INTERNATIONALE POLITIEK

Cordon sanitaire? In Italië nooit van gehoord

Silvio Berlusconi zal de politiek verlaten als hij in de lente van volgend jaar de parlementsverkiezingen verliest aan het hoofd van zijn "Casa delle libertà", Huis van de vrijheden. Die Casa is een bundeling van rechtse en zeer rechtse krachten. De kans is zeer groot dat die rechtse Casa inderdaad de verkiezingen wint en dat Berlusconi opnieuw premier wordt. Met in zijn regering ook de Lega Nord die zich de jongste tijd ontplooide tot een Noord-Italiaanse versie van het Vlaams Blok. En met in de marge de "pure" fascisten van de MS-Tricolore wier stemmen nodig zijn om zeker te zijn van een meerderheid.

Berlusconi’s rechts blok verloor de verkiezingen van april 1996 door de verdeeldheid van rechts. In 1994 had de "Polo per le libertà" (alliantie van de vrijheden) de verkiezingen gewonnen door een brede alliantie. In het noorden gingen Forza Italia van Berlusconi en de Lega Nord van Umberto Bossi samen, in de rest van het land was er een alliantie van Forza Italia met een kleinere rechtse christen-democratische partij, CCD, en vooral met de ‘Alleanza Nazionale’, de Nationale Alliantie. Dat was de kersverse benaming van de neofascistische MSI. Een klein deel had zich afgescheurd om onder de leiding van Pino Rauti de MS-Tricolore op te richten.

Bossi had toen in de campagne gezworen dat hij "mai coi fascisti" (nooit met de fascisten) zou regeren. Maar na de verkiezingen namen de ministers van de Lega keurig plaats naast de ministers van Alleanza Nazionale (AN). De Lega blies na zeven maanden de coalitie wel op, maar dat was niet uit afkeer van AN.

In de rest van de Europese Unie werd toen nauwelijks gereageerd op de deelname van de respectabel geworden neofascisten. Over de Lega werd helemaal niet gesproken, dat was een democratische partij die alleen meer autonomie eiste voor het noorden van Italië. Die Lega had toen nochtans al duidelijk racistische trekjes. Achter een slogan als "Fuori i ladri di Roma" (Weg met de dieven uit Rome), schuilde een campagne tegen de ‘terroni’, scheldwoord voor de Italianen uit het zuiden.

In 1996 nam de Lega een radicale bocht: ze zou de onafhankelijke staat Padania oprichten. Er mocht niet meer gesproken worden over Noord-Italië, want de Padanianen waren historisch, cultureel en zelfs genetisch helemaal anders dan de ‘Italianen’, zo voerden allerlei Lega-academici aan . Er werden grote studies gemaakt om aan te tonen dat de Padanianen een andere DNA-structuur hadden en om te "bewijzen" dat Padania altijd al Keltisch was geweest. Op het congres van de Lega van 1998 in Milaan werden allerlei ‘Keltische spelen’ georganiseerd en werd Keltisch-Padaniaanse muziek gemaakt. Onder de afvaardigingen van ‘zusterpartijen’ was er toen ook het Vlaams Blok, vertegenwoordigd door Gerolf Annemans.

De Lega had in 1996 met haar Padaniaans programma geweigerd om een alliantie te vormen met ‘Italiaanse partijen’ zoals Forza Italia, afgeschilderd als een agente van Rome. Die verdeeldheid van rechts in het noorden, had tot gevolg dat de centrum-centrum-linkse alliantie van de "Ulivo" met amper 35 procent van de stemmen, toch de verkiezingen won.

Berlusconi trok daar de conclusie uit dat hij de Lega nodig zou hebben om een volgende keer toch te winnen. Naast natuurlijk zijn alliantie met de Alleanza Nazionale van Gianfranco Fini, verdedigster van de nationale eenheid.

Bij de regionale verkiezingen van de lente van 2000 kon hij afspraken maken met de Lega om gemeenschappelijke kandidaten voor te dragen voor de belangrijker geworden post van gewestvoorzitter. Rechts sloot in vier gewesten ook een akkoord met de MS-Tricolore, de fascisten van Rauti. Het leverde de rechtse alliantie een reeks successen op en leidde tot het ontslag van Massimo D’Alema (van de ,,Democraten van Links") als premier.

