En/of afvangen en opslaan?
“COP28, een doorbraakje in Abu Dhabi”:_ zo titelde een bijdrage van Ronnie De Fossé op 14 mei bij _Uitpers_.
_https://www.uitpers.be/cop28-een-doorbraakje-in-abu-dhabi/_ [1]__
In het artikel doken er wel vraagtekens op: “Een doorbraak in de strijd tegen de klimaatopwarming ? Want wat is het geval ? Sultan
Ahmed Al Jaber pleit ervoor om vanaf nu ernstig werk te maken van CO2-recuperatie technologieën, omdat met enkel een overschakeling naar hernieuwbare energieën men de Parijse doeleinden niet zal halen. Hij stelde deze nieuwe aanpak voor op een “klimaat tech-forum” dat in Abu Dhabi plaats had op 10 en 11 mei 2023.”_
De Fossé ging in zijn tekst een heel eind mee in de nadruk van Al
Jaber op de technologieën voor CO2-captatie bij de productie (‘_Carbon Caption and Storage_’) en CO2-recuperatie rechtstreeks uit de lucht (‘_Direct Air Capture’_).
Volgens De Fossé sprak Al Jaber luidop uit “wat de IPCC- en
COP-gemeenschappen niet durven zeggen: de 2050-objectieven via enkel vermindering van CO2-uitstoot zijn niet haalbaar, en dus ook niet de 1,5°C. Daarom komt hij tot het besluit dat onmiddellijk moet worden begonnen met het ontwikkelen en in gebruik nemen van CO2-captatie technologieën. Dit zou, objectief bekeken, voor het IPCC-denken een belangrijke bijsturing zijn van de energietransitie strategie.”
De Fossé wil overigens nog verder gaan en pleit ervoor om_ “massaal de historische CO2 uit de lucht te halen (DAC techniek), om zo snel als mogelijk terug te keren naar CO2-concentratie van 280 ppm, of anders gezegd naar een hersteld klimaat.”
Is dat haalbaar ?
Bij _The Guardian_ viel op 16 mei later een heel ander geluid te horen: Cop28 host UAE’s approach is ‘dangerous’, says UN’s ex-climate chief | Cop28 | The Guardian_ [2] . Onder die titel lichtte ‘environment editor’ Damian Carrington een aantal stellingnamen toe van Christiana Figueres, de voormalige klimaatchef van de VN. Figueres, die cruciaal was voor het historische klimaatakkoord van Parijs in 2015, beoordeelt de aanpak van de Verenigde Arabische Emiraten voor de Cop28-klimaattop die het land in november zal voorzitten, als “_zeer gevaarlijk_” en een “directe bedreiging voor het voortbestaan van kwetsbare landen”
De VAE is een grote olie- en gasproducent die er tot verbazing van velen in slaagde om ene Sultan Al Jaber, het hoofd van ADNOC, het
nationale olie- en gasbedrijf van de VAE, tot voorzitter van de volgende klimaattop aangesteld te krijgen. Al Jabers benoeming in
januari 2023 tot Cop28-voorzitter leverde veel kritiek op. Met zo iemand als voorzitter kan COP28 toch alleen maar een klucht van een
top worden ? The Guardian onthulde in april dat de VAE de op twee na grootste “_net zero-busting plans in the world for oil and gas
expansion”_ heeft, alleen overtroffen door Saoedi-Arabië en Qatar.
_Revealed: UAE plans huge oil and gas expansion as it hosts UN climate summit | Cop28 | The Guardian [3]
Figueres reageerde midden mei op een recente toespraak van Al Jaber waarin hij stelde: “_We must be laser focused on phasing out fossil
fuel emissions, while phasing up viable, affordable zero carbon alternatives.”_
Dat werd door velen geïnterpreteerd als het gebruik van koolstof-afvang en -opslag (CCS) -technologie om CO2 emissies af te
vangen, en niet het compleet stoppen met fossiele brandstoffen. “Het feit dat ’emissies’ in die zin staat, is zeer zorgwekkend”, zei
Figueres in de podcast ‘_Outrage and Optimism’.
