INTERNATIONALE POLITIEK

De geest van René Magritte waart door het ‘nieuwe Midden-Oosten’

Eind augustus noemde Karel De Gucht, de ontslagnemende Belgische minister van Buitenlandse Zaken, de al bijna drie maanden aanslepende onderhandelingen over de vorming van een nieuwe regering “een surrealistische bedoening”. “Ik denk dat men het best René Magritte als formateur zou aanstellen. Die moet zich in zo’n sfeer perfect thuisvoelen”, aldus het boegbeeld van de liberale ‘Open VLD’.

Toegegeven de voorbije drie maanden heeft de Belgische politieke elite een zelden geziene vaudeville opgevoerd. Maar het valt op dat de liberale Belgische excellentie zijn cassante stijl netjes thuislaat als hij zich in de internationale politieke arena begeeft. Tot eind 2008 is België lid van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties – de plaats bij uitstek om af en toe eens een moedig standpunt in te nemen. Bijvoorbeeld over het Midden-Oostendossier – waarin de Palestijnse kwestie steeds dringender om een oplossing schreeuwt.

In dat geval is er van de Belgische diplomatie geen spoor te bekennen. Net zoals de andere lidstaten van de Europese Unie blijft ons land netjes in de pas lopen. En die wordt gedicteerd in de Verenigde Staten en de staat Israël.

Op 30 en 31 augustus had het Committee On The Exercise Of The Inalienable Rights Of The Palestinian People (een belangrijk comité van de Verenigde Naties dat zich buigt over het Palestijnse vraagstuk en de eerbiediging van de soevereine rechten van het Palestijnse volk) het Europees parlement in Brussel uitgekozen voor een tweedaagse conferentie. Ei zo na slaagde de Israëlische regering erin dit gremium in Brussel te laten verbieden. De voorzitter van het Europees parlement, Hans-Gert Poettering, kreeg op 14 augustus van de Israëlische ambassadeur bij de Europese Unie, Ran Curiel, een boze brief met de vraag om deze bijeenkomst cito presto van de agenda te verwijderen. Volgens de Israëlische diplomatieke vertegenwoordiger was de vergadering van dit in 1975 opgerichte VN-comité “niet compatibel met de Europese inspanningen om het vredesproces in het Midden-Oosten te bevorderen.” Twee jaar geleden, zo voerde de Israëlische diplomaat aan, had het Europees parlement al eens geweigerd een vergadering van dit VN-comité in Brussel onderdak te verlenen.

In dit toch niet onbelangrijke diplomatieke incident tussen Israël en het koninkrijk België hebben we van minister van Buitenlandse Zaken, Karel De Gucht, niets vernomen. De diplomatieke rel spreekt boekdelen over de Israëlische arrogantie. De joodse staat heeft zich zelden of nooit wat aangetrokken van resoluties van de Verenigde Naties, maar eist wel dat een VN-comité zich neerlegt bij de Israëlische dictaten.

Karel De Gucht had zijn Israëlische partners bijvoorbeeld kunnen wijzen op het hoge surrealistische gehalte van hun demarche. De Israëli’s hebben iets meer dan een jaar geleden een vernietigende oorlog gevoerd tegen hun buurland Libanon. De door Israël bezette Palestijnse Gazastrook en Westelijke Jordaanoever ontsnappen geen dag aan de ijzeren wurggreep van de Israëlische soldateska, die deze Palestijnse gebieden tot het stenen tijdperk en de zwartste armoede heeft herleid. Israëlische diplomaten blijven het niettemin hebben over “het vredesproces in het Midden-Oosten”. Deze surrealistische term is inmiddels ook vast verankerd in het jargon van de Europese regeringen, politici en journalisten.

Een vervelend VN-rapport

De Gucht en andere Europese excellenties kunnen echter bezwaarlijk aanvoeren dat ze niet regelmatig gewaarschuwd worden voor de ernst van de toestand in het Midden-Oosten. Begin juni lekte de inhoud uit van een vertrouwelijk rapport van de Peruviaanse diplomaat Alvaro de Soto (1), de Midden-Oostengezant van de Verenigde Naties. Die heeft er 25 jaar dienst bij de VN opzitten. De Soto heeft de VN inmiddels verlaten, hij nam eind mei ontslag aan het eind van een tweejarig contract. De druppel die de emmer deed overlopen was een uitspraak van VN-secretaris-generaal Ban Ki-Moon, die aankondigde dat “toekomstige ontmoetingen van de VN met een Palestijnse premier afhankelijk zouden zijn van de daden van zijn regering.”