Europese Volkspartij

Die allianties van Berlusconi waren allemaal geen probleem voor de Europese Volkspartij (EVP), geleid door Wilfried Martens van de CVP. Hij had namens een coalitie van vooral de Duitse CDU en de Spaanse PP van Aznar ervoor gezorgd dat Forza Italia werd opgenomen in de fractie van de EVP in het Europees Parlement. Hoofddoel was een groot conservatief blok te vormen dat groter zou zijn dan dat van de sociaal-democratie. De operatie is trouwens geslaagd.

Martens onderstreepte toen dat Forza helemaal niet in de EVP zelf kwam, dat die van aard christen-democratisch bleef. Maar Berlusconi deed zichzelf meer en meer voor als de echte opvolger van de Democrazia Cristiana, die dus gerechtigd was de plaats van die historische christen-democratie ook internationaal op te eisen. Ook met succes. Want Forza Italia werd opgenomen in de EVP zelf, dus niet alleen meer in de fractie. En binnenkort mag ze zelfs lid worden van de Christen-Democratische Internationale die daarmee haar karakter van rechts-conservatieve bundeling versterkt. Dat allemaal tot groot ongenoegen van christen-democraten met wortels in de arbeidersbeweging, zoals de ACW-vleugel in de CVP die met de operatie Martens-Berlusconi zeer ongelukkig was en dat ook urbi et orbi liet weten.

Intussen sluit diezelfde Berlusconi nochtans allianties met racisten (Lega), ex-neofascisten (Nationale Alliantie) en fascisten (MS-Tricolore) zonder enig protest vanuit die EVP. Van een cordon sanitaire is in Italië alleszins geen sprake. Het betekent dat er een zeer reële kans bestaat dat AN en Lega Nord volgend jaar weer in de regering zitten.

Het baart sommige regeringen van EU-lidstaten toch wel (zeer discreet) zorgen. Berlusconi anticipeert daarop en reist de hoofdsteden rond om overal te gaan uitleggen dat ze niets moeten vrezen. "We zullen de Lega waarschijnlijk niet nodig hebben voor een meerderheid, en dan komt ze niet in de regering. Hebben we ze toch nodig, dan krijgt ze alleen maar staatssecretarissen", zei Berlusconi in juli aan de ambassadeurs van de EU-lidstaten in Rome. Dat is natuurlijk onzin, zonder een akkoord met de Lega maakt hij weinig kans een meerderheid te halen. En de Lega stelt daar natuurlijk voorwaarden bij. Niet om een onafhankelijk Padania te kunnen oprichten, wel voor een ‘devolution’ naar Brits model.

Moskeeën

Maar dat is niet de essentie, de Lega én de Casa delle libertà hebben nu al duidelijk gesteld dat de campagne over immigratie zal gaan. Met andere woorden: de rechtse alliantie neemt het centrale thema van de Lega Nord over. Want die Lega voert de voorbije maanden uitsluitend campagne tegen immigranten. Niet alleen illegale, nee, tegen alle immigranten, maar vooral de islamitische. De islam is de grote centrale vijand van de Lega. Haar militanten kwamen in Milaan en Lodi massaal op straat om de bouw van een moskee te beletten. De islam wordt afgeschilderd als een grote boeman, een indringer die de eigen beschaving ondermijnt. In ‘Padania’, de krant van de Lega, stond onlangs een fotomontage waarop de Duomo van Milaan omgetoverd is tot een moskee vol biddende moslims. "Padania cristiana e mai musulmana" – Padania christelijk en nooit islamitisch, luidt het. Tegelijk gaat de Lega ook fel tekeer tegen nieuwe maatregelen om de discriminaties van homo’s tegen te gaan.

De Lega staat verre van alleen met dat standpunt. De manifestaties tegen de moskeeën werd aanvankelijk ondersteund door Berlusconi en zijn Lega. Maar toen de rechtse christen-democraten van de CCD en zelfs Fini van de Nationale Alliantie uitdrukkelijk afstand namen van het vulgair racisme van de Lega, bond hij een beetje in.

