Crépol, zaterdag 18 november. Een uit de hand gelopen ruzie op het dorpsbal eindigt met een messengevecht en een dode: Thomas, 16 jaar, kapitein van de jeugdploeg rugby. De messentrekkers komen uit het naburige Romans-sur-Isère, uit de wijk La Monnaie, en hebben voornamen als Mohamed en Rachid. De media van de uiterst-rechtse Vincent Bolloré hitsen de gemoederen op, dit is een oorlog van barbaren uit de cités tegen het blanke Frankrijk. Ultra-rechtse milities vallen een week later, gemaskerd en gewapend met baseball bats, de cité aan. Minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin kondigt de ontbinding aan van Division Martel’ en twee andere ultrarechtse milities.
Voornamen
Dat is in een notedop het verhaal dat in Frankrijk veel beroering wekt, vooral omdat uiterst-rechts de emoties doet oplaaien. Dit is het gevolg van migratie, aldus zowel Rssemblement National (RN) van Marine Le Pen en Renconquête van fascist Eric Zemmour. Maar Eric Ciotti, de leider van de rechtse Les Républicaons (LR), weigert aanvankelijk de ultra-rechtse milities te veroordelen. Alweer een teken dat de grens tussen rechts en uiterst-rechts vervaagt.
We zien hier ook hoe gevaarlijk het is dat media in handen van uiterst-rechtse figuren als Vincent Bolloré komen. Zowel zijn nieuwszender CNews als Journal du Dimanche (JDD) hebben olie op het vuur gegoten. Dit was voor hen duidelijk een aanval van een bende uit een migratiecité op het rustige rurale blanke Frankrijk, deze keer Crépol, een gemeente in de Drôme (zuidoosten).
De feiten zelf hebben geen belang meer. Wat voor die media telt is de voornamen van verdachten te kunnen verspreiden om duidelijk te maken dat dit een oorlog van beschavingen is, of liever van de beschaving tegen de barbarij. Nieuw is dat niet. Vorige eeuw volgde ik jarenlang briefings van de woordvoerder van het parket in Brussel, en het viel op hoe collega’s van sommige kranten (o.m. La Dernière Heure) altijd aandrongen om de voornamen van verdachte te krijgen als het ging om personen uit gemeenten met veel inwoners uit de migratie. Dan spreekt men in de tekst niet van Marokkanen, de voornamen zeggen genoeg…
Afstand houden
Het dodelijk incident was voor uiterst-rechts en rechts dus onmiddellijk duidelijk. Een bende die met opzet naar een dorpsbal was afgezakt om, gewapend met messen, uit rassenhaat blanke jongeren aan te vallen. Het onderzoek ziet helemaal geen militie die met opzet naar het dorpsbal trok. Maar Marine Le Pen had op 20 november al de resultaten van haar “onderzoek”: “Dit is het werk van gewapende milities die een razzia hebben uitgevoerd”.
Jordan Bardella, voorzitter van RN, heeft het over jongeren met migratiewortls die hun haat tegen blanken de vrije loop laten. Zemmour heeft het zelfs over “francocide”, uitroeiing van de Fransen, en over een dagdagelijkse jihad.
Toch neemt diezelfde Bardella afstand van ‘ultra-rechts’ (ultra-droite) zoals men de gewapende uiterst-rechtse milities omschrijft. Daaronder Division Martel, ontstaan uit Génération identitaire, een groep diet minister Darmanin in2021 ontbond. Deze Divisie en andere groepen laten meer en meer van zich horen. Zoals eind vorig jaar toen ze op jacht gingen tegen Marokkanen tijdens de match in de Wereldbeker voetbal tussen Frankrijk en Marokko.
Die ultra’s brengen schade toe aan de politiek van “dédiabolisation”, van normalisering, die het RN met zoveel succes voert. Sinds de massale deelname van RN aan de recente mars tegen antisemitisme, lijkt RN deel van het systeem, die gemaskerde milities mogen dat niet kapotmaken. Alhoewel,er is geen muur tussen RN en Zemmour enerzijds, die ultra’s anderzijds, bij tijd en wijle worden die ingezet. Bij voorbeeld voor “ordediensten”.
Lange stilte
De Macronie zat er enkele dagen stil naar te kijken. Maar toen vorig weekend commando’s van ultrarechtse gewelddadige groepen uit gans Frankrijk samenstroomden om in de wijk La Monnaie een lynchpartij te houden, moest Darmanin wel de politie mobiliseren om een ‘oorlog’ te vermijden. Oorlog? Uiterst-rechts heeft het over het gevaar van een burgeroorlog. Tussen echte Fransen en Fransen op papier, zoals ze dat noemen.
De Macronie is daar erg dubbelzinnig over. Waarom had president Emmanuel Macron het deze zomer over “décivilisation”(‘ont-beschaving’) na de zware onlusten die volgden op de politiemoord eind juni op de jonge Nahel? Dat is een uiterst-rechtse term. Zoals ook de term “ensauvagement” (verwildering). Olivier Véran, regeringswoordvoerder, had het vorige week over een risico ‘de basculement’, alsof Frankrijk inderdaad op de rand van een burgeroorlog staat.
Gebanaliseerd geweld
Nu, de Macronie heeft er flink toe bijgedragen om het gebruik van geweld te banaliseren. De grove middelen waarmee eind 2018 begin 2019 tegen de “giles jaunes” werd opgetreden – met talrijke zware gewonden – heeft sporen nagelaten. Er was het geval Alexandere Benalla, de lijfwacht van Macron die op 1 mei 2018 – eerste regeerjaar van Macron – zich gewelddadig in de kijkers werkte door manifestanten aan te vallen. Er is het permanente dagelijkse gebruik van geweld tegen jongeren uit de cités, met onder meer de politiemoord op Nahel in juni.
De Macronie trok daar de conclusies uit dat er meer orde moet zijn, de discriminaties ziet ze niet. Minister van Binnenlandse Zaken Darmanin denkt vooral aan zijn ambities om in 2027 Macron op te volgen en schuurt steeds dichter aan bij uiterst-rechts.
Het was deze keer wachten op de uitspraken van een boze minister van Justitie, Eric Dupond-Moretti, die in de Assemblée fel tekeer ging tegen uiterst-rechts. “Uw uitspraken steken het vuur aan de lont., ze sturen ultrarechtse militanten de straat op, en die staan veel dichter bij u dan bij mij”, aldus de minister, waarop Le Pen en haar 87 Kamerleden kwaad opstapten.
De president zelf hult zich in stilte. Hij zou hier nochtans kunnen spreken over “ensauvagement”, de verwildeirng van uiterst-rechts.