“Indien de onlusten van begin van dit jaar niet gestopt waren door de overeenkomst Odinga -Kibaki, dan was het etnisch geweld veranderd in een strijd tussen arm en rijk”, aldus Minister Ruto in debat op Citizen´s TV (februari 2008). Het heeft dus niet veel gescheeld, volgens hem, of de jeugd had het hart van de ondernemerswereld belaagd i.p.v. de jongeren van een andere etnische groep.
Misschien een beetje overdreven, misschien een eigen persoonlijke nachtmerrie van de minister van landbouw, een vooraanstaand figuur in ODM (Orange Democratic Movement) maar het is een feit dat armoede en wanhoop bij de jongeren aan de basis lag van het geweld. De fraude bij de verkiezingen was uiteraard de vonk, maar de armoede en de enorme ongelijkheid tussen arm en rijk waren de belangrijkste redenen van de post-verkiezingschaos.
Het is nu ook duidelijk (zie het Krieglerrapport en het Human Rightsrapport) dat verschillende politici van diverse partijen en ondernemers,… betrokken waren bij het ontketenen van dat etnisch geweld en vnl. werd gedragen door wanhopige en werkloze jongeren uit de slums in Nairobi, Kisumu, Mombasa, Nakuru,..
Zodra, na de interventie van Kofi Annan , de coalitieregering een feit was kreeg de jeugd het sein om terug te keren naar de slums en het was weer “business as usual”: de privatisering ( Safaricom, Cooperative bank ,…) ging verder, corruptie – en andere schandalen ( Grand Regencyhotel, De la Rue,…) kwamen aan de oppervlakte, de verarming ging verder,…
Aan de ongelijkheid en de enorme werkloosheid bij jongeren wordt nog een zekere lippendienst bewezen door ministers en parlementairen tijdens openbare bijeenkomsten, maar na de wijze woorden keert men terug naar de orde van de dag: verrijking van zichzelf en de eigen familie. De inflatie (26% in de maand september) als gevolg van de stijging van de voedselprijzen en de kosten van energie (waardoor een verdere verarming van de bevolking) werd door de nieuwe regering praktisch genegeerd. Een kleine betoging in Nairobi van Bunge la Wananchi (People´s parliament- http://www.peoples-parliament.org) tegen de prijsstijging van de basisvoedselproducten werd uiteengeslagen in juni jl.
Indien er nog twijfel was bij sommigen dan is er nu zekerheid: deze regering is geen regering voor de armen en voor verandering. Meer en meer jongeren komen nu tot de conclusie dat ze “gebruikt” zijn voor andere belangen.
National Youth Convention
Op het massaal bijgewoonde National Youth Agenda met 1500 jongeren van verschillende etnische groepen in september legde anticorruptieactivist Mwalimu Mati (http://youth.marsgroupkenya.org) de vinger op de wonde: “We lost respect for ourselves fighting a war which if we are honest was of no benefit to any of us. We set the precedent for the end of Kenya. Then, we stopped. Some say we stopped because of the National Accord of February 28th 2008 or because we feared for our lives, but we stopped and it is now possible to talk.” Maar hij gaat verder : `Since we got our Independence there has been a struggle between Kenyans who want to liberate the many and a few powerful people who want things to stay just as they are because they benefit from status quo.”
Voor Mwalimu en de National Youth Convention is het nu tijd voor verandering en tijd dat de jeugd (`There were in 2006, 21 million 248 thousand Kenyans below the age of 35. There were 35 million under the age of 45. This is 88% of the population. You are many and every year your numbers grow in your favour.) de strijd voor verandering inzet.
Hij klaagt aan dat 45 jaar na de onafhankelijkheid er nog 80% armen zijn en dit ondanks de triljoenen shillings die geleend zijn voor de ontwikkeling van het land en zijn bevolking.
Hij roemt een aantal verzetsleiders (o.a. de tijdens het Kenyatta-regime vermoorde Pinto), die voor meer gelijkheid waren in een onafhankelijk Kenia (“If, when we get Independence, we only have Black Lord Delameres instead of White Lord Delameres (1) we will have achieved very little” Pinto -1965)
De jeugd eist nu haar plaats op in “De transformatie van Kenia in een democratische, rechtvaardige en voorspoedige natie.” De journalist Cabral Pinto merkte in The Nation van 27 september 2008 op: “Het was opwindend om revolutionair optimisme te zien op een ogenblik dat het neoliberalisme in een diepe crisis verkeert”.