Voorts stelde De Soto in zijn rapport de permanente Amerikaanse druk op de vredespogingen van de VN aan de kaak. Ook het zogenaamde Kwartet voor het Midden-Oosten (de Verenigde Staten, de Europese Unie, de Russische Federatie en het Bureau van de secretaris-generaal van de VN) krijgen van de Soto een slecht rapport. Het Kwartet laat na druk uit te oefenen op Israël om zijn verplichtingen na te komen. De Soto heeft het zelfs onomwonden over partijdigheid. “Feit is dat een evenwichtige benadering sinds begin 2007 onder druk is losgelaten.” De Soto schrijft dit toe aan de allesoverheersende invloed van de Verenigde Staten en “een neiging tot zelfcensuur binnen de VN”, als het gaat om kritiek op de staat Israël. De Midden-Oostengezant schreef dat “in vrijwel elke situatie grote waarde wordt gehecht aan de goede betrekkingen met de Verenigde Staten en aan een verbetering van de betrekkingen van de VN met Israël.” “Er lijkt daarbij sprake te zijn van een reflex, te weten dat in elke situatie waarin de VN een positie dienen in te nemen, eerst wordt nagegaan hoe Israël of Washington zullen reageren, in plaats van wat de juiste opstelling is.”

Alvaro de Soto onthulde in zijn rapport hoe de Verenigde Staten elke poging om tot een Palestijnse regering van nationale eenheid te komen, waarin Hamas en Fatah zouden samenwerken, systematisch hebben gekelderd. De Soto klaagde zelfs openlijk de Amerikaans-Israëlische pogingen aan om een rechtstreekse confrontatie tussen Hamas en Fatah aan te wakkeren. En ook de Amerikaans-Israëlisch-Europese boycot tegen de democratisch verkozen Palestijnse regering vond geen genade in de ogen van de VN-Midden-Oostengezant. De Soto was het duidelijk niet eens om uitsluitend druk uit te oefenen op Hamas en om de Palestijnse regering volledig te isoleren. Hij was voorstander van een dialoog met Hamas en van hardere kritiek op de Israëlische politiek. De woordvoerder van VN-secretaris-generaal Ban Ki-Moon, Michele Montas, betreurde inmiddels dat het rapport van VN-gezant de Soto in de pers is uitgelekt.

Window of Opportunity

Op het ogenblik dat de wereld kennis kon nemen van het vernietigende rapport van VN-gezant Alvaro de Soto, werd de Israëlische premier Ehud Olmert op het Witte Huis ontvangen door de Amerikaanse president George W. Bush. In de marge van deze vriendschappelijke ontmoeting kondigde de Amerikaanse regering meteen aan dat ze haar militaire steun aan de staat Israël met 25 procent gaat verhogen: de eerstkomende tien jaar kan de Israëlische regering rekenen op de ronde som van 30 miljard dollar militaire bijstand.

Olmert en Bush bespraken de recente gebeurtenissen in het Midden-Oosten en noemden de militaire confrontatie tussen Fatah en Hamas (600 Palestijnse doden sinds januari 2007) en de implosie van de Palestijnse regering van nationale eenheid “a window of opportunity”. Deze cynische term uit het Amerikaans-Israëlische politieke jargon zette meteen kwaad bloed in toch vrij onverdachte middens. Henry Siegman, de directeur van de lobby US/Middle East Project, die van 1994 tot 2006 in de Council On Foreign Relations zetelde en van 1978 tot 1994 aan het hoofd stond van het American Jewish Congress, schreef een nijdig commentaarstuk in The London Review Of Books (2). In de marge van de ontmoeting Bush-Olmert kondigde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, een nieuwe ‘vredesconferentie’ voor het Midden-Oosten aan, die in november van start zou moeten gaan. De term ‘vredesconferentie’ werd onmiddellijk vervangen door ‘meeting’ en Rice voegde er in een adem aan toe dat er zou gesproken worden “over de principes van een ‘final settlement’, maar niet over een ‘final settlement’ zelf dat over vele jaren gespreid zal moeten worden.”

Henry Siegman maakte brandhout van de zogenaamde Amerikaanse vredespolitiek. “Bush en Olmert hebben het onophoudelijk over hun plannen voor een tweestatenoplossing voor het Israëlisch-Palestijns conflict,” aldus Siegman. “Maar ze zijn vast besloten Hamas een nederlaag toe te dienen eerder dan een Palestijnse staat op te bouwen (…) Dat is meteen de reden waarom hun hoop dat Hamas wordt verslagen niet meer dan een illusie is. De Palestijnse gematigde krachten zullen het nooit halen op de zogenaamde extremisten, want gematigdheid is in de ogen van Olmert alleen maar de Palestijnse instemming met een verdere Israëlische ontmanteling van het Palestijnse grondgebied.” Siegman voorspelt dat het nieuwe Amerikaans-Israëlische ‘vredesplan’ geen lang leven beschoren zal zijn. “In feite hebben alle voorgaande vredesinitiatieven nergens toe geleid en Bush noch de Europese Unie hebben de politieke moed om de redenen hiervoor te erkennen. Die reden is dat er sinds lang een consensus bestaat onder de Israëlische beleidsmakers en elite over het feit dat Israël nooit zal toestaan dat er een Palestijnse staat zal worden opgericht, want dat zou betekenen dat de Israëlische militaire en economische controle over de Westelijke Jordaanoever op de helling komt te staan. Om zeker te zijn zal Israël instemmen met – meer nog aandringen op – de oprichting van een aantal geïsoleerde enclaves die de Palestijnen dan staat zullen mogen noemen. Israël doet dit alleen maar om te beletten dat er een binationale staat zou worden opgericht waarin de Palestijnen in de meerderheid zouden zijn.”

