De tarieven van Trump zijn een poging een reëel probleem van het Amerikaans kapitaal op te lossen. De hegemonie van de VS steunt op financiële macht, technologische kennis en militaire macht. Maar deze hegemonie heeft ook een achillespees: het enorme handelstekort, met andere woorden de uitbesteding van industriële productie aan het buitenland. Dit was niet langer houdbaar.
Of het financieel houdbaar was, dus of het buitenland bereid zou blijven dit tekort te financieren door het aankopen van Amerikaans schuldpapier of door te investeren in Wall Street, is voer voor discussie. Het probleem zit echter dieper: er is een verband tussen technologische innovatie en industriële productie. Wie niet produceert verliest op den duur kennis, en raakt technologisch hopeloos achterop. Dan ben je niet meer goed in de productie van mobiele telefoons, maar voor je het weet ook niet in de productie van schepen, tanks of raketten.
Als industriële productie uitbesteed wordt aan een land als Mexico, dat economisch volledig afhankelijk is van de VS, dan hoeft dit nog geen groot probleem te zijn. Maar wanneer we het hebben over China, dat zich ontpopt als een machtige rivaal voor de VS, dan liggen de kaarten anders. De VS kunnen dit dan aanpakken met handelstarieven en fiscaal beleid (Joe Biden) of met tarieven (Donald Trump). Wat vanuit het standpunt van het Amerikaans kapitaal het beste is, is niet echt ons probleem.
Disruptie
Het valt op dat veel liberale kritiek focust op de manier waarop Trump de tarieven invoert: chaotisch, disruptief, ook tegen bondgenoten, enzovoort. Dat valt nog te bezien. Het lijkt wel vast te staan dat de tarieven zullen leiden tot een recessie en prijsstijgingen: het verplaatsen van productie neemt meer tijd in beslag dan het invoeren van tarieven.
Trump lijkt zich al neergelegd te hebben bij een recessie, al dreigt dit hem politiek pijn te doen (de midterms). Maar volkomen onoverdacht zijn de tarieven niet, integendeel, Trump lijkt ze voortdurend te finetunen, of het nu gaat om landen (Mexico en Canada) of producten (fossiele brandstoffen uit Canada, auto-onderdelen, elektronica, geneesmiddelen,…). Het klopt dat dit finetunen samenvalt met stevig lobbywerk van CEO’s van machtige bedrijven, maar waarom zou dit ons verbazen? Maar de chaos lijkt dus op het tweede zicht minder chaotisch.
En het kapitaal krijgt veel zoet: fiscale cadeaus, deregulering, en een frontale aanval op de vakbonden: blokkering van de National Labour Relations Board, aanval op de overheidsvakbonden, terreur tegen migranten.
Allemaal tegen Trump?
Het reactionair karakter van het regime onder Trump spat ervan af: autoritair, tegen vrouwen en minderheden, cultureel conservatief, steun aan extreemrechts wereldwijd…
Maar misschien moeten we ook in verband met Trump spreken van een ‘gelaagde oorlog’, twee oorlogen in één: het Amerikaans kapitaal tegen andere (potentiële) imperialistische hegemonen, en het Amerikaans kapitaal tegen de werkende mensen.
Bekeken vanuit Europa heeft dat consequenties: steun je het Europees regime in de confrontatie met de VS, of kies je het pad van de solidariteit van onderuit over de grenzen heen. Eenvoudig is dat laatste niet: kijk naar de (gekwalificeerde) steun van de Amerikaanse automobielvakbond aan tarieven van Trump, en het woedend verzet van de Canadese bonden tegen deze zelfde tarieven.
