Moordpartijen in Nigeria, een moordpartij in Kenya, moordpartijen in Bagdad, moordpartijen in Pakistan…. De slachtoffers: een stadje dat zich organiseert tegen islamistische terreur, bezoekers van een winkelcentrum, sjiïeten, christenen… De daders, militanten van de jihad, van een heilige oorlog tegen ketters, ongelovigen. Ze zijn vaak geïnspireerd door het wahhabitisme dat, vergeten we het niet, wijd verspreid raakte met intensieve steun van de VS, het Westen in het algemeen, Saudi-Arabië in het bijzonder. Laten we bij al dat jihadgeweld even het geheugen opfrissen.
Tegen de communisten
In de jaren 1980 kon alles wat anticommunistisch was op de erg gulle steun rekenen van hogervermelde sponsors. Het Sovjetgezinde bewind dat in de jaren 1970 in Afghanistan aan de macht was gekomen, kreeg te maken met een brede coalitie van islamistische groepen, de ene al radicaler dan de ander. De grote scheidslijnen binnen die ”coalitie” waren etnisch. De groep mudjaheddin van de Pathaan Gulbuddin Hekmatyar was de meest fundamentalistische en tegelijk de meest begunstigde. Hekmatyar kreeg zelfs een voorraad Stingerraketten om vliegtuigen neer te halen. Het kostte Washington nadien veel moeite en geld om die terug te kopen. Vandaag heeft Hekmatyar een eigen leger dat in het oosten van Afghanistan de Navo bevecht.
De VS en de Navo werkten toen heel nauw samen met Saudi-Arabië dat de oorlog tegen Kabul en Moskou mee financierde en de mudjaheddin opleidde. In korte tijd bouwde Saudi-Arabië een netwerk uit van medrassahs, religieuze scholen, waar jongeren uit Afghanistan en Pakistan tot fervente militanten van het fundamentalistische wahhabitisme werden opgeleid. Ze konden bouwen op de in Indië gewortelde Deobandi-school, sterk beïnvloed door het wahhabistisme dat al zeer vroeg na zijn ontstaan, in de 18e eeuw, in Indië verspreid raakte. Op het Arabisch schiereiland steunden de Britten in het begin van de 20e eeuw het wahhabitisme tegen het Turkse rijk en steunden ze later het wahhabitische huis Saud tegen al zijn concurrenten voor de controle over het schiereiland. De Britten zagen in het wahhabitisme een middel om de moslims onderling te verdelen.
Pakistan
De Saudische wahhabieten werkten in de jaren 1980 volop samen met de Pakistaanse legerleiding, vooral dan met de militaire inlichtingendienst ISI. In Pakistan kwam een dicht netwerk van door de Saudi’s gesponsorde en geleide medrassahs en van militaire opleidingskampen waar naast Afghanen ook strijders uit de rest van de wereld werden opgeleid. Allemaal in naam van de strijd tegen het communisme. En met grote instemming van de Amerikaanse regering, van de CIA en van alle westerse anticommunisten.
De Pakistaanse militaire dictator Zia ul-Haq stimuleerde tot aan zijn dood in 1988 de inplanting van het wahhabitisme. Hij zag in de wahhabieten een wapen tegen de minderheden in Pakistan, onder wie de sjiïeten, en tegen het overheersende soefisme, een zachtaardige vorm van islamitische devotie. De Taliban die in het midden van de jaren 1990 opdoken, kwamen nagenoeg allen uit die wahhabistische medrassahs.
Ook zo hun partners die van elders waren komen meevechten. Velen kwamen uit het Arabische schiereiland, onder hen Osama Bin Laden. Anderen kwamen uit de rest van Centraal-Azië, uit Noord- en Oost-Afrika. Na de zege van de Taliban in 1996 keerden ze meestal huiswaarts om daar de strijd tegen “ongelovigen en slechte moslims” aan te vatten. Van Mali tot Pakistan vernielen ze al jaren islamitische heiligdommen die volgens hen in strijd zijn met de echte islam. Vandaar dat veel moslims die wahhabieten beschuldigen van een “oorlog tegen de islam”.
Onaantastbaar
De Saudische heersers hebben de voorbije dertig jaar immense fondsen besteed aan de verspreiding van het wahhabitisme van West-Afrika tot het Indisch subcontinent. En tot de Kaukasus waar het Tsjetsjeense verzet na de nederlaag tegen Poetin deels in handen kwam van wahhabieten uit Jordanië. In Tsjetsjenië liet Poetin de zaak over aan Ramzan Kadyrov die er… de sharia invoerde! De wahhabitische Tsjetsjenen trokken naar andere oorden, waaronder Syrië.
Deze door het Saudische wahhabitisme geïnspireerde groepen vallen nu van westelijk Afrika tot Indië ‘ketters en ongelovigen’ aan. Ze zijn nu ook vijanden van hun vroegere westerse sponors. Maar die lijken wel te verlamd om iets te ondernemen.
Pijler
We kunnen verscheidene motieven vermoeden waarom Washington niets onderneemt dat de Saudische monarchie, een stevige bondgenoot van de VS, zou misnoegen. En het is zo klaar als een klontje dat de Saudi’s hun radicaal wahhabitisme blijven exporteren en dat ze in eigen land geen enkele vorm van democratie, individuele rechten, rechten voor minderheden enz. dulden. Vanwaar die westerse hypocrisie?
Saudi-Arabië is in deze regio naast Israël dé pijler van Washington. Als leverancier van olie, als bewaker van de orde in de regio – Saudische troepen snelden de emir van Bahrein ter hulp om de protesten van de sjiïtische meerderheid in dat land te onderdrukken. Saudi-Arabië is ook een zeer goede klant van Amerikaanse en West-Europese vliegtuigbouwers en wapenfabrikanten.
Saudi-Arabië is bovendien onontbeerlijk in de strijd tegen Iran. Zolang de sjah in Teheran op de troon zat, was Iran de draaischijf van de Amerikaanse invloed. Vanaf 1979 werd dat Saudi-Arabië, de grote vijand van het ‘ketterse’ (sjiïtische) Iran. Iran is voor Washington meer en meer een obsessie geworden, de sjiïtische bevolkingen rond de Golf, in Libanon, in Afghanistan en Pakistan worden beschouwd als mogelijke ‘vijfde colonnes’ van Iran, de wahhabitische militanten mogen die bevolkingen best intimideren en zelfs terroriseren. In Syrië staan de VS en Saudi-Arabië schouder aan schouder in een anti-Iraanse coalitie.
Medeplichtig
Wat een contradictie voor het Westen. Het kan of wil het wahhabitisme niet bekampen, het zit immers in hetzelfde schuitje als Saudi-Arabië dat zowel in Afghanistan, Pakistan als elders groepen steunt die het Westen gewapenderhand bestrijden. Soefistische en andere gematigde stromingen van de islam staan er redelijk weerloos bij.
Terwijl de Saudi’s dus volop het fundamentalisme verspreiden en logistiek ondersteunen, kijken hun westerse vrienden gelaten toe. Ze klagen de Somalische Al-Shabab aan omdat die waar ze het voor het zeggen hebben, de sharia toepassen. Maar dat dit ook in Saudi-Arabië het geval is, wordt oordeelkundig genegeerd. Na meer dan dertig jaar, blijven de westerse leiders medeplichtig aan de opmars van fundamentalisten, een opmars waar ze actief aan meewerkten.
