De voorbije gemeenteraadsverkiezingen waren ideaal om het stemgedrag van de joden in België te analyseren en wel om twee redenen: het joodse nieuwjaar (Rosh Hashanna) viel net voor de verkiezingen en dat maakte dat Belgische politici extra gemotiveerd waren om in de speciale nieuwjaarsnummers van de joodse tijdschriften hun gezicht te tonen en zich op te stellen als vrienden van Israël.
De verkiezingen zelf vielen op loofhuttenfeest (Sukkot) en dan mogen orthodoxe joden geen elektriciteit gebruiken. Dus ook niet elektronisch gaan stemmen. Onder die gemeenschap voerden de partijen dan ook een ware slag om de volmachten.
Nu moeten wij de joodse stem absoluut niet overschatten. Het gaat in heel België over maximum 35.000 personen, dus peanuts vergeleken met de impact van het stemgedrag van bvb. Marokkanen en Turken. Ter herinnering: de grootste groep leeft in Brussel, 18.000 in overweldige mate niet-orthodoxe joden. Antwerpen volgt met 15.000 joden, waarvan wel een grote groep orthodoxen. De andere gemeenschappen zijn onbelangrijk: Gent 250, Oostende 100.
De Nieuwjaarsboodschappen.
Traditioneel vragen joodse bladen aan voorzitters van politieke partijen en lokale bekende politici om een nieuwjaarsboodschap in hun nummer te schrijven. Daar kan je als politicus moeilijk neen opzeggen. Zo bekloeg het Belgisch Israëlitisch Weekblad zich erover dat ze zo hadden moeten aandringen bij Patrick Janssen en dat, toen hij toch wensen schreef hij (of zijn kabinet) niet wisten welk joods jaar we ingingen (5767 nvda) en dat ze dat jaartal zelf hadden moeten invullen. Antwerpen heeft maar één echt joods weekblad, Het Belgisch Israëlitisch Weekblad, en veel keus hebben de politici dus niet. Ze kunnen moeilijk weigeren en je kan uit die advertenties dan ook weinig concluderen.
In Brussel ligt dat anders daar heb je twee belangrijke maandbladen: Regards, uitgegeven door het Centre Communautaire Laïque Juif en gefinancierd door het echtpaar Susskind, diamantairs. Van strekking is het zionistisch, tendens Arbeiderspartij. Daarnaast is er Contact J, uitgegeven door Cercle Ben Gourion, die ook de joodse gemeenschapsradio Radio Judaïca controleert. Dit blad is van zeer rechtse strekking, ondermeer pro-Netanyahu en de nieuwe directeur van de Cercle (en dus van het blad en de radio) is Simon Cohen, een Belg die ooit naar Israël emigreerde en er in zijn cv prat op gaat dat hij in 1987 in Libanon vocht. Hij leeft nu weer in België als consultant, voorheen bij McKinsey, nu onafhankelijk.
Brusselse politici hebben dus de keuze. We bedekken de nieuwjaarsboodschappen in Regards met de mantel der liefde en kijken eens naar Contact J, want de keuze voor dit blad is dus niet willekeurig zoals in Antwerpen, er is een ‘gematigder’ alternatief. Kopstukken uit de vier grote Franstalige partijen kiezen voor Contact J: Laurette Onckelinkx (PS), Joëlle Milquet (CDH), Olivier Maingain (FDF) en Armand De Decker (MR), minister van Ontwikkelingssamenwerking. Van De Decker is al jaren geweten dat hij een fervent vriend van Israël is en dat weerklinkt ook in zijn tekst waarin hij de veiligheid van Israël benadrukt. Dat de MR de rechts-zionistische tendens het meest steunt blijkt ook uit de betalende advertenties, die niet over nieuwjaar gaan, maar rechtstreeks stemmenwerven. Ook hier is het al MR wat de klok slaat, nog eens Armand De Decker, Olivier De Clippel, Viviane Teitelbaum, zes in het totaal (telkens een kwart pagina). Armand De Decker is zeer actief als het gaat om Israël te verdedigen, zo heeft hij al een paar keer druk uitgeoefend, ondermeer na een parlementaire vraag van Claude Marinower, op het maandblad MO, dat door zijn departement gesubsidieerd wordt, omdat het anti-Israëlische artikels zou hebben gepubliceerd. En op bevel van zijn kabinet werd ikzelf op 30 september op het laatste nippertje afgevoerd als spreker in een informatiecyclus van het BTC, Belgische Technische Bijstand, die onder zijn bevoegdheid valt. Reden: vijand van Israël.
Een nieuwe lobby
De MR was ook het meest prominent aanwezig in de recente oprichting van een nieuwe Europese lobbygroep voor Israël. European Friends of Israel. Vice-présidente is Frédérique Ries, MR, ex RTL-nieuwsleester, ex-staatssecretaris voor Europese Zaken en nu Europarlementslid. Dat deze nieuw lobbygroep moet ernstig genomen worden mag blijken uit het feit dat op de stichtingsvergadering in Brussel, midden september 2006, de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Tzipi Livni aanwezig was. Achter de coulissen was ook de leider van de Israëlische oppositie, Benjamin Netanyahu actief. Hij logeerde enkele dagen voor de stichtingsvergadering twee dagen op het kasteel De Merode in Westerlo, en ontving daar een rits Belgische politici. Zijn verblijf werd betaald door Harvard Club of Belgium, die vorig jaar op dit zelfde kasteel trouwens, Shabtai Shavit uitnodigde. Hij is het voormalig hoofd van de Israëlische geheime dienst, Mossad .
