Deel II van Subrata Ghoshroy’s exclusief interview met Noam Chomsky behandelt de capaciteit van de VS voor revisionistische geschiedschrijving en propaganda vanaf Ronald Reagan’ s toewijding tot vrije markten, de Amerikaanse terreuracties van de jaren ’80 in Latijns-Amerika tot de bankroete ratio achter Clinton’ s interventie in Bosnië.
Chomsky werkt ook de rol van MIT uit in de ontwikkeling van computertechnologie in dienst van het militair industrieel complex – dat hij besprak in Deel I. Tenslotte plaatst hij de huidige financiële crisis in zijn globale context – en gaat hij in op de presidentsverkiezingen, waar hij uitlegt dat – net zoals eender welke andere race tussen twee pro-business partijen die alles domineren – dit geen ernstige verkiezing is.
NC: Een paar weken terug had de New York Times een artikel in zijn economische bijlage van de hand van haar economische correspondent over de economische programma’s van Obama. Hij had het over Reagan als hét model van passionele toewijding tot vrije markten en het terugdraaien van de rol van de staat, enzovoort … Wie zijn die mensen? Reagan was de meest protectionistische president van de naoorlogse geschiedenis. In feite, meer protectionistisch dan alle andere samen. Hij verdubbelde zowat de protectionistische barrières. Hij haalde het Pentagon binnen om ‘de fabriek van de toekomst’ te ontwikkelen om het achterlijke Amerikaanse management te leren hoe je gelijke tred houdt met de Japanezen in productie. Semiconductor Manufacturing Technology (SEMATECH) werd toen opgericht. Als het niet was voor Reagan’ s protectionisme en het gebruik van de staatsmacht, dan zouden wij geen staalindustrie meer hebben, geen autobedrijven, geen halfgeleiders industrie (semi-conductors) of wat ook dat ze beschermden. Ze hebben de VS terug geïndustrialiseerd door protectionisme en staatsinterventie. Dat is allemaal ondergeploegd door propaganda alsof dit nooit gebeurd is.
Het is interessant om naar een plaats als MIT te kijken, dat zich in het centrum van die ontwikkelingen bevond. Mijn departement – jij geeft een cursus over het Militair Industrieel Complex – mijn departement is daar een voorbeeld van. Ik kwam hier toe midden jaren ’50. Ik ken amper het verschil tussen een radio en een bandrecorder, maar ik zat in het lab voor elektronica. Ik was zowat de enige die principieel een security clearance weigerde. Niet dat dat enig verschil maakte, alles gebeurde hier heel open. Dat elektronica lab, tezamen met het ermee verbonden Lincoln lab, begon toen net de basis te ontwikkelen van onze moderne hightech economie. In die tijd was een computer zo groot als alle burelen hier bijeen.
Tegen de tijd dat je computers had in een verkoopbaar formaat, trokken een aantal directeurs hier er uit en richtten Digital Equipment Corporation (DEC ), de eerste producent van mainframes, op (DEC is nu eigendom van Hewlett Packard, ik schrijf deze vertaling op één van hun laptops J , nv). IBM zat hier toen ook om op kosten van de staat te leren hoe je ponskaarten kon omvormen tot elektronische computers. Begin jaren ’60 kon IBM al zijn eigen computers maken, maar niemand kon die betalen. Ze waren te duur. Dus werden ze gekocht door de National Security Agency. Bell Labs ontwikkelde zelf zijn transistoren, dat is zowat het enige voorbeeld van een belangrijk deel van de hightech die vanuit het privé-initiatief ontstond. Maar ook dat is een grap! Zij werkten aan die technologie. Hun producent van transistoren was Western Electric, die ze niet aan de markt kwijt kon. Uiteindelijk kom je dan uit op het punt dat je die dingen kunt commercialiseren. Dat was dus pas in de jaren ’80 na 30 jaar ontwikkeling in de staatssector dat die dingen commercieel interessant werden en dat Bill Gates er rijk van werd.
Het internet is een zelfde verhaal. Ik was hier toen ze daar aan begonnen werken.Het werd pas geprivatiseerd in 1995, na 30 jaar. Als je kijkt naar de financiering van het MIT, in de jaren ’50 en ’60 kwam dat bijna volledig van het Pentagon. Voor een simpele reden, het speerpunt van de economie was gebaseerd op elektronica. Een goede dekmantel voor de ontwikkeling van zo een economie is het Pentagon. Je maakt de mensen een beetje bang dat de Russen gaan komen, dus betalen ze hun belastingen en hun kinderen en kleinkinderen hebben dan computers.
