Qatargate, zo genoemd naar de omkoper. Gaan de instanties van de EU alleen speuren naar degenen die omgekocht zijn om de lof van Qatar te zingen? Gaan alleen zij aangeklaagd worden? Of gaan ook de omkopers aan de tand worden gevoeld? Die omkopers hebben bij monde van de Qatari diplomatie laten weten dat dit laatste niet zonder gevolgen zou blijven op de wereldwijde energieveiligheid. In minder diplomatieke bewoordingen heet dat chantage.
Hoge nood
Een dieper onderzoek naar Qatargate zou dus “een negatief effect” kunnen hebben op de aan gang zijnde gesprekken over gasleveringen. Qatar zit in een redelijk sterke positie. Westers Europa berekent dat het volgend jaar moeilijker zal zijn om de gasvoorraden aan te vullen.
Verscheidene leiders uit de EU zijn in Doha langs geweest, niet alleen voor voetbal maar vooral voor gas. De Duitse kanselier Olaf Scholz tekende er een contract voor 15 jaar. TotalEnergies en ENI zullen mee het grootste gasveld ter wereld, North Field South, mee exploiteren.
De Europeanen zitten voor levering in zware concurrentie met de Aziatische klanten van Qatar. Die durven het wel aan langlopende contracten te sluiten. Onlangs sloot China met Qatar een contract voor 27 jaar. Er schiet dus niet teveel over voor Europa dat moet smeken om een deel te krijgen – en dus erg vatbaar is voor die chantage van de Qatari diplomatie.
Tiens, was het niet om aan de Russische chantage te ontsnappen dat de EU zich tot andere leveranciers wendde? Alhoewel, welke Russische chantage. Het is wel Duitsland dat al in november 2021 de kraan van de nieuwe gazoduc Nord Stream 2 NIET opendraaide. Onder sterke druk van Washington dat die gaspijpleiding al jaren zeer zwaar tegenwerkte, met de allerstrengste sancties voor wie eraan meedeed. De chantage kwam niet van Moskou. Die draaide de kraan van Nord Stream 1 dicht als reactie op de reeksen sancties.
Dus leverde de EU zich over aan onder meer Qatar dat nu chantage pleegt in een corruptiezaak.
Druk van overal
Maar niet alleen Qatar. Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen gaat prat op haar gasakkoord met president Alijev van Azerbeidzjan. Die autocraat voert oorlog tegen Armenië. Die kan het gas ook op elk ogenblik als chantagemiddel gebruiken om eventuele Europese steun aan Armenië te doen intrekken. Het zal de EU wat uitmaken dat hij nu de regio Nagorno Karabach volledig afsluit van Armenië.
Algerije, nog zo een autocratie waar de generaals en hun clans zich verder verrijken met de opbrengsten van de gasuitvoer. Niet dat ze de bron van hun fortuin snel zullen lamleggen. Ze hebben wel al Marokko zonder gas gezet om druk uit te oefenen. Dat kunnen ze ook met Spanje en Frankrijk.
En dan de grootste leverancier van vloeibaar gas, de VS. Die hebben al chantage gepleegd met hun druk om cocurrent Nord Stream 2 te saboteren. De Amerikaanse producenten en handelaars zijn in de eerste plaats uit op maximale winst. Ze verdienen zeer goed aan hun leveringen aan Europa, een prijs vier keer hoger dan in de VS. Maar als Aziaten meer bieden, aarzelen ze niet om hun tankers een andere koers, naar Azië, op te sturen. De EU zal heel soepel moeten zijn met haar prijsplafond om aan die chantage weerstand te bieden.
