Californië, The Golden State met de fortuinen van Hollywood en Silcion Valley, een economie groter dan die van het Verenigd Koninkrijk, staat onder huisarrest. Voor wie in een van die vele chique villa’s woont is dat minder erg dan voor de 7,5 miljoen armen en de vele miljoenen die net boven de armoededrempel zitten. Zij die een dak boven het hoofd hebben, moeten nu al elke maand krabben om de huur te betalen en toch iets over te houden.
Dakloos
Alles moet dicht in The Golden State, alhoewel iets minder streng dan bij ons, de overheid van deze staat rekent op de burgerzin van de 40 miljoen inwoners. Die burgerzin was er niet bij onder andere Elon Musk die zwaar onder druk moest gezet worden om de Teslafabriek toch te sluiten.
Miljoenen inwoners hebben andere zorgen dan Musk. Velen worden van de ene op de andere dag werkloos, en in de rijkste staat van de VS, kan dat voor een ontslagen kelner of bordenwasser betekenen dat hij of zij dakloos wordt. Volgens de officiële berekeningen zit 19 % van de bevolking van de staat onder de nationale armoededrempel.
Maar rekening houdend met de levensduurte, vooral met de torenhoge huurprijzen, ligt dat percentage hoger. De koopkracht van de armere Californiërs is tussen 1963 en 2018 gedaald. En meer dan de helft van hun inkomen gaat naar wonen – dat geldt natuurlijk niet voor de meer dan 150.0000 daklozen. Zij zijn een deel van de 1,4 miljoen inwoners die op de voedselbanken zijn aangewezen. Los Angeles alleen al heeft 650 gaarkeukens voor zijn armen.
Overbewoning
De rijkdom van de enen leidde tot onbetaalbare huur- en koopprijzen voor de anderen. Men moet nu meer dan een goedverdiener zijn om nog in San Francisco te kunnen wonen. De gentrificatie heeft daar zeer hard toegeslagen, zij die goed verdienen in Silicon Valley hebben de vroegere volks- en hippiewijken ingenomen. Daar betaalt men voor een appartement met één slaapkamer minstens 2000 dollar (1800 euro). Het betekent bij voorbeeld voor een chauffeur van Uber dat hij/zij buiten de stad moet gaan wonen en er naast een zeer laag inkomen ook nog verplaatsingskosten bij heeft.
Californië is daardoor nu de VS-staat met het grootste probleem van ‘overbewoning’, met zeer veel mensen in kleine ruimten. In San Francisco is het delen van een kleine studio met twee of meer zeer courant. Dat en de dakloosheid maken de strijd tegen het coronavirus niet makkelijker. Hoe ga je iemand die symptomen vertoont, in quarantaine plaatsen in een kleine woning met veel bewoners.
Bovendien zal iemand die nog wel werk heeft maar dat makkelijk kan verliezen, wel tweemaal nadenken voor hij of zij hoge koorts gaat melden. Ondanks de coronacrisis hebben ze geen betaald ziekteverlof.
Uber
De armen waren totnogtoe geen, of zelden, werklozen, ze verdienen gewoon te weinig om rond te komen. Vier vijfde van de mensen onder de ‘California Poverty Measure’, de armoedeberekening van de staat, hebben werk. Californië is dan ook de geboorteplek van Uber en co. , de uberisering van arbeid heeft hier zwaar toegeslagen. En in het zuiden van de staat werken al generaties lang mensen tegen zeer lage lonen in de groeten- en fruitbedrijven.
Nochtans heeft Californië een zeer progressief imago. De tijd van de Republikeinse gouverneurs, onder wie Ronald Reagan en Arnold Schwarzenegger, is geschiedenis. Hier zwaaien de progressieve Democraten de plak. Maar het zijn wel zij die met besnoeiingen de bouw van betaalbare woningen hebben afgeremd.
Wet en voorstel
Gouverneur Gavin Newson heeft