“Al Jaber probeert op twee vloeren tegelijk te dansen. Hij probeert te zeggen: ‘Kijk, degenen onder ons die producenten van fossiele
brandstoffen zijn, zullen zorg dragen voor onze emissies door verbeterde koolstof-afvang en -opslag. En wij, het COP-presidentschap, zullen ook de koolstofvrije alternatieven ondersteunen.”_
“Het feit dat hij denkt dat de [fossiele brandstof] energie die vandaag wordt gebruikt, in de ‘nabije toekomst’ deel zal blijven
uitmaken van de wereldwijde energiemix, kan ik begrijpen vanuit het perspectief van de VAE,”_ zei Figueres, eraan toevoegend dat
voorspelbaar een _”lange tijd_” is.
“Maar vanuit het perspectief van een COP-voorzitter is het erg gevaarlijk. Ik zie gewoon niet dat de meeste landen, en zeker niet de
kwetsbare landen, bereid zijn om de COP-president hierin te steunen, omdat het een directe bedreiging vormt voor hun voortbestaan.” (…)
“Als je president van de COP bent, kun je niet het standpunt naar voren brengen van het land waar je vandaan komt. Je moet neutraal
kunnen zijn.”
De wereld moet de CO2-uitstoot met 45% terugdringen tegen 2030 om een kans te hebben om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad celsius. Koolstofafvang en -opslag (CCS) is volgens Figueres echter “_niet commercieel beschikbaar en levensvatbaar in de komende vijf tot zeven jaar. Het gaat gewoon niet gebeuren. We hebben hier een kwestie van timing, naast een morele kwestie.”_
Wetenschappers zijn het erover eens dat de meeste fossiele brandstofreserves in de grond moeten blijven om de doelstellingen van Parijs te halen. Het Internationaal Energieagentschap (IEA) acht nieuwe fossiele brandstofprojecten die na 2021 werden opgestart, niet
compatibel met het bereiken van netto nul-emissies tegen 2050.
Een woordvoerder van COP28 zei echter dat Al Jaber “vastbesloten is om een onpartijdig proces te leiden dat ruimte biedt aan alle [landen] om hun mening te uiten en een gemeenschappelijke basis te vinden”. Hij zei dat het een _”misverstand_” was om te denken dat de
uitdrukking “_het uitfaseren van de uitstoot van fossiele brandstoffen”_ alleen naar CCS (‘Carbon Caption and Storage’) verwees, wijzend op de oproep van Al Jaber om de capaciteit voor hernieuwbare energie te verdrievoudigen en de waterstofproductie tegen 2030 te verdubbelen, terwijl CCS wordt gebruikt om industrieën met een zware uitstoot koolstofvrij te maken, waar andere opties niet levensvatbaar bleken.
Schokkende winsten
Een ander aspect van de klimaatproblematiek werd op 13 mei aangesneden door het hoofd van het Internationaal EnergieAgentschap, Fatih Birol.In een commentaar op de IEA-website stelde hij: “_Velen werden hard getroffen door de stijgende energieprijzen in 2022. Maar voor de olie-en gasindustrie was het een jaar van recordwinsten. Het is nu tijd om dat breder in te zetten.”_
Birol stelde dat de emissies van de olie- en gasindustrie met 60 % verminderd kunnen worden mits een investering van $ 600 miljard.
“[Dat is] veel minder dan de biljoenen dollars die de industrie vorig jaar heeft opgebouwd,” zei Birol.
_”Dit is een moment van de waarheid: als de olie- en gasindustrie serieus genomen wil worden in klimaatdiscussies, moet ze schoon schip maken. Cop28 in de VAE, georganiseerd door een grote olie- en gasproducent, is een unieke kans [voor de industrie] om een echte
toewijding aan het verminderen van emissies te tonen.”
https://www.iea.org/commentaries/cop28-is-a-moment-of-truth-for-the-oil-and-gas-industry-s-efforts-on-climate_[4]_ ___
Ook Christiana Figueres bekritiseerde in een ‘podcast’ de wereldwijde fossiele brandstofindustrie om haar “_schokkerende”_ winsten: “_Wat me verbaast, is dat de olie- en gasindustrie blijkbaar geen moeite doet om aan de goede kant van de geschiedenis te belanden. Ze pronken
gewoon voor het oog van de wereld met hun winst zonder enige gevoeligheid voor de impact daarvan.” “Deze ongekende winsten worden
niet gebruikt voor de mensheid. Ze worden gebruikt door de industrie en haar aandeelhouders – een heel klein deel van de mensheid. Ik ben
hoogst verontwaardigd dat dat de keuze is die ze hebben gemaakt.”