In de jaren ’70 en ’80 verschoof die financiering naar de nationale gezondheidsinstellingen. Waarom? Omdat de speerpunt van de economie meer en meer op biologie is gebaseerd. Dus daarom verschuift de staatssector zijn prioriteiten naar biologische ontwikkelingen. Dat gebeurt allemaal terwijl de vrije markt de hemel wordt in geprezen. Je weet niet of je daar moet bij lachen of huilen.
Het punt is dat – om even op die nieuwe internationale economische orde terug te komen – het een serieus voorstel was dat onmiddellijk uit het venster werd gekeild en dat UNCTAD werd herleid tot een agentschap dat gegevens verzamelt zonder eigen beleidsinitiatieven. De nieuwe informatie orde werd vernietigd, tegelijk met UNESCO. Neoliberale programma’s werden de armen door de keel geramd. (De rijken daarentegen aanvaarden ze niet – en in de mate dat ze dat wél doen, lijden ze er ook onder). Dat gebeurde tegelijk met de grote ommezwaai naar de liberalisering van het kapitaal. Dat was een ramp in voorbereiding vanaf de eerste dag; ernstige economisten wijzen daar al sinds de vroege jaren ’70 op dat dit een ramp wordt met effectief periodieke crisissen. Dus voerde Reagan, de grote promotor van de vrije markt, een van de grootste reddingsoperaties in de Amerikaanse geschiedenis toen hij een grote bank uitkocht (en de facto nationaliseerde) (de Engelse term ‘bailout’ betekende oorspronkelijk het vrij krijgen op borgtocht van iemand die iets mispeuterd heeft, J nv).
SG: Dit was de Latijns-Amerikaanse crisis? Brazilië?
NC: Het was daar nog voor. Dit was Continental Illinois. Daarna hadden ze de Savings and loans crisis; Citibank stond onder druk in Latijns Amerika. De federale regering moest tussenbeide komen om er voor te zorgen dat de financiële instellingen, die het toeliet zo wild door te gaan, het overleefden.
SG: Zie je nog enige specifieke karakteristieken aan de huidige crisis?
NC: Dit is blijkbaar véél erger, ondermeer omdat niemand lijkt te begrijpen wat er écht aan de hand is. Er was duidelijk een immobilliën zeepbel en een aantal van de betere, serieuzere economisten begonnen daar een paar jaar terug over te schrijven. Dean Baker bijvoorbeeld zei dat de prijzen van de huizen compleet onhoudbaar waren.
SG: Greenspan (de vroegere baas van de Federal Reserve, de Nationale Bank van de VS, nv) noemde het ‘schuim’, géén ‘zeepbel (‘froth’ is het schuim op een glas bier,nv).
NC: Greenspan zei “Don’t worry about it”. Dit was de Greenspan crisis. Het werd een crisis voor de hele kredietindustrie. En een grote. Ik denk niet dat de banken en de ‘hedge funds’ zelf de instrumenten verstaan die ze gebruiken, maar ze zijn zeer delicaat en ze kunnen crashen. Ik veronderstel dat de financiële instellingen sterk genoeg staan om er zich op een of andere manier door te worstelen, maar niemand weet dat echt. Net zoals niemand weet of China, Japan, Dubai en Singapore zich zullen houden aan wat vanuit hun standpunt gezien slechte investeringen in de VS zijn – schatkistcertificaten, of dat ze zullen diversifiëren. Als ze dat doen, wat gebeurt er dan met de economie van de VS? De VS is een lage productie/hoge consumptie economie geworden. Wat gebeurt er als China, Japan en Dubai er mee ophouden de Amerikaanse consumenten te subsidiëren? Er kan vanalles gebeuren maar in tegenstelling tot arme landen moet de VS niet echt zijn schulden afbetalen. Er zijn allerlei manieren om dat niet te doen, maar dat zijn echte mokerslagen voor de internationale economie, van het soort die men nog niet echt begrijpt. De bailouts van Fannie Mae en Freddie Mac werd redelijk goed beschreven door Martin Wolf, de correspondent economie van de Financial Times. Hij noemt die bailouts grotesk, een zaak van de bevolking die de risico’s neemt en gedwongen wordt om te betalen voor de idiotie en de incompetentie van het privé management van de marktinstellingen.
