde militie in Libanon, bestookt Israël vanuit het noorden met raketten, naar eigen zeggen zolang Israël zijn oorlog tegen de Palestijnen in Gaza niet zal stoppen. Maar Israël heeft, zie boven, heel andere bedoelingen in Gaza, en heeft eveneens de intentie met Hezbollah af te rekenen en de militie een stuk Libanon in, tot over de Litani-stroom te verjagen. De bijna officiële reden daarvoor is dat Hezbollah samen met de andere sjiïetische milities in de omringende landen (plus de soennietische Hamas) elementen zijn in de defensiestrategie van Iran, defensie tegen een eventuele aanval uit Israël. En af en toe hoort men ook wel uit Israël zelf, dat de eigenlijke vijand in de regio Iran is. Al jaren stuurt Israël aan op een oorlog met Iran, de hoofdreden daarvoor zijnde de Iraanse politiek om kernwapens te ontwikkelen en zo de leiding over de islamitische wereld te veroveren, wat de bestaande atoomwapens van Israël politiek zou annuleren. Die open oorlog werd tot nu toe vermeden, vermoedelijk door de bemoeienissen van de Verenigde Staten. Maar nu Donald Trump opnieuw VS-president wordt, en zijn internationale politiek behoorlijk onvoorspelbaar blijft, blijft het voor al de spelers in deze conflictenknoop en al de betrokken staten giswerk naar wat de toekomst brengt. Voor Israël ook wel, maar minder dan voor zijn buurlanden. Daarom zal het zijn kansen waarnemen om de vijand, Iran dus, te beschadigen.
Vandaar de oorlog in Libanon.
Dezer dagen is uit de VS vertegenwoordiger Amos Hochstein in Beiroet om te spreken over een wapenstilstand daar tussen Israël en Libanon, een paar uren nadat Israël het centrum van de Libanese hoofdstad bombardeerde. Er waren toen al 3.544 Libanese doden geteld sinds deze oorlog begon, bij om en bij de 15.000 gekwetsten. Israël heeft de buitenwijken van Beiroet gebombardeerd en nu ook het centrum zelf, heeft de historische site Baalbek gebombardeerd in de Bekaa vallei, en blijft stadjes en dorpen in het zuiden van het land bestoken, waar de IDF steeds verder doordringt. Ook hier wordt de in Gaza beproefde tactiek toegepast scholen en ziekenhuizen vooral niet te sparen. Het is trouwens Israëlische gewoonte bij interventie in Libanon liefst de civiele infrastructuur zoals elektriciteit of watervoorziening te vernietigen.
Het akkoord waar Hochstein in naam van de VS naar hengelt — en waar hij van zegt dat Washington én Hezbollah ermee akkoord kunnen gaan (Bibi Netanyahu liet al weten dat hij, akkoord of geen, zal voortgaan met zijn operaties tegen Hezbollah) — zou behelzen dat de Resolutie 1701 van de VN gerealiseerd wordt, die dateert van de vorige oorlog in 2006. Daarbij zou Hezbollah zich de dertigtal kilometers van de Israëlische grens tot de Litani terugtrekken, en vervangen worden door de UNIFIL vredesmacht van de Verenigde Naties, en de geregelde troepen van het Libanese leger. De details, zeiden Hochstein en Nabih Berri, de Libanese sjiïetische politicus die hier voor Hezbollah mocht onderhandelen, “moesten nog ingevuld worden.” Uit de militaire operaties in Libanon kan men afleiden dat het de bedoeling is van Israël er, net als in Gaza, zoveel schade aan te richten dat de bevolking zich tegen Hezbollah zal keren. Of dit haalbaar is op korte termijn blijft giswerk, gegeven de overwegend sjiïetische demografie en het gewicht van Hezbollah tot in de regering toe. Maar Libanon blijft ingewikkeld en onvoorspelbaar, en niemand weet hoe onafhankelijk Hezbollah is van Teheran. Een misschien ironische ondertoon bij het zogenaamde plan is dat het grosso modo een terugkeer behelst naar een status quo die nooit werkelijkheid werd: Hezbollah heeft er nooit naar omgekeken, Hezbollah was trouwens sterker dan het Libanese regeringsleger; de UNIFIL patrouilleerde wel maar kon niets doen. In het huidige conflict zijn het IDF troepen die op de UNIFIL en haar installaties geschoten hebben.
Parijs bombarderen?
Misschien is het de IDF erom te doen te tonen dat ze om het even wie kunnen beschieten. In vrediger tijden al voegde een Israëlische woordvoerder die zijn strepen verdiend had bij de geheime diensten maar niet goed tegenspraak verdroeg, me toe dat de Israëlische luchtmacht het nodige in huis had, toen al, om Parijs te bombarderen. (Daar had hij niets nieuws mee, de beroemde Moshe Dayan had dat lang geleden al gezegd aan wie het wou horen.)
Hoe dan ook, Israël is vrijgevig met zijn bombardementen in de regio. In onze kranten haalt het geen koppen meer als Israëlische vliegtuigen doelwitten bombarderen in Syrië, in Irak, nauwelijks in Iran, en nu dus in Libanon. Want in Syrië en Irak wonen sjiïetische minderheden, en daarin huizen door Iran gesponsorde milities. 0ok in Iran zelf worden nu installaties gebombardeerd. In Jemen daarentegen worden de Houthi’s bestookt door de VS, die het werk daar zelf op zich nemen voor Israël.
In de huidige context van overgangssituaties, met Israël dat geen oorlog kan beëindigen zonder een interne politieke aardverschuiving te veroorzaken, met de Arabische landen rondom die in angst en beven de afloop afwachten, en dit alles bekroond met de overgang in de Amerikaanse administraties waarvan de concrete invulling nog uit de verf moet komen, lijkt er voor Bibi Netanyahu en zijn generaals (hoewel misschien niet allemaal) geen afdoende reden te zijn om ergens niét te bombarderen.
Een leuk detail bij dit alles is dat de Europese Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Aangelegenheden Josep Borrell vorige maandag de buitenlandministers van de EU voorstelde om de politieke dialoog in het kader van het associatie-akkoord tussen de Europese Unie en Israël op te schorten. Daarvoor verwees hij naar de vaststellingen van internationale organisaties, die Israël ervan beschuldigen dat het de mensenrechten en het internationaal humanitair recht schendt in de Palestijnse gebieden. Voor zo’n voorstel is unanimiteit nodig onder de Europeanen, en het was al gauw duidelijk dat, terwijl de Europese Commissie van Ursula von der Leyen deed of het haar niet aanging, de gewone bondgenoten van Israël zoals Duitsland, Hongarije en Tsjechië zouden tegenstemmen. En zo gebeurde ook.