De European Friends of Israel kan aan Vlaamse kant vooral op liberalen rekenen: VLD kamerleden Stef Goris en Claude Marinower, de VLD senatoren Paul Wille en Margriet Hermans, en ook de VLOTTE Coveliers die in zijn VLD-tijd zelfs de moeite deed om Hebreeuwse verkiezingsadvertenties te plaatsen in een Israëlische krant, in de hoop zo stemmen van ex-Antwerpenaren te ronselen. En ook de voorkeur van premier Verhofstadt is bekend. Hij verklaarde nog niet zo lang geleden in de Israëlische krant Ha’aretz (zie o.a. Uitpers n° 79 ) dat Israël het recht heeft om zijn Arabische inwoners te discrimineren. Twee liberalen die vroeger ruime kritiek op Israël hadden zijn ondertussen monddood gemaakt. Jean-Marie De Decker is uit de partij gezet en Vincent van Quickenborne heeft bij zijn toetreding in de VLD aan toenmalig voorzitter Karel De Gucht moeten beloven dat hij nooit meer zijn mond mocht open doen over het Midden-Oosten als hij wou minister worden. Zo werkt dat.
De VLD moet voor de MR niet onderdoen als het op lobbyen aankomt. Vorig jaar heeft ze op vraag van de Israëlische ambassade in de commissie economie van het Vlaams Parlement een resolutie op de lange baan geschoven waarin werd opgeroepen om de wapenleveringen naar Israël op te schorten zolang het conflict in het Midden-Oosten bleef duren en tijdens de recente Libanon-oorlog leverde het departement van Fientje Moerman uitvoervergunningen af voor wapenleveringen aan Israël.
En nu zitten we dus met een mooie nieuwe Europese lobby. Van lobbys gesproken: In de elektronische joodse krant Forum, van Prof. Rosenberg waarin ook Claude Marinower regelmatig schrijft, wordt geklaagd dat de joodse lobby (het woordgebruik is van hem) niets doet voor de arme orthodoxe joden om hen aan “parnosse” ( jiddisj voor ,levensonderhoud) te helpen, terwijl – ik citeer letterlijk – “de joodse lobby erin geslaagd is voor de parnosse van zijn superrijke leden voor de diamanthandel vergaande fiscale concessies van de regering los te weken…een fiscale amnestie.”
De strijd om de volmachten.
Zoals gezegd de gemeenteraadsverkiezingen vielen op Loofhuttenfeest en daardoor mochten orthodoxe joden niet stemmen. De jacht op hun 3.000 stemmen was in Antwerpen open. Natuurlijk dat de twee belangrijkste joodse kandidaten, Claude Marinower (VLD) en Aron Malinsky (SP.A) aan volmachten probeerden te geraken. Ze zouden dom zijn als ze dit niet deden. Maar buiten hen waren er nog actoren.
Aron Kohen, de zoon van Rabbi J.M. Kohen verzamelde bij de orthodoxen (voornamelijk onder die van Belzer-strekking) liefst tweeduizend blanco volmachten voor de VLD. De orthodoxe joden vallen in verschillende strekkingen uiteen, waaronder de Belzer in Antwerpen de grootste is.
De Israëlitische Gemeente Shomrei Hadass verzamelde ook volmachten, maar volgens haar voorzitter J. Wenger bepaalden hier de volmachtgevers naar welke partij die volmacht zou gaan. De andere grote gemeente Machsike Hadass deed hetzelfde en hier viel het joodse waarnemers op dat er nogal wat volmachtenformulieren rondslingerden van rabbijn Aron Malinsky. Malinsky is net als zijn vader inspecteur joodse godsdienst voor het onderwijs en een fervent voorstander van de Israëlische politiek.
SP.A kandidaat Youssef Slassi werkte samen met Aron Malinsky. Zij zijn beiden ook actief in de triaoloog tussen de geloofsgemeenschappen – een edel doel – en zo zorgde Slassi ervoor dat 25 jonge moslims met een joodse volmacht gingen stemmen. Maar de SP.A haalde op een andere manier, heel wat meer joodse stemmen binnen. De ultra-orthodoxe charidei-beweging riepen op om socialistisch te stemmen en David Rosner verzamelde zo liefst negenhonderd blanco volmachten in voor de SP.A .
De CD&V viel een beetje uit de boot, ondanks haar joodse kandidaat David Freilich, maar die kon blijkbaar alleen binnen zijn familie enkele volmachten ronselen.
Alleen over het VB was het moeilijk om wat te vernemen. VB stemmen is nog altijd een groot taboe binnen de joodse gemeenschap. Hopelijk blijft dit zo.
(Uitpers, nr. 80, 8ste jg., november 2006)
Met dank aan mijn joodse informanten (Lucas Catherine)