SG: De openbare schuld gaat drastisch omhoog.
NC: Ja, enorm. De verplichting tot uitbetaling van deze overnames zijn – ik vergeet het getal – maar het is een substantieel deel van de nationale schuld. Ik denk zo ongeveer een derde van het deficit. Het is enorm. Dat is de openbare schuld, dat zijn mijn kleinkinderen, weet je. Dit laat financiële instellingen toe wild om zich heen te slaan zonder regulatie. Als je dus niet gereguleerd kapitaal toelaat heb je uiteraard corruptie en rampspoed.
Lees Adam Smith. Hij wijst er op dat als je twee zakenlui in de hoek ziet praten, ze waarschijnlijk een samenzwering tegen de rest aan het bekokstoven zijn. Dat is hun taak. Het is niet dat ze slechteriken zijn. Dat is wat ze verondersteld worden te doen. Net zomin als een multinational smerig is als hij zoveel mogelijk winst nastreeft, ze overtreden daarmee géén wet. Het wordt niet van hen verwacht dat ze ethische instellingen zijn. Ze worden verondersteld de belangen van hun aandeelhouders te beschermen.
SG: Zijn er omwille van de geïntegreerde aard van de globale economie geen anderen die de Amerikaanse economie springlevend willen houden?
NC: Tuurlijk. Daarom koopt China Amerikaanse schatkistcertificaten. Ze willen dat America blijft consumeren.
SG: Dus, op een bepaalde manier is dat stabiliserend?
NC: Dat is stabiliserend, maar het is een onzekere manier van stabilisering. Ze zouden kunnen beslissen hun geld te gebruiken om hun eigen interne koopkracht te verhogen, bijvoorbeeld, in plaats van die van de VS. Dat is mogelijk, wat een serieuze omslag van de wereldeconomie zou betekenen!
SG: Als China een overhaaste beslissing maakt om iets te doen – er is bijvoorbeeld dat soevereine fonds, zo’n $ 200 miljard – als ze dat geld terugtrekken, gaan er dan militaire dreigementen komen van de VS? (een Chinese investeringsmaatschappij heeft een aandeelgenomen van $ 200 miljard dollar in de Morgan Stanley bank, terugtrekking houdt het failliet van deze grote VS bank in, nv)
NC: Maar wat betekenen militaire dreigingen van de VS? De VS spendeert natuurlijk meer aan zijn leger dan de rest van de wereld samen en is ook technologisch het meest geavanceerd. Maar wat gaan ze doen? Gaan ze Beijing bombarderen? Ik bedoel, ze kunnen niet eens Afghanistan controleren. Klopt, ze hebben een enorm leger, maar ik betwijfel dat ze het als een wapen gaan gebruiken. De capaciteit van de VS om andere landen militair te bedreigen is de laatste jaren afgenomen.
Neem Latijns Amerika, een regio waar de VS met de regelmaat van een klok regeringen heeft omvergeworpen met militaire coups en zo. In de laatste tien jaar was dat zeer moeilijk. De VS sponsorde een coup in Venezuela, maar kreeg de klus niet klaar en moest bakzeil halen, deels omdat de coup door een volksopstand werd neergehaald, deels omwille van het luide protest in(de rest van) Latijns Amerika, die dit niet langer namen. Als je naar de geschiedenis kijkt, dan is dat nogal een verandering. De VS en Frankrijk slaagden er effectief nog in om een militaire coup te plegen in Haïti en de regering aan de dijk te zetten, maar Haïti is een wanhopig land. Het was ooit de rijkste kolonie en de bron van veel welvaart voor Frankrijk, maar het werd door Frankrijk en daarna de VS 200 jaar lang gefolterd. Voor het ogenblik overleeft het amper. De regering van Haïti omverwerpen was zo moeilijk niet.
SG: Dus, je ziet een afname van de militaire macht van de VS?
NC: Er is een serieuze afname van de capaciteit van de VS om regeringen in Latijns Amerika te ondermijnen en omver te werpen. Zuid-Amerika is voor de eerste keer sinds de Europese verovering 500 jaar geleden aan het bewegen, op een nogal ongemakkelijke manier, maar merkelijk in de richting van onafhankelijkheid en soevereiniteit. De VS slaagt er niet in daar iets aan te doen. Een van de voornaamste militaire basissen van de VS tot recent was in Paraguay. De VS hebben Paraguay net verloren door de recente verkiezing van een priester van de bevrijdingstheologie. Dat was een van de weinige overblijvende basissen in Zuid-Amerika.
