De media berichten geregeld over hoe het migranten aan de grens tussen Mexico en de V.S. vergaat, en dat is slechts zelden goed nieuws. Over grote afstanden staat een hoge muur, een dubbele muur zelfs, er zijn grachten gegraven, er patrouilleren gewapende burgerwachten.
Het is de nieuwe, mondiale trend. Welk land wil nog migranten opnemen, in Amerika, in Europa, in Australië …? Een stel Afrikaanse landen wordt betaald om mensen die in Europa geen welkom krijgen, toch op te vangen. Als een omgekeerde mensenhandel.
Dit gebeurt terwijl de arbeidsmarkt om mensen smeekt! In veel sectoren zijn er handen tekort, het volstaat mensen wel degelijk te laten inburgeren en op te leiden. Maar het is blijkbaar te veel gevraagd. Vandaag zijn migranten verschoppelingen.
Er is al veel over gezegd en geschreven. De Wereldbank wijdde dit jaar haar verslag over ontwikkeling in de wereld aan precies dit verschijnsel. En vanuit een liberale visie zijn migranten welkom. Ze zorgen voor mobiliteit op de arbeidsmarkt, ze zetten (tijdelijk) druk op de lonen. En hoe hard het leven voor veel van deze mensen ook is, ze verdienen stukken meer dan in eigen land en kunnen geld naar huis sturen om hun gezinnen in leven te houden. Wie kan verbaasd zijn dat iemand die op televisie ziet wat voor rijk leven er in Europa geleefd wordt, er aan denkt om daar ook een kruimeltje van mee te pikken? Het is gezond verstand, het is verantwoorde rationaliteit.
Los Angeles
Hetzelfde gebeurt in de Verenigde Staten. Een kleine twintig procent van de bevolking is er latino en daarvan heeft zestig procent zijn roots in Mexico! In totaal gaat het om zo’n 65 miljoen mensen, waarvan de grote meerderheid inmiddels V.S.-burger is geworden. Ze leven vooral in de Staten van het Zuiden en het Westen, het vroegere Mexico, zeg maar.
Deze mensen werken, sturen geld naar huis en … hebben politieke invloed.
Los Angeles is het progressieve bastion van de V.S. geworden, zegt een recente studie van de UCLA (Universiteit van Californië in Las Angeles). De arbeidersklasse daar is voornamelijk latino en ze hebben de arbeidersbeweging nieuw leven ingeblazen.
Dertig jaar geleden, de tijd dat Ronald Reagan er goeverneur was – werd er een actief anti-migratiebeleid gevoerd. De opvolger van Reagan wilde vierhonderdduizend kinderen uit de scholen laten halen en migranten gezondheidszorg weigeren. Vandaag zijn de Republikeinen een minderheid geworden en de enige met nog enige status is Arnold Schwarzenegger, zelf een migrant!
Het zijn de vakbonden die dit voor elkaar gekregen hebben! En het zijn latino’s die een eersterangs rol hebben gespeeld, in eerste instantie door de vakbonden te democratiseren. Met het personeel van ziekenhuizen, de hotels en de dienstensector in het algemeen, zowel als de huishoudelijke hulpen werden campagnes georganiseerd. Er werden banden gelegd met de lokale gemeenschappen, met de zwarten en met de kerken. Zo werd beetje bij beetje ook politieke macht opgebouwd. Vorig jaar werd de zwarte Karen Bass tot burgemeester van Los Angeles verkozen!
Andere deelstaten staan vooralsnog niet zo ver, maar er wordt hard gewerkt in Texas en Florida waar ook een, grote migrantenbevolking leeft.
Texas
In Texas zijn het vooral de Democratic socialists of America die actief zijn. Vooral met de presidentscampagne van Bernie Sanders in 2016 zijn tienduizenden werkers lid geworden. Texas is nog steeds in handen van een ultraconservatieve republikeinse elite, maar diverse grote steden zijn al in handen van de democraten. In de meeste gevallen zijn het latino’s die de strijd aanvoeren. De klemtoon wordt gelegd op de vele arbeiders zonder papieren en de grote onveiligheid op de bouwwerven. Er wordt gewerkt aan een mogelijk grote staking met honderdduizenden mensen.
En ook hier zijn het de vakbonden die in samenwerking met andere lokale organisaties aan politieke verandering werken.
Het zijn niet meer dan twee kleine voorbeelden. Ze tonen wel aan dat migranten én vakbonden, in alliantie met anderen, van onderuit politieke verandering kunnen teweeg brengen.
Ook de inheemse groepen in de V.S. zijn zich beter aan het organiseren. In de V.S. gaat organisatie vaak via campagnes om mensen ervan te overtuigen dat ze moeten deelnemen aan het politieke proces. De V.S.-inheemsen zoeken ook contact met de ‘inheemsen’ uit Latijns Amerika of de Filippijnen.
Het zijn nieuwe bewegingen met een groot potentieel. En een les voor elders?