De politieke klasse en de media in het Westen verkopen voor waarheid dat Rusland de enige echte schuldige is in de Oekraïense crisis. De gangbare argumentatie schildert Poetin af agressieve boosdoener. Met het portretteren van een politiek persoon als verantwoordelijke voor de crisis willen ze hun ware strategie versluieren. Hierbij hanteren ze de veronderstelling dat de Russische president de oude Sovjet-Unie terug op de kaart wil zetten en dus de voormalige Oost-Europese sovjetrepublieken in het vizier heeft.
Volgens het Westen gebruikte Poetin het afzetten van de Oekraïense president, Victor Janoekovitsj, in februari 2014 als voorwendsel om Russische militairen naar de Krim te sturen en het gebied terug in te lijven. Maar Rusland had op de Krim al een grote marinebasis en bijgevolg had Moskou het niet nodig om militairen naar de Krim te sturen, waar de overgrote meerderheid van de bevolking Russischtalig is en terug wilde naar Rusland. De Russisch marinebasis op de Krim was een doorn in het oog van het Westen. Het streven om Oekraïne onder westerse invloed te brengen wil de Russische marine uit het strategisch gebied van de Zwarte Zee verdrijven om er een NAVO-vloot te vestigen.
De Westerse waarheid is onjuist
Een groot deel van de schuld voor de crisis ligt nochtans bij de VS en zijn onderdanige EU bondgenoten. De fundamentele oorzaak voor het conflict ligt met name bij de oostwaartse NAVO-uitbreiding in Europa. Deze algemene strategie werd bijzonder concreet toen Kiev uit de Russische invloedssfeer werd getrokken en in de westerse verankerd. Daarvoor was uiteindelijk een regime change nodig, de presidentsstoel van Janoekovitsj moest onderuit worden gehaald. Om de integratie in de EU-economie te kunnen bewerkstelligen beïnvloedde men al in 2004 de politieke omstandigheden: een democratiebeweging naar westers model en de nationalisten kregen de nodige logistieke en financiële ondersteuning voor het op gang brengen van de kleurenrevolutie in Oekraïne.
De Westerse politieke en militaire strategie bij het “einde van de koude oorlog”, de implosie van de Sovjet-Unie en de hereniging van Duitsland werd geconfronteerd met de Russische weigering over de NAVO-uitbreiding tot de voordeur van Rusland. Maar de Clinton administratie was vast van plan om de gedane beloften aan Moskou niet te houden. In de tweede helft van 1990 werd de eerste ronde van de oostwaartse uitbreiding opgang gebracht met de uiteindelijke toetreding in 1999 van Tsjechië, Hongarije en Polen. In 2004 volgden Bulgarije, Roemenië, Letland, Litouwen, Slovakije en Slovenië. Rusland protesteerde vanaf het begin tegen deze woordbreuk door Clinton en C°, maar het land was toen nog te zwak om de uitbreiding van de westerse militaire alliantie te kunnen voorkomen.
Het streven naar uitbreiding van de NAVO en de EU was niet te stillen. Op de NAVO-top van 2008 in Boekarest, werden plannen gemaakt om Georgië en Oekraïne in het militair bondgenootschap te integreren. De Amerikaanse president George W. Bush steunde ten volle dat voornemen, maar Duitsland en Frankrijk waren tegen. Ze vreesden een reactie van Rusland. Hierdoor werd een concrete procedure voor opname van de bovenvermeld landen voorlopig bevroren, maar werd een compromisverklaring aangenomen dat het eventuele lidmaatschap in de toekomst mogelijk maakt.
Moskou beschouwde het compromis voor de oostwaartse uitbreiding van de NAVO als een rechtstreekse bedreiging. In een interview met een Russische krant waarschuwde Poetin dat mocht Oekraïne in het westers militair bondgenootschap worden opgenomen het land in zijn huidige vorm zou ophouden te bestaan. Ondanks deze waarschuwing heeft de NAVO haar strategische militaire doelstelling nooit officieel opgegeven; de uitbreiding werd nog versneld door het opnemen in 2009 van Albanië en Kroatië.
Ook de EU marcheerde mee in deze politiek van oostwaartse uitbreiding. In mei 2008 besloot ze haar initiatief van “oostelijk partnerschap” op te starten om de Oost-Europese staten te integreren in de economische ruimte van de Unie. Lavrov beschuldigde de EU dat ze een “ sphere of influence” in Oost-Europa wilde scheppen. Bijgevolg was het geen verassing dat Moskou in het plan een bedreiging zag van zijn nationale belangen.
