Op het einde van de maand juli konden 1 op de 97 huiseigenaars in de stad Detroit in de VS hun hypotheeklening voor hun huis niet meer af betalen. In reële cijfers omgezet: in de verkommerde auto-industriestad lopen er 8683 dossiers van gezinnen met kredietproblemen en een huis dat in waarde daalt. Deze gezinnen zitten in de “Forclosure” fase waarin ze hun lening herfinancieren of hun huis verkopen of het proces van onteigening wordt ingezet.
De totale waarde van de Amerikaanse woninghypotheekmarkt bedraagt 10 000 miljard dollar. Veel van deze huiseigenaars zijn families met lage inkomens die gevangen zitten in de greep van hypotheekleningen met variabele interesten die in de komende weken en maanden zullen stijgen. Nog meer Amerikaanse gezinnen zullen in betalingsmoeilijkheden komen.
In 2006 waren in de Verenigde Staten 1,26 miljoen gelijkaardige dossiers en indien de trend van de eerste zes maanden van 2007 zich doorzet zullen er tegen het einde van dit jaar 2 miljoen huiseigenaars zijn met kredietproblemen, zegt RealtyTrac.com, een databank over huisonteigeningen.
De prijzen van een gemiddelde woning zijn in de VS de laatste tien jaar verdubbeld. De prijzen van de consumptieproducten stegen in diezelfde periode met 33%. De Amerikanen namen enorme risico’s voor de afbetaling van een hypotheek.
Ondanks de prijsstijging groeide de laatste 15 jaar het aantal huiseigenaars met 5%. Het gemiddelde inkomen blijft sinds 1999 stagneren en het loon van de lage inkomens daalt sinds jaren. Conclusie: de nieuwe huiseigenaars hebben zich diep in de schulden gestoken.
De stijging van de hypotheekschuldenlast is niet gelijk verdeeld over alle inkomens. Volgens het Century Foundation steeg de hypotheekschuldenlast met 191% bij de laagste inkomensgroep, met 95% in de middeninkomensgroep en met 39% in de hoogste inkomensgroep. Het Census Bureau zag het aantal dossiers over de hypotheekschulden tussen 1980 (114 000 dossiers) en 2001 (555 000 dossiers) stijgen met 250%.
De crisis in de hypotheekmarkt is modest, zegt Bush, ondanks het feit dat 2 miljoen huiseigenaars in de komende maanden hun huis dreigen te verliezen. Enkele weken voordien verklaarde hij in een interview dat de Amerikanen de kleine lettertjes van hun hypotheek moeten leren lezen. Democratische presidentiële kandidaten en congresleden hebben de laatste weken de administratie beschuldigd van onverschilligheid ten opzichte van het leed van de gedupeerden. Bush vraagt aan de geldleners meer flexibiliteit in de terugbetalingstermijnen en versoepeling van de voorwaarden voor herfinanciering. De vraag is of de hebzucht en de jacht op profijt van deze speculatieve en frauduleuze hypotheekmarkt daar wel oren naar heeft. Deze makelaars hebben de huisprijzen irreëel de hoogte ingestuurd om hogere commissies op verkoop en leningen te kunnen incasseren Daardoor kwamen veel toekomstige huiseigenaars niet meer in aanmerking voor een federale financiële ondersteuning.
Nu de huizenmarkt in elkaar stort zal de verkoop van hun overgewaardeerde huizen niet meer voldoende opbrengen om hun schuld aan de bank af te betalen. Vele Amerikanen zullen eindigen zonder huis en nog steeds met schulden. Diezelfde makelaars hebben de leningen op de internationale hypotheekmarkt overgewaardeerd zodat speculatieve fondsen en andere instellingen deze pakketten hebben overgenomen hopende op korte termijn super winsten te maken. Toen dat niet lukte omdat meer en meer mensen hun leningen niet konden afbetalen schreeuwden de banken en financiële instellingen wereldwijd moord en brand. De Centrale Banken moesten hun renten verlagen zodat de liquiditeiten op de markt gegarandeerd zouden blijven. Maar voor de gedupeerde huiseigenaars zal het nog wel een tijdje duren. Om de hebzucht en het profijt van de hypotheekmarkt te reguleren zijn er vage toekomstplannen om Henri Paulson Jr. de huidige Amerikaanse schatkistbewaarder en Alphonso Jackson de staatssecretaris voor Huisvesting en Urbanisatie rond de tafel te krijgen.
Ondertussen hebben de makelaars weer een nieuw gat in de markt gevonden: de aankoop van huizen in de “Forclosure” periode worden tot 30% onder de huidige marktwaarde verkocht. De ene zijn dood is de ander zijn brood.
(Uitpers, nr 90, 9de jg., oktober 2007)
