Carter, de vrede en de Palestijnen
Laten we de lofzangen op Jimmy Carter, VS-president van 1976 tot 1980, niet teveel bederven. Zijn inzet voor een betere wereld wordt alom geprezen. De meese lofzingers gaan wel voorbij aan één aspect: dat hij de bewapeningswedloop heeft opgedreven. Met als doel, aldus de bedenker van deze strategie Zbigniew Brzezinski (1928-2017), om de Sovjet-Unie op de knieën te dwingen.
In eigen land herinneren ouderen zich nog het zogenaamde Navo-dubbelbesluit van 12 december 1979 tot leidde tot de opstelling van Amerikaanse middellange afstandsraketten in Europa, waaronder België. “Dubbelbesluit” omdat tegelijk werd aangeboden te onderhandelen over wapenvermindering, iets wat pure schijn was.
Het verzet was groot, zoals bleek op de grootste naoorlogse betoging in België, de antirakettenbetoging op 23 oktober 1983 met 400.000 deelnemers. Dat was dus een erfenis van de Carterperiode.
De inspirator was Brzezinski, Carters veiligheidsadviseur. Die ging er van uit dat de Sovjet-Unie een opgedreven bewapeningswedloop niet aankon. Dat drukte zwaar op een al moeilijke economische toestand, het werd ook met de dag lastiger de technologische ontwikkelingen bij te houden. Door de wapenwedloop moest Moskou meer en meer middelen aan defensie besteden, ten koste van alle andere sectoren. Dat was het doel. Diezelfde Brzezinski steunde de Afghaanse Taliban in de 1990 om o.m. een pijpleiding van Centraal-Azië dwars door Afghanistan te kunnen aanleggen. Dat plan is niet dood.
Camp David
Carter wordt door sommigen terecht geëerd voor zijn steun aan de strijd voor een zelfstandig Palestina. Zijn boek ‘Palestine: Peace not Apartheid’ van 2006 zorgde voor een schok in de VS, hij werd zelfs voor antisemiet uitgescholden.
In Palestijnse kringen wordt er echter ook aan herinnerd dat hij de man was achter de Camp David Akkoorden van 1978-1979, de normalisatie tussen Israël en Egypte. Zij vinden dat die akkoorden er toe leidden dat de Arabische wereld stap na stap de Palestijnen in de steek liet. Zoals vandaag met de lauwe reacties tegen de genocide in Gaza wel duidelijk is. He siert Carter dat hij het later voor de Palestijnen opnam; het zou hem nog meer sieren had hij dat ook als president gedaan.