In Centraal-Amerika zijn er eerste stappen van herstel, ondanks de verwoesting van de terreuroorlogen van Reagan. In Honduras,het toenmalige centrum van het Amerikaanse terreurapparaat, gaat President Zelaya in de richting van toenadering tot Venezuela. De VS kan daar weinig aan doen. Ze proberen – de training van Latijns-Amerikaanse officieren gaat weer pijlsnel de hoogte in.
In feite, als je naar de VS hulp aan Latijns-Amerika kijkt, het percentage militaire hulp is vergeleken met economische hulp nu hoger dan tijdens de piek van de Koude Oorlog. Ik denk dat de VS een bepaalde militaire capaciteit aan het uitbouwen is om met dat verlies aan controle over Latijns-Amerika om te gaan. Het was gewoon in de jaren ’80 om regeringen omver te werpen of een land te vernielen, maar nu is dat veel lastiger.
SG: (De Nicaraguaanse president, nv) Ortega was de tweede regeringsleider om Abchazië en Zuid-Ossetië te erkennen. Ik weet niet of dat een goede zaak was.
NC: Ortega is niet bepaald één van mijn favoriete karakters. Maar het is een symbolische graadmeter van onafhankelijkheid. Wat in Honduras gebeurt is veel betekenisvoller. Honduras was dé klassieke bananenrepubliek, bestuurd door de VS tijdens de terreuroorlogen van Reagan, niet alleen voor de Contras maar voor steun aan de terreuroorlogen in El Salvador en Guatemala enzovoort. Het was een regionale oorlog, weet je nog.
SG: Is dat niet waar Negroponte was?
NC: Dat is waar hij was; hij was de ‘chief terrorist commander’ van de jaren ’80. Hij runde de Contra oorlog letterlijk vanop Hondurese basissen, hij loog ook constant over de wreedheden in Honduras zelf om er zeker van te zijn dat federaal geld bleef vloeien naar Honduras voor de oorlogen in de regio. John Negroponte, een van de grootste terroristische bevelhebbers van de moderne tijden, werd later benoemd tot ‘contraterrorisme tsaar’ zonder dat (hier) één wenkbrauw omhoog ging.
Die imperiale mentaliteit is soms wonderlijk om vatten. Hier heb je dus een hedendaagse terroristische leider belast met contraterrorisme. Tracht daar een commentaar op te vinden. Als de VS terreur uitoefent, is dat nooit gebeurd. Maar het punt is dat de capaciteit om dit soort activiteiten te ontplooien is afgenomen. Dus wanneer Honduras afwijkt van zijn ondergeschikte rol, dan is dat nogal relevant.
Dus, ik denk niet dat de VS militair geweld zal gebruiken tegen China. Ten eerste is het zoveel groter. Het is bovendien een platform voor productie van Amerikaanse multinationals. Men zegt nogal eens dat de industriële productie van de VS is afgenomen. Dat is erg misleidend. Als je verwerkende industrie neemt (eindproducten) en het VS aandeel in globale productie, dan is dat aandeel gelijk gebleven. Het bedrijf doet zijn productie gewoon in het buitenland. Vanuit het standpunt van de CEO,maakt het geen verschil waar zijn producten vandaan komen. McKinsey, het grote onderzoeksinstituut, deed een jaar of twee terug een studie die besproken werd in de Wall Street Journal. Ze maakten een interessante berekening. Ze zeiden, veronderstel dat je de handel van de VS niet bekijkt vanuit de VS als een plaats op de kaart maar vanuit de VS als de personen die het land bezitten (‘the corporate sector’). Als pakweg Dell computers invoert uit China in de VS,dan is dat vanuit het standpunt van Dell ‘binnenlandse’ productie (‘domestic’,Chomsky bedoelt hiermee ‘binnen het bedrijf’),wat het ook is volgens het beheer van Dell. Blijkt dat het handelsdeficit dan verdwijnt.