Het methaanschandaal van Turkmenistan
Fatih Birol had het in zijn tekst ook over de uitstoot van methaan. Laat nu net daarover de jongste dagen internationale deining zijn
ontstaan na het ontdekken dat de methaanlekken op de twee grootste fossiele brandstofsites in Turkmenistan in 2022 meer bijdroegen aan
de opwarming van de aarde dan de volledige koolstofuitstoot van het Verenigd Koninkrijk (de 17e grootste ter wereld). Zo blijkt uit
satellietgegevens. “De uitstoot van het krachtige broeikasgas uit het olie- en gasrijke land is ‘verbijsterend’ en een ‘razend makend’
probleem dat nochtans makkelijk te verhelpen is”_ stelden experts in de Britse krant The Guardian.
https://www.theguardian.com/world/2023/may/09/mind-boggling-methane-emissions-from-turkmenistan-revealed_
[5]
Nu onderhouden de Verenigde Arabische Emiraten nauwe banden met Turkmenistan en vandaar dat de hoop bestaat dat op de VN-klimaattop in de Verenigde Arabische Emiraten het zal komen tot methaanbeperkende maatregelen voor Turkmenistan en tot investeringen in de infrastructuur in het dictatoriaal geleide land.
Maar zoals de Nederlandse krant Trouw op 14 mei opmerkte staat Turkmenistan niet alleen. Het land wordt qua aantallen methaanlekken
“gevolgd door de VS, Rusland, Algerije en Kazachstan. Ilse Aben van het Nederlandse ruimte-instituut SRON, zegt dat deze landen eerder al zijn ingelicht over de lekken. “Maar ze doen er vooralsnog te weinig aan.”
https://www.trouw.nl/economie/oude-turkmeense-olie-en-gasleidingen-lekken-gigantisch-veel-broeikasgassen~bfe56c8d/?referrer=https%3A%2F%2F
www.google.com%2F#:~:text=De%20lekkages%20hebben%20het%20verwarmende,goedkoop%20op%20te%20lossen%20zijn
[6]
Er zal heel wat diplomatieke druk nodig zijn om ook de methaan-uitstoters tot de orde te roepen. Zal die op Cop28 sterk
genoeg worden ? Zo niet, dan dreigt door het bekend worden van toestanden zoals die in Turkmenistan, de wereldwijde bereidwilligheid
om – ten koste van de eigen portemonnee – iets aan de broeikasgassen te doen, nog verder weg te smelten.
Links:
——
[1] https://www.uitpers.be/cop28-een-doorbraakje-in-abu-dhabi/
[2]
https://www.theguardian.com/environment/2023/may/16/cop28-host-uae-cli
mate-united-arab-emirates
[3]
https://www.theguardian.com/environment/2023/apr/04/revealed-uae-plans
-huge-oil-and-gas-expansion-as-it-hosts-un-climate-summit
[4]
https://www.iea.org/commentaries/cop28-is-a-moment-of-truth-for-the-oi
l-and-gas-industry-s-efforts-on-climate
[5]
https://www.theguardian.com/world/2023/may/09/mind-boggling-methane-em
issions-from-turkmenistan-revealed
[6]
https://www.trouw.nl/economie/oude-turkmeense-olie-en-gasleidingen-lekken-gigantisch-veel-broeikasgassen~bfe56c8d/?referrer=https%3A%2F%2Fww
w.google.com%2F#:~:text=De%20lekkages%20hebben%20het%20verwarmende,goe
dkoop%20op%20te%20lossen%20zijn
