Jan Blokker, De Nederlandse reisliteratuur in 80 en enige verhalen, Prometheus, Amsterdam, 2011, 1037 blz., ISBN 9789044616910
Jan Blokker jr. heeft zich enkele maanden teruggetrokken in de Koninklijke Nederlandse bibliotheek van Den Haag en heeft zich daar door een welhaast onuitputtelijke hoeveelheid journaals, logboeken, verhalenbundels en romans geworsteld die in verband staan met reizen. Het resultaat is deze meer dan vuistdikke bloemlezing.
En dan nog heeft hij zich, zoals hij schrijft in zijn inleiding, strenge beperkingen moeten opleggen. In deze bundel vind je alleen Noord-Nederlandse auteurs waardoor de producten uit ons gemeenschappelijk taalgebied al gehalveerd werden. Dus geen Lieve Joris, Johan De Boose, Rudi Rotthiers of Chris de Stoop om maar enkele recente auteurs te noemen die in het genre hun sporen hebben verdiend. Er zijn ook geen verhalen bij die uit de tweede hand komen of die niet eerder in druk zijn verschenen. Verder gaat het alleen om prozateksten en geen poëzie, zodat ook iemand als Bertus Aafjes uit de bundel viel. Dit wetende kan je als lezer beginnen aan een reeks van ‘tachtig en enige’ verhalen, die begint bij de Middeleeuwse reis van Sint Brandaan (foei, samensteller, toch poëzie!) en eindigt met een mooi verhaal ‘Zeedrift’ over Curaçao van de onvolprezen Jan Brokken.
Zoals dat vaak gaat met bloemlezingen is de kwaliteit van de opgenomen teksten zeer heterogeen. Het grootste gedeelte heeft een cultuurhistorische waarde, die naar mijn gevoel vaak primeert op de literaire kwaliteiten van de auteur. Toch is het is een bundel om lang op je leestafel te hebben. Nu en dan kan je er dan wel een parel uit opduiken. Ik heb alvast enkele uitroeptekens gezet bij de verhalen van Linda Polman, Cees Nooterboom (natuurlijk!), Gerard van Westerloo, John Jansen van Galen, Frank Westerman, Jan Donkers (zeer hilarisch verhaal over de beklimming van de Mont Ventoux!) en Jan Brokken. Je hebt meer dan 1000 pagina’s te gaan, dus zoek het als lezer maar zelf uit.
(Uitpers
nr. 135, 13de jg., oktober 2011)