Als je zo een realistische blik op de internationale economie werpt, gezien vanuit het standpunt van de mensen die dit land bezitten, ziet het er niet zo geweldig uit, maar absoluut niet zo slecht als wanneer je naar het BNP kijkt. Neemt bijvoorbeeld NAFTA, je hoort van economisten en vertegenwoordigers van de regering dat NAFTA de handel tussen de VS en Mexico heeft doen toenemen. Wel, een groot deel daarvan is fictie. Of neem de vroegere Sovjet-Unie. Stel dat onderdelen vervaardigd in Leningrad naar Warschau werden vervoerd voor assemblage en dan naar Moskou voor de verkoop. Dat noemden we geen ‘handel’ want het waren interacties binnen een planeconomie. Terug naar NAFTA. Je hebt General Motors die onderdelen produceren in Indiana, ze zenden die naar Noord Mexico voor assemblage en vervoeren de auto’s naar Los Angeles voor de verkoop. Dat zijn interacties intern aan een planeconomie (die van General Motors), maar we noemen dat handel, in beide richtingen. Dat is gewoon fraude.
Er bestaan hier geen goede statistieken over, omdat multinationals hun geheimen niet aan onze neus hangen, maar ik schat dat ongeveer de helft van de zogezegde handel tussen de VS en Mexico interne transacties zijn zoals deze (hierboven). Een eerlijke, realistische kijk op hoe de internationale economie functioneert zou ons een heel ander beeld geven dan wat je in de zakenkaterns van de dagbladen of de economische weekbladen leest.
SG: Eén vraag over de verkiezingen. Als Obama wint, zal dat verandering brengen in de buitenlandse politiek van de VS?
NC: De eerste vraag is of hij zal winnen. Mijn inschatting is vanaf de eerste dag dat McCain waarschijnlijk zal winnen. Nu hij Sarah Palin heeft gekozen als vice-president, is die probabiliteit toegenomen. De redenen worden goed begrepen door de managers van de partij en werden duidelijk toegelicht door McCain’ s campagnemanager. Hij zei dat de verkiezing niet over thema’s gaat, het gaat over karakter en persoonlijkheid en zo. Dat betekent dat dit geen ernstige verkiezing is. Zo worden de verkiezingen in de VS gehouden. Thema’s worden gemarginaliseerd. Ze spreken er niet over en de berichtgeving in de media gaat over de preken van Reverend Jeremy Wright en de zwangere dochter van Sarah Palin.
McCain wordt verondersteld een expert te zijn op gebied van nationale veiligheid. Waarom? Veronderstel dat in de jaren ’80 een of andere Russische piloot was neergehaald terwijl hij bevolkte gebieden zwaar aan het bombarderen was in Kaboel en dan door de vrijheidsstrijders van Reagan (d.w.z. de Taliban, nv). Wel, we kunnen dat erg vinden voor hem, maar maakt hem dat een expert over nationale veiligheid? Maar McCain is een expert omdat hij neergeschoten werd terwijl hij dichtbevolkte gebieden in Hanoi bombardeerde en hij werd gefolterd door de Viëtnamezen. Wel, we vinden dat erg voor hem maar hij is geen expert over nationale veiligheid. Maar dat mag je niet zeggen. Deze verkiezingen worden gemanaged door de public relations industrie. De intelligentsia gaan daar in mee. Thema’s worden gemarginaliseerd. De focus is op persoonlijkheden, op de preken van Jeremiah Wright, de zwangere dochter van Sarah Palin of wat dan ook. Op dat gebied hebben de Republikeinen een grote voorsprong. Ze hebben ook een formidabel bekladder- en vuilspuiterijapparaat dat nog in volle actie moet komen (inderdaad, dit weekend beschuldigt Palin Obama van lidmaatschap van een terroristische organisatie toen hij 8 jaar was, nv). Ze kunnen ook een beroep doen op latent racisme, wat ze nu al doen. Ze kunnen er een klassezaak van maken. Obama is de elitaire Harvard ‘liberal’ (de Amerikaanse term ’liberal’ niet verwarren met de Europese term ‘liberaal’, nv). McCain is de gewone ordinaire Amerikaan die toevallig wel een van de rijkste leden is van de Senaat. Hetzelfde kregen ze gedaan voor Bush. Je moet voor Bush stemmen want hij is het soort kerel dat je graag in een café tegenkomt om een pintje mee te drinken; hij wil terug naar zijn ranch in Texas om onkruid te wieden. In werkelijkheid was hij een bedorven knul die naar een elite universiteit ging en lid was van een geheim genootschap waar toekomstige leiders van de wereld worden opgeleid, en hij was succesvol in de politiek omdat zijn familie rijke vrienden heeft. Ik ben er van overtuigd dat Bush erop getraind wordt om woorden zoals ‘mis-underestimate’ of ‘nuculer’ verkeerd uit te spreken, zodat ‘liberal’ intellectuelen er grapjes kunnen over maken. De Republikeinse propagandamachine kan dan laten zien hoe die elitaire ‘liberals’ die de wereld besturen ons, gewone gasten, uitlachen omdat we niet naar Harvard konden gaan (zelf ging Bush naar Yale, maar vergeet dat).
Dit zijn spelen georganiseerd door de public relations industrie, die een zeer grote industrie is. Er worden enorme bedragen gespendeerd om attitudes en opinies te manipuleren. Ze ontwerpen en controleren verkiezingen zo dat het publiek gemarginaliseerd wordt. Ze blijven weg van de inhoudelijke thema’s voor een zeer goede reden. We weten veel over de Amerikaanse publieke opinie. Er wordt in dit land intensief gepolld, vooral omdat de zakenwereld de vinger aan de publieke pols wil houden. Er zijn dus tonnen informatie, waardevolle informatie. Over een brede waaier van thema’s, binnen- en buitenlands, bevinden beide politieke partijen zich zeer rechts van de bevolking. Daarom dus wil je niet over de thema’s praten, toch niet als je de business partijen aan de macht wil houden. Bovendien, het publiek is zich daarvan bewust; 80 % van de bevolking zegt dat het land wordt bestuurd door een paar belangengroepen, die voor zichzelf zorgen, niet voor de bevolking. Zowat 3 tegen 1 heeft de bevolking er bezwaar tegen dat deze thema’s niet in het centrum van de campagne staan. Ze willen dat die thema’s worden besproken, niet de persoonlijkheden. De partijmanagers weten dat maar gaan daar niet in mee. Dat is véél te gevaarlijk. Ze moeten er voor zorgen dat de twee onderdelen van de Business Party, de Republikeinen en de Democraten, aan de macht blijven. Je gaat dus niet om met de bezorgdheden van het publiek.
SG: Een aantal mensen van Links en in de progressieve middens zeggen dat de campagne van Obama een historische opportuniteit is.
NC: Ik geef er de voorkeur aan dat Obama wint zonder me enige illusies te maken. Hij is een centrum-Democraat die zeer waarschijnlijk weg wil van de meer extreme, krankzinnige elementen van de programma’s van Bush, maar hij zal aan dat centrum houden. Immers, wat is het traditionele VS-beleid? De mensen waren verontwaardigd over de Bush doctrine van preventieve oorlog? Wat was de Clinton doctrine? Die was officieel. De Clinton doctrine was expliciet, ze was letterlijk extremer (dan die van Bush, nv). De VS heeft het recht om unilateraal geweld te gebruiken om markten te beschermen en toegang tot ruwe grondstoffen zonder al de voorwendsels die Bush er in wou. Waarom hebben ze Servië gebombardeerd? Je kan daar hier niet over berichten want dat is in conflict met het imago van de noblesse van de VS en de Servische smeerlapperij. We weten dat van de hoogste niveaus van de regering Clinton maar dat kan niet bericht worden.
Strobe Talbott, de hoogste vertegenwoordiger in de regering Clinton voor Oost-Europa, schreef een voorwoord voor een boek van zijn medewerker John Norris waarin hij zegt dat, als je de redenering op het hoogste niveau van de regering Clinton tijdens de oorlog in Kosovo wil verstaan, dit hét boek is dat je moet lezen. Norris spreekt met kennis van zaken over dat topniveau. Wat zegt Norris? Hij zegt dat de bombardementen niks van doen hadden met bezorgdheid over de Kosovaarse Albanezen. Het was omdat Servië nog altijd de vereiste sociale en economische hervormingen niet uitvoerde. Met andere woorden, het was de laatste haard van verzet in Europa tegen het neoliberaal beleid van Clinton. Dit komt recht van het topniveau van de regering Clinton. Je zal er geen woord van terug vinden in de pers of in de betere weekbladen want het stemt niet overeen met de partijlijn.
Dit is een zeer vrij land, maar ook een zeer gedisciplineerd land. Intellectuelen houden zich strikt aan de partijlijn. Ze wijken daar niet ver van af, hoewel ze vrij zijn en er niet voor gestraft zouden worden. Dit is de belangrijkste informatie die uit de bombardementen van Servië naar boven is gekomen. Tracht het terug te vinden.
Hetzelfde geldt voor Iran, het voornaamste toekomstige thema voor het buitenlands beleid. Het feit zelf dat de VS en zijn medewerkers het tegenovergestelde denken van het grootste deel van de wereld en van de meerderheid van de Amerikaanse bevolking kan niet gepubliceerd worden. Niemand weet het. Om terug te komen op de verkiezingen. Dat is hetzelfde verhaal. De belangrijke bezorgdheden van het publiek moeten gemarginaliseerd worden. De focus is persoonlijkheden en hun kwaliteiten. Al wat we horen is dat McCain een oorlogsheld was en zo. Zelfs ‘liberal’ critici zoals James Carroll van de Boston Globe zegt van deze nobele heer dat zij die tegen de oorlog in Viëtnam hebben geprotesteerd hem hun excuses moeten aanbieden. Waarom moeten wij ons gaan verontschuldigen bij McCain? Gingen mensen in Rusland die protesteerden tegen de invasie van Afghanistan naar een of andere piloot die neergeschoten was om zich te verontschuldigen? Amerikaanse en Westerse intellectuelen kunnen dat niet begrijpen, kunnen dat niet omvatten. Wij kunnen gewoon niks verkeerds doen, we maken alleen maar fouten.
Neem Obama. Ik denk dat dat gepraat over de surge voor het grootste deel bedrog is (surge = deining, hoge golven, hier wordt de toename van troepen mee bedoeld die Irak terug onder controle zouden hebben, nv),maar laten we veronderstellen dat het waar is (dat Irak nu veiliger is, nv). Veronderstel dat de surge er in geslaagd is het geweld in Irak te verminderen. Wat zou dat betekenen? Dat zou betekenen dat Bush bijna zo succesvol is als Poetin in Tsjetsjenië. De Russen hebben dat vernietigd, er waren slachtpartijen, maar nu is het er rustig, er wordt opnieuw gebouwd. De New York Times zegt dat er terug volop gebouwd wordt, dat er elektriciteit is. Prijzen we Poetin daar voor? Nee,we veroordelen hem. Het feit dat je een land weet te pacificeren, daar loof je niemand voor. Daartegenover, als de VS er zou in slagen dat in Irak te doen, dan zou dat leiden tot eerbetuigingen. En Obama zou zijn mond houden. Tenslotte had hij geen principiële bezwaren tegen de oorlog. Zijn enige kritiek was dat het geen doel had, gek was of een verspilling van geld.
SG: Of dat het een afleiding was van de oorlog in Afghanistan, wat nu de standaard positie is. Het geeft de Democraten de gelegenheid om ook voor een oorlog te zijn.
NC: Het is nogal interessant. Terwijl de voorwendsels voor de oorlog in Irak in elkaar zakken, de massavernietigingswapens, de promotie van democratie, wordt het moeilijker om de publieke opinie in Irak en de regering in Irak te weerstaan die terugtrekking eisen. Terwijl dat allemaal gebeurt begint er een beetje eerlijkheid door te sijpelen over de echte redenen voor de oorlog. De redacteur van de Washington Post had een interessante commentaar op een speech van Obama waarin hij zei dat de oorlog in Afghanistan de topprioriteit is. De redacteur zei: “Hij maakt een verschrikkelijke fout; de prioriteit is Irak want Irak is het land met de oliereserves in het centrum van het Midden-Oosten.” Dus, Irak moet de prioriteit zijn. Eindelijk beginnen ze de echte redenen te vermelden – na er sinds 2003 over gelogen te hebben. OK, géén massavernietigingswapens, géén promotie van democratie, géén bevrijding; we willen controle behouden over de energiebronnen. Daarom zijn we daar binnengevallen. Natuurlijk.
SG: En Afghanistan?
NC: Je kan daar een oorlog op laag niveau hebben voor dertig jaar waar je dan van die geleide projectielen stuurt om islamscholen in Pakistan te bombarderen en tientallen mensen te doden. Who cares?
(Uitpers, nr 103, 10de jg., november 2008)
Vertaling Lode Vanoost
originele tekst van dit deel van het interview op http://www.alternet.org/story/101530/
© 2008 Independent Media Institute. All rights reserved.