De Kikuyu-jeugd
Een andere belangrijke gebeurtenis greep in augustus plaats. Tijdens een studiedag ‘Kikuyus-For-Change Inter-Ethnic Dialogue’ onder het thema ‘The Kikuyus As Part of Kenya’s Political Community; Past, Present & Future’ met een grote aanwezigheid van Kikuyu-jongeren werd een Limuru-verklaring opgesteld.
Verschillende tussenkomsten wezen op de aanpak van de jeugd door de vorige en huidige regering: verschillende honderden jongeren werden het mikpunt van politie en slachtoffer van zgn. “doodseskaders” (vnl. Kikuju-jongeren, verdacht van lidmaatschap van de Mungiki-sekte). Hun lijken werden later in de bossen gevonden in Central Province of verdwenen gewoon van de aardbodem.
Is het dan verwonderlijk dat ook de Kikuyu-jongeren tot de conclusie komen dat Kibaki niet “hun” belangen op het oog heeft maar ten dienste staat van vnl. de Kikuyu-elite en de 15 rijkste families van het land?
Links van PNU, ODM en ODM-Kenya
Tegelijkertijd is er ook links van de traditionele allianties (ODM, PNU en ODM-K) beweging. Enkele kleine progressieve partijen zoals Safina, Saba Saba en Sisi kwa Sisi hebben zich verenigd samen met enkele lobby-groeperingen zoals de erg actieve en andersglobalistische People´s Parliament- Bunge la wananchi (zie http://www.groetenuitmombasa.be), de Students Organisation of Nairobi University maar vooral de politieke vleugel van de verboden Mungiki-sekte (de Kenya National Youth Alliance) in de nieuwe Progressive Parties Alliance.
Het is niet de eerste keer dat er links van de traditionele partijen gewerkt wordt aan een alliantie. Probleem is dat de meeste actoren van de vorige allianties niet konden weerstaan aan de verlokkingen van de macht en opgeslokt werden door de traditionele partijen voor de alliantie een zekere omvang kreeg. Dit is een erg groot probleem in Kenia: de progressieve beweging en/of de civiele maatschappij slaagde er in het verleden niet in om te mobiliseren. Voorbeeld hiervan is de ” voedselprijzenbetoging van Bunge la wananchi met een vijftigtal deelnemers of de betoging tegen de verhoging van de salarissen van de parlementairen van mensenrechtenorganisaties met een honderdtal deelnemers. Enkel de verboden Mungiki-sekte met zijn miljoenen leden (maar met een criminele vleugel) heeft een belangrijke mobilisatiekracht. Dat hebben ze bewezen tijdens de acties tegen de opsluiting van hun leider in het begin van het jaar.
Zal de Progressive Parties Alliance in staat zijn om haar basis uit te breiden en een echte politieke kracht te worden? Sinds het einde van het verkiezingsgeweld is er natuurlijk het een en ander veranderd in het land. Hoewel de bankcrisis Kenia (nog?) niet bereikt heeft is het duidelijk dat het liberalisme op mondiaal vlak een serieuze klap heeft gekregen. Een constatering die de huidige regering uiteraard niet maakt en integendeel blijft zweren bij het neoliberaal model, meestal uit eigenbelang. Er is natuurlijk ook de bewustwording bij de jeugd, die tot uiting kwam tijdens de twee jongerenmeetings, wat een enorme bijdrage kan leveren tot de ontwikkeling van de Progressive Parties Alliance.
Deze alliantie moet zich nu ontwikkelen op een multi-etnische, multiraciale, multireligieuze, multiregionale basis. Indien de alliantie er in slaagt om een echte basis te creëren en de nieuwe leiders niet verleid worden deel te nemen aan de macht dan is er nieuwe hoop voor een ander Kenia dat de grote problemen aanpakt: de enorme ongelijkheid, de landkwestie, de werkloosheid en de armoede, de corruptie,….
(7 oktober 2008)
Noot
(1) Lord Delamere was een van de leiders van de kolonisten, wiens afstammelingen nog steeds enorme landerijen hebben in Kenia
Meer uit Kenia op http://www.groetenuitmombasa.be
(Uitpers, nr 103, 10de jg., november 2008)