Intussen had de rechtse alliantie in de Kamer gestemd tegen het Europees Handvest van de Mensenrechten, niet omdat er allerlei rechten in ontbreken, maar omdat het veel te laks zou zijn tegenover de islam – zo luidde de stelling van de Lega, overgenomen door de rest van rechts. Dat lokte echter bezorgde reacties uit van de Europese vrienden van Berlusconi, waarop zijn vertegenwoordigers in de Senaat zich maar onthielden. Het toont wel het grote onrustwekkende impact van de stellingen van de Lega op de globale rechtse alliantie aan.

De Lega vindt trouwens enthousiaste steun bij een vleugel van de Alleanza Nazionale die niet gelukkig is met Fini’s beleid om van die Alliantie een doodgewone gematigd conservatieve partij te maken. Alessandra Mussolini staat niet alleen in AN om Bossi’s aanvallen op de islam volmondig te steunen. De Lega en haar bondgenoten hebben de mond vol van de ‘cultura dominante’, de dominante cultuur, zijnde de katholieke beschaving die eigen is aan de nationale identiteit. Merkwaardig genoeg duikt diezelfde discussie op in Duitsland waar de CDU zich schaart achter de notie van "Leitkultur" die door de rechtervleugel is naar voor geschoven. Ook daar is dat een aanloop tot de verkiezingen waarin de CDU immigratie centraal wil stellen.

In Italië kunnen ze steunen op enkele bisschoppen, onder wie de invloedrijke kardinaal van Bologna, Giacomo Biffi, die de "islamitische invasie" voorstelt als een "bedreiging voor de nationale identiteit". Hij stelt voor de immigratie te bevorderen van katholieke migranten, bij voorbeeld uit Latijns Amerika, Eritrea en de Filippijnen. De bekende filmregisseur Franco Zeffirelli steekt ook een handje toe: een minaret naast een kerktoren is zoveel als een plaats aan tafel voor een hond of een kat.

Haider

In Italië is dus zeker geen sprake van een cordon sanitaire. Een partij, de Lega, die meer en meer op het Vlaams Blok gaat lijken, speelt daar integendeel een cruciale politieke rol, want rechts heeft haar nodig om te winnen en betaalt daar zonder enig probleem een prijs voor. Een van de belangrijkste landen van de EU zal volgend jaar misschien ministers met een stevig Blok-gehalte krijgen, zodat Haider zich niet meer eenzaam voelt. Het is zeker geen toeval dat er bij de Lega Nord, maar ook bij de Nationale Alliantie en zeker bij Forza Italia van Berlusconi veel bewonderaars van Haider zitten. Toch zit Forza in de EVP en binnenkort bij de Christen-Democratische Internationale die zo medeplichtig is aan de afwezigheid van een cordon sanitaire in Italië. Wilfried Martens draagt hier een grote verantwoordelijkheid.

(Uitpers, december 2000)

Relevant

Wil Rusland echt een tweede front openen?

Volgens Michel Hofman, de stafchef van het Belgisch leger, moet Europa zich dringend voorbereiden op een mogelijke oorlog met Rusland. Wie vrede wil, bereidt zich best voor op een…

Washington heeft belang bij opblazen Russische dreiging

Eind vorige week waarschuwde president Biden voor een Russische invasie die “elk ogenblik” kan plaatsvinden. “Amerikaanse burgers zouden nu moeten vertrekken” zo klonk het vanuit het Witte Huis, waarna…

Over de misdaden van het Westen in Afghanistan en de ellende die achterblijft…

De vlucht van de NAVO-troepen uit Afghanistan en de ellende die ze achterlaten zijn slechts het (voorlopige?) laatste hoofdstuk in een verwoestend verhaal dat op 11 september 2001 begon.…

Laatste bijdrages

Democratisch gehalte VS: een onvoldoende

De kiezers van 43 lidstaten van de VS en die van Washington DC hebben veel minder gemerkt van de campagne voor de presidentsverkiezingen, dan die van de 7 “swing…

Israël en de Grote Ontmanteling.  

Pas heeft Israël in zijn parlement de UNRWA verboden, een eerste stap misschien om de hele Verenigde Naties te verbieden.    UNRWA is de United Nations Relief and Works Agency…

De miljardairs en hun keuze van een president

UBS, de gigantische Zwitserse private bank, houdt al tien jaar lang bij welke nieuwkomers de klasse van miljardairs vervoegen. De laatste jaarlijkse UBS-telling van ’s werelds nieuwe miljardairs, die…

Scheepsherstellers waren ook verzetslieden

You May Also Like

×