Groene partijen regeren mee in vijf lidstaten van de Europese Unie: België, Duitsland, Frankrijk, Finland, Italië. Maken ze het verschil uit, zoals hun ambitie was? Laten we even kijken naar de toestand in twee buurlanden, Duitsland en Frankrijk.
Fischer en Kafka
De veel geplaagde Duitse minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer heeft er blijkbaar zeer veel voor over om te bewijzen dat de Fischer van 2001 niets meer te maken heeft met de jonge Fischer die bij voorbeeld solidair was met de strijd van de Palestijnen. Hij is op 20 februari alleszins door de nieuwe Amerikaanse regering in Washington ontvangen als "een zeer goede vriend". Colin Powell, de nieuwe Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, zei na een onderhoud met Fischer dat ze "best friends" waren.
Waarover ze het zoal hadden? Onder meer over de nieuwe militaire campagne van Amerikanen en Britten tegen Irak. Fischer bracht wel de bezorgdheid over die de sociaal-democratische premier Gerhard Schröder eerder had geuit. Maar hij voegde eraan toe dat de Duitse regering "de redenen voor de operatie begrijpt", namelijk dat het leven van de Amerikaanse militairen moet worden beschermd.
De verstandhouding was veel beter dan verwacht, noteerden analisten ter plaatse. Fischer had de Verenigde Staten dan ook bestempeld als "onze belangrijkste bondgenoot". Die men dus niet voor het hoofd moet stoten met vraagtekens bij het zogenaamde ruimteschild (National Missile Defense, NMD). Ook daar zocht Fischer "de redenen van de Verenigde Staten te begrijpen". Maar de Groene voorman vindt het wel belangrijk dat daarover binnen de Nato meer overleg wordt gepleegd…
Van groene accenten is hier nergens iets te bespeuren. Wel van kafkaiaanse: Colin Powell had het over de noodzaak om Saddam Hoessein te dwingen de Uno-resolutie te doen naleven. Fischer herhaalde die uitspraak. Maar resolutie 688 voorziet nergens het gebruik van geweld, dat is een eenzijdige interpretatie van Washington en Londen waar de ‘groene’ voorman Fischer geen moeite mee heeft.
Het wordt nog iets absurder als Fischer verklaart dat de Verenigde Staten hem bevestigden dat ze samen met Duitsland de vrede en stabiliteit op de Balkan zullen waarborgen.
Over welke vrede en stabiliteit heeft Fischer het dan?
- Over het feit dat Bosnië en Montenegro mede dankzij de Amerikaanse en Duitse bemoeienissen paradijzen zijn voor maffiagroepen gespecialiseerd in sigaretten- en drugssmokkel, in wapen- en mensenhandel. Maffiabenden smokkelen via de ‘Sarajevo-route’ rond 5.000 mensen per maand naar West-Europa – met medeplichtigheid van hooggeplaatsten in Sarajevo.
- Of het feit dat Kosovo grotendeels in handen is van vijftien maffiabenden gesponsord door hun "internationale gemeenschap". In een rapport van de ‘Multinational Specialized Unit’ van februari ’01 worden die vijftien benden bij naam genoemd. Ze komen allen uit het ‘Kosovo Bevrijdingsleger’, UCK, of liever: het UCK kwam voor een deel uit die benden voort, wat de ‘internationale gemeenschap’ in 1999 ook wel wist, maar wat geen hinderpaal was om dat UCK te steunen. Die benden zijn superrijk, aldus het rapport. Vóór de oorlog controleerden ze grotendeels de Balkanroute voor drugs uit Azië. Ze zijn uitgezwermd en hebben nu een groot deel van de heroïnehandel in Europa in handen. Ze zijn vooral erg actief in de vrouwenhandel. Rapporten van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) beschrijven hoe die benden vrouwen kidnappen en kopen om ze ter beschikking te stellen van de manschappen van de KFOR (de vredesmacht van de Verenigde Naties in Kosovo, die grotendeels uit Navo-soldaten bestaat). De clan van bendeleider ‘Vuka’, wellicht de rijkste man van Kosovo, controleert onder meer een tv-zender, twee radiostations, een krant, een drukkerij, een keten van boekhandels, een tabaksfabriek en tientallen dekmantelbedrijven.
- Of had Fischer het over vertakkingen van die benden die terreur zaaien onder de Servische bevolkingsgroepen. Zoals de bende van "Arendsoog" die in Servië zelf opereert.
De houding van Fischer ligt in de lijn der verwachtingen. Eind oktober kwamen in Berlijn vertegenwoordigers van vakbonden, vredesgroepen, milieubewegingen en andere actiegroepen samen om een balans van twee jaar Schröder-Fischer te maken. Hun besluit: de continuïteit met het beleid van Helmut Kohl is op bijna alle terreinen opvallend.
De rood-groene ploeg had bij voorbeeld beloofd om de wapenuitvoer aan strikte regels te onderwerpen. Duitsland heeft zijn positie als wapenuitvoerder nog versterkt. De politiek van privatiseringen gaat onverminderd voort. De kloof tussen West- en Oost-Duitsland blijft groeien.
Voynet ziet groen
De Franse groenen, les Verts, stellen na meer dan drie jaar regeringsdeelname zelf vast dat ze niet echt het verschil maken. Dominique Voynet, minister van Milieuzaken, maakt een balans op in een rondschrijven aan de leidende instanties van les Verts. Een veelzeggende zin: "Paradoxalement, nous risquons d’apparaître sans voix au moment oú la société semble se préoccuper enfin des questions que nous posons depuis longtemps. …" (Paradoxaal genoeg lopen we het risico dat het lijkt alsof we niets te vertellen hebben terwijl de samenleving zich eindelijk zorgen maakt over kwesties waar we al zo lang op hameren).
En, vervolgt ze, het is nu wel politiek correct geworden om over het milieu te spreken, maar "les actes tardent à venir et les atteintes à l’environnement se poursuivent" (de daden blijven uit, de aantastingen van het milieu gaan verder). Wat een scherpe uitspraak van iemand die groene minister van Milieu is en dus toch verantwoordelijk is voor de kloof tussen woorden en daden.
Zoals ze zelf vaststelt: de kloof tussen wat de Fransen van ons verwachten en wat we hun kunnen bieden, is nog nooit zo groot geweest.
(Uitpers, maart 2001)