Een andere doelstelling van het Westers imperium was om Oekraïne uit de Russische invloedsfeer te halen en de Westerse waarden van democratie in alle ex-Sovjet republieken te bevorderen, vaak door financiering van de prowesterse regeringen en groepen. Victoria Nuland, adjunct US Secretary of State voor Europese en EurAziatische zaken, verklaarde in december 2013, dat de VS sinds 1991 meer dan 5 miljard dollar investeerde om Oekraïne de toekomst te helpen verschaffen die het verdient. Onderdeel van deze inspanning was de financiering door het NED ( het National Endowment for Democratie) van 60 projecten van antiregeringsgroepen. De voorzitter van NED, Carl Gershman, verklaarde dat de doelstelling van zijn fonds er vooral op gericht was om de wettig verkozen president ten val te brengen en de oppositie te steunen voor de versterking van democratische waarden naar westers model.
Voor Rusland is deze sociale manipulatie in Oekraïne heel zorgwekkend. Moskous vrees is niet ongegrond dat het de volgende in de rij zal zijn van de door het Westen in praktijk gebrachte destabiliseringstechnieken om een kleurenrevolutie tot stand te brengen. De voorzitter van het NED verklaarde in september 2013 in de Washington Post, dat de Oekraïense toenadering aanleiding zal zijn voor een verminderde Russische imperialistische ideologie, vertegenwoordigd in de persoon van Poetin. Hij voegde er aan toe dat Poetin zich op de verkeerde weg bevindt niet alleen voor zijn buitenlandse omgeving maar ook voor Rusland zelf.
Het tot stand brengen van een crisis
In Oekraïne werd het vuur aan de lont gestoken toen in november 2013 president Janoekovitsj de overeenkomst met de EU uitstelde en in de plaats daarvan het Russische tegenvoorstel van 15 miljard dollar in overweging nam. Hierop organiseerde men met westerse steun een ganse reeks van demonstraties van de prowesterse en anti-Russische groepen, waar&²van sommige terecht omschreven kunnen worden als neofascisten.
De rol van de VS is nog niet in volle omvang gekend, maar Washington heeft duidelijk de staatsgreep ondersteund. Victoria Nuland en de Republikeinse senator John Mac Cain hebben deelgenomen aan de demonstraties tegen de regering. De Amerikaanse ambassadeur, Geoffry Pyatt, verklaarde de val van Janoekovitsj als de dag van “history”. Het is een publiek geheim dat Washington Jatsenjoek als regeringsleider wilde. De Russische leiders zagen in het politieke machtsspel in Kiev duidelijk de hand van de VS; ze vreesden dat de Krim een gemakkelijk doelwit zou worden om er een NAVO militaire basis te installeren en zo een politieke en militaire sleutelpositie te verwerven voor controle van de Zwarte Zee. De Krim was een gemakkelijk doelwit voor de NAVO strategen om de spanning met Rusland op te drijven en om Poetin onder druk te zetten en om de confrontatie met Rusland op te drijven.
De bevolking op de Krim bestaat in overgrote meerderheid uit etnische Russen, de meeste van hen wilde na de staatsgreep met de hulp van de neonazistische aanhangers en de hetze en pogroms tegen de Russisch sprekende bevolking van Oekraïne een terugkeer bij Rusland.
Over de oproep van Timosjenko en C° om de Russisch sprekende bevolking te verdelgen wisten onze media en VRT Oost-Europa en NAVO expert niets te vertellen. Onze pers is helemaal niet onafhankelijk of onpartijdig. Hierbij moeten we ons terloops de vraag stellen wie het heen en weer pendelen naar Kiev van de expert betaalt, als we weten dat de VRT financiële problemen heeft? Staan deze experts misschien op de loonlijst van de NAVO? Die indruk krijg je wel.
Diagnose van de Russische politiek
Het gedrag van Rusland is niet moeilijk te begrijpen. Oekraïne is voor Moskou van strategisch belang. Geen enkele Rus
sische politici zou aanvaarden dat een naar uitbreiding strevend militair bondgenootschap zijn militaire capaciteit opvoert aan de landsgrenzen en er een Russisch vijandige regering installeert die er naar streeft om het land in de westerse invloedssfeer te verankeren.
De VS zou ook niet accepteren dat Russische of Chinese marinescheppen voor de Amerikaanse kust of deze van haar achtertuin zouden ronddobberen. Washington eigent zich het recht toe om overal aanwezig te zijn met zijn vloot en militaire basissen en de landen die het imperium niet gunstig gezind zijn te belegeren. U weet wel de “Amerikaanse uitzonderlijkheid”: God bless America.
Maar in werkelijkheid wil de VS, gevolgd door de onderdanige Europese regeringen, de tanende supermachtpositie veilig stellen door het versterken van haar militaire superioriteit. Maar dergelijke strategie leidt tot meer instabiliteit op wereldvlak. George Kennan, de architect van de containment-politiek tegenover de USSR die gedurende 40 jaar de leidraad was van de VS politiek, heeft dat in een interview in 1998 als volgt verwoord: “ Dat de eerste ronde van de NAVO uitbreiding duidelijk maakt dat de Russen steeds vijandiger zullen reageren, en dat deze expansie het Russisch beleid zal beïnvloeden”. Voor de oude diplomaat was dat een tragische strategische vergissing. Er was geen vijand, niemand heeft iemand bedreigd, zei hij nog. “De NAVO-expansie was simpelweg een ondoordachte actie van een Senaat die zich niet voor internationale politiek interesseert.”