Terug naar de kern van het probleem

Een heldere en onbevangen analyse als deze kan men vandaag de dag verwachten van een vooraanstaande veteraan van de pro-Israëlische lobby in de Verenigde Staten, maar niet van de hoogste Amerikaanse regeringskringen of van de top van de Europese Unie. In Washington en Brussel is het business as usual. Niettemin klampt lobbyist Henry Siegman zich vast aan de illusie van een tweestatenoplossing. “Wat we nodig hebben voor een doorbraak,” zo besluit hij, “is de goedkeuring door de VN-Veiligheidsraad van een resolutie waarin volgende punten worden bevestigd: 1. veranderingen aan de situatie van voor 1967 zijn slechts mogelijk bij akkoord van beide partijen. Eenzijdige maatregelen zullen nooit de nodige internationale erkenning krijgen; 2. de uitvoering van VN-resolutie 242, die werd herbevestigd door resolutie 338 waarmee het staakt-het-vuren van 1973 van kracht werd, vereist een terugkeer van de Israëlische bezettingstroepen naar de grenzen van voor 1967; 3. als de betrokken partijen geen akkoord bereiken binnen de twaalf maanden (de volledige uitvoering van dit akkoord zal duidelijk meer tijd vergen) zal de Veiligheidsraad de niet-naleving van deze resoluties moeten vaststellen. In dat geval zal de Veiligheidsraad een eigen oplossing moeten opleggen om het conflict te beëindigen en zal er een overeenkomst moeten komen om een internationale troepenmacht naar de bezette gebieden te sturen om de wettelijkheid te herstellen, de Palestijnen te helpen bij de opbouw van hun instellingen en de veiligheid van Israël te garanderen tegen grensoverschrijdend geweld en toe te zien op de naleving van een plan om dit conflict te beëindigen.”

De voorstellen van Henry Siegman zullen helaas niet volstaan, omdat ze zoals zovele andere ‘vredesplannen’ voorbijgaan aan de kern van de zaak. In het Midden-Oosten moet een einde gesteld worden aan de koloniale verhoudingen. De tweestatenoplossing is geen optie omdat ze ervan uitgaat dat verschillende volkeren in eenzelfde land of regio niet vreedzaam kunnen samenbestaan, op voet van gelijkheid en met in achtneming van de elementaire principes van de democratie. Een etnocratie, zoals de staat Israël er een is, kan nooit een democratie worden en een zuiver joodse staat kan geen optie zijn voor een multi-etnische en multireligieuze samenleving zoals die in Israël/Palestina bestaat. Het surrealisme is te lang aan de macht geweest in het Midden-Oosten.

(Uitpers, nr 89, 9de jg., september 2007)

Voetnoten:

(1) Alvaro de Soto, ‘End of Mission Report’, The Guardian, 12 juni 2007, http://image. guardian.co.uk/sysfiles/Guardian/documents/2007/06/12/DeSotoReport.pdf.

(2) Henry Siegman, ‘The Great Middle East Peace Process Scam’, London Review Of Books, nr. 29, 16 augustus 2007.

Relevant

Rechtvaardigheid en ‘Westerse waarden’

Het bloedvergieten in Israël en in Gaza is zinloos. Daarnaast zijn er twee tragische vaststellingen: de Palestijnse bevolking zinkt verder weg in etnische zuiveringen en genocide en wat gemeenzaam…

Waarom we niets van de Oriënt begrijpen –

en waarom we dat wel zouden moeten doen. De auteur (°1940) is een voormalig VRT-journalist, gespecialiseerd in het Midden-Oosten, een regio die hij ruim een halve eeuw op de…

De Amerikaanse oorlogen hebben sinds 9/11 minstens 38 miljoen mensen op de vlucht gejaagd

Volgens het “War Costs”-project van het Watson Institute bij de Brown University in de VS hebben de “Wars on Terror” voor zeker 38 miljoen vluchtelingen gezorgd. Verleden jaar, in…

Laatste bijdrages

Democratisch gehalte VS: een onvoldoende

De kiezers van 43 lidstaten van de VS en die van Washington DC hebben veel minder gemerkt van de campagne voor de presidentsverkiezingen, dan die van de 7 “swing…

Israël en de Grote Ontmanteling.  

Pas heeft Israël in zijn parlement de UNRWA verboden, een eerste stap misschien om de hele Verenigde Naties te verbieden.    UNRWA is de United Nations Relief and Works Agency…

De miljardairs en hun keuze van een president

UBS, de gigantische Zwitserse private bank, houdt al tien jaar lang bij welke nieuwkomers de klasse van miljardairs vervoegen. De laatste jaarlijkse UBS-telling van ’s werelds nieuwe miljardairs, die…

Scheepsherstellers waren ook verzetslieden

You May Also Like

×