Brengen de stembussen in 2024 vergelijkbare resultaten met die van 2023? Van dit jaar herinneren we ons onder meer het onverwachte succes van de extreem-rechtse Geert Wilders in Nederland, de herverkiezing van Erdogan tot president van Turkije en als orgelpunt de grote zege van ultraliberaal Milei in Argentinië. Met conservatieve zeges in o.m. Finland, Nieuw-Zeeland, Griekenland, maar opluchting over de resultaten in Spanje en Polen.
In het Europa van de EU staat uiterst-rechts er goed voor in de aanloop naar de verkiezingen voor het EU-parlement in juni. Het Duitse AfD boekte lokale successen, in Italië kunnen de uiterst-rechtse regeringspartijen hun nationale zege van 2022 bevestigen. In Frankrijk scoort het uiterst-rechtse RN van Marine Le Pen zeer hoog in de peilingen – jongste peiling geeft de uiterst-rechtse lijsten 37%.
Bij ons in België komen daar de regionale en federale verkiezingen bovenop. De vooruitzichten zijn in Vlaanderen somber, de Chinese contacten van Filip Dewinter, Vlaams Belang, zijn tegen 9 juni alweer vergeten, voor zover er velen ernstig aan tillen.
De groten
Ook buiten Europa kan uiterst-rechts, naar Argentijns voorbeeld, hoge toppen scheren. Zoals in wat zo vaak “de grootste democratie ter wereld” wordt genoemd, India. De uitslagen van recente regionale verkiezingen geven aan dat de Bharatiya Janata Party (BJP) van premier Narendra Modi haar succes van vier jaar geleden in de lente minstens zal evenaren. Modi zal dan een nog radicalere hindoenationalistische koers voeren en zo van India de grootste schijndemocratie van de wereld maken.
In Rusland heeft de uiterst-rechste kandidaat, Vladimir Poetin, in maart geen concurrentie. Er zijn wel andere kandidaten, maar die verontschuldigen zich daar bijna voor, zij moeten zorgen voor een schijn van democratische verkiezingen.
De grote ontknoping komt op 5 november in de VS waar de steeds extremistischer ex-president Donald Trump ernstig kans maakt op een tweede ambtstermijn. Het lijkt de helft van de VS-kiezers niet te deren dat hij democratische rechten en vrijheden zeer ernstig wil beknotten. Trump in het voetspoor an Modi en Poetin.
Tussendoor zijn er enkele andere ook belangrijke stembusgangen. Op 13 januari kiezen ze op Taiwan een nieuwe president. Ofwel de kandidaat van de regerende DPP die de Volksrepubliek zoveel mogelijk op afstand wil houden, of een kandidaat die vriendelijker relaties wil. Het zal grote invloed hebben op de houding van Peking.
In Portugal hopen de socialisten in maart met hun balans toch weer de gunst van de kiezers te winnen, maar ook hier kan uiterst-rechts doorbreken. In Oostenrijk rekent uiterst-rechts op de eerste plaats. In Mexico hoopt president AMLO, wiens termijn afloopt, dat de kiezers zijn keuze voor opvolging bevestigen.
2024, alvast een boeiend verkiezingsjaar. Intussen gaan diverse oorlogen – zoals de Russische agressie in Oekraïne, de uitroeiingpolitiek van de uiterst-rechtse Israëlische regering tegen de Palestijnen, de moordpartijen in Soedan en Congo – wellicht nog een tijd onverstoord verder.
