Hernando Calvo Ospina. Bacardi Rum. Een occulte oorlog.Uitgeverijg EPO, Antwerpen – Oxfam Solidariteit, Brussel – 11.11.11-uitgeverij, Brussel. ISBN 90 6445 2121. Paperback. 200p. 25 EUR
"De gustibus et coloribus non disputandum est" – over kleur en smaak valt niet te twisten, zo wisten de Romeinen al. Maar niettegenstaande dat kan men zeggen dat er kwalitatief gezien betere en slechtere muziek is, mooie en lelijke schilderijen, goede en slechte wijn… En als mede-bedenker, in 1969, van de naam "Rum" (om de voor de hand liggende reden dat er toen nogal wat van dergelijke geestrijk vocht werd verbruikt…) voor de gelijknamige volksmuziekgroep die destijds succes kende met Dirk Van Esbroek, Paul Rans, Wiet Van de Leest en Dirk Lambrechts, kan ik met enig gezag stellen dat Havana Club tot de betere rum behoort, die op de Belgische markt te krijgen is.
Het is dan ook niet onlogisch dat het huis Bacardi-Martini poogt de merknaam in handen te krijgen om aldus te profiteren van de goede reputatie van Havana Club. De manier waarop dat gebeurt is heel wat anders. Er is immers veel meer aan de hand. Voor de eigenaars van Bacardi, die al vóór de Cubaanse revolutie van 1959, hun bedrijf hadden "gedelocaliseerd" naar de Bahama’s en buiten Cuba "statenloze" rum produceerden, is de strijd om de merknaam een onderdeel van hun oorlog, samen met Cubaanse ballingen en extreem-rechtse Amerikaanse politici, tegen het bewind van Fidel Castro.
Volgens Hernando Calvo Ospina was Bacardi ook betrokken bij het financieren van moordcomplotten tegen Castro en van subversieve activiteiten allerhande. Normalerwijs zou men dus spreken van "terroristische activiteiten". Maar de Amerikaanse justitie heeft het daar nooit moeilijk mee gehad want Bacardi kan in de Verenigde Staten rekenen op heel wat steun van voornamelijk Republikeinse politici, alhoewel het niet eens een Amerikaans bedrijf is. Het bedrijf is volgens Calvo Ospina zowat de auteur van een aantal Amerikaanse wetten, zoals Torricelli-Graham en Helms-Burton, om de handel met Cuba, ook door derde landen, zo goed als te verbieden. Met andere woorden, onder die wetten eisen de Verenigde Staten dat hun al 40 jaar oude boycot van Cuba ook moet worden gevolgd door de rest van de wereld.
In dit klimaat, en dankzij zijn dollars, is het geen wonder dat Bacardi in de VS, ondanks de internationale rechtsregels, aan de winnende hand is in de strijd om de merknaam.
Van de Europese Unie, die werd gealarmeerd door het Franse Pernod-Ricard, dat een joint venture heeft met Havana Club, zou kunnen worden verwacht dat zij onder meer principieel de extraterritorialiteit van de Amerikaanse wetten zou verwerpen, maar zover is het nog niet gekomen. Menig EU-commissaris lijkt ideologisch op dezelfde lijn te zitten als de ultra’s in de VS en is dus niet geneigd krachtdadig te reageren. Meer nog, ze lijken geneigd de Amerikaanse positie te volgen, ook al berokkent dat Europa schade.
Dit boek bevat de geschiedenis van Bacardi, van zijn activiteiten en zijn nog steeds voortdurende rum-oorlog tegen Cuba. Het past in de campagne dit jaar tegen Bacardi van de "Coördinatie voor de opheffing van de blokkade tegen Cuba", die bestaat uit Oxfam en 70 andere ngo’s. Een must voor wie zich aan de problematiek interesseert.
Paul Vanden Bavière
(Uitpers – April 2001)