Maar de aanhangers van het liberalisme, waaronder Clinton en zijn toenmalige hofhouding, waren na het einde van de koude oorlog de mening toegedaan dat de gedane belofte om de westerse militaire alliantie niet oostwaarts uit te breiden, best naar de prullenmand kon verwezen worden. De ware doelstelling was in essentie een NAVO verankering in Oost-Europa tot tegen de Russische grens tot stand te brengen. Dat alles handig verpakt in een pleidooi voor een bredere economische integratie van de Oost-Europese staten. De EU moest een en ander een geloofwaardig karakter geven. Dat zou in hun ogen een concrete bijdrage zijn tot het liberaal wereldbeeld. Dit is het dogma van de Amerikaanse en EU politiek. Het werd door Obama tijdens een toespraak in maart 2014, over de Oekraïense crisis als volgt verwoord: als de idealen van het Westers imperium bedreigd worden volstaat het niet om deze slechts met woorden te verdedigen. Onder morele waarden verstaat het imperium het recht om het neoliberaal maatschappijmodel aan de rest van de wereld op te dringen, landen tot een puinhoop te herleiden, en de uitbuiting van de loonslaven te intensifiëren. Dit is in feite de taal van agressie.
Uitweg
De halsstarrige ontkenning dat Rusland positieve voorstellen voor de oplossing van de crisis op tafel legt, leidt ertoe dat alle schuld bij Poetin wordt gelegd. Westerse liberale voorvechters blijven hardnekkig het beleid van de staatsgreepregering, met fascistische en neonazi componenten, verdedigen. Volgens John Kerry zijn alle opties open voor de verdediging van de door hen aanstelde regering; neofascisten zijn kennelijk geen bewaar. En de VS is zelf bereid om de weg van een militaire escalatie (te beginnen met grootscheepse wapenleveringen) te volgen.
De sancties tegen Moskou hebben tot doel de Russische economie en politiek te ondermijnen. Het is werkelijk een niet officiële oorlogsverklaring aan Rusland. Maar de geschiedenis leert ons dat wie in het nauw gedreven wordt er alleen maar op uit is zich te verdedigen. Poetin zal zijn beleid niet wijzigen. Maar de Westerse halsstarrigheid kent geen grenzen. Barroso, gewezen EU commissievoorzitter, zei hieromtrent: “ Wijzelf bevinden ons in een schuldencrisis, maar we hebben de plicht tot solidariteit met Oekraïne”. Inderdaad ondertekende EU met de regering van Kiev economische akkoorden, die ze zeven maanden voordien(27 juni 2014) geweigerd had aan Janoekovitsj.
Ook waren de ministers buitenlandse zaken akkoord tijdens een NAVO-raad om de deur van toetreding tot het bondgenootschap te openen voor Oekraïne en nog meerdere andere landen. De vorige secretaris van de NAVO, Rasmussen, benadrukte dat de lidstaten tot taak hebben om de militaire slagkracht van de alliantie te versterken en dat ze geen vetorecht hebben om het uitgestippelde expansiebeleid te blokkeren.
De NAVO en EU-besluiten blijven voor Moskou een daadwerkelijke bedreiging van haar soevereiniteit. Het huidig Westers optreden in de Oekraïense crisis maakt de situatie alleen maar erger. Een fundamentele ommekeer is nodig. Het streven om Oekraïne aan het Westen vast te ankeren kan niet tot een oplossing leiden. Veeleer moet aan Oekraïne een neutrale status verleend worden als bufferzone tussen NAVO en Rusland. Het Westen zou moeten inzien welk belang Oekraïne of Georgië heeft voor Rusland, en dat de anti-Russische agitatie tot niets leidt.
De voortzetting van dergelijke politiek kan alleen maar de betrekkingen van het Westen met Rusland verder belasten op andere vlakken. De VS heeft Rusland nodig, niet alleen voor de afvoer van haar militair materiaal uit Afghanistan via het Russisch grondgebied, maar ook om een nucleaire deal met Iran te sluiten of om de Syrische situatie te stabiliseren. De provocerende politiek ten opzichte van China resulteert in een versterking van de Chinees-Russische coöperatie op economisch, politiek en militaire gebied.
Er moet alles op alles gezet worden voor een politieke oplossing: doorgaan met intensifiëren van de vijandelijkheden met Rusland is geen optie. Want dat is een scenario dat zal leiden tot veel bloedvergieten, doden en vernielingen. Een uitweg ligt in de neutrale status voor Oekraïne, wat geen bedreiging voor Rusland zou zijn en de betrekkingen met Moskou zou verbeteren. Bij een dergelijke aanpak winnen alle kanten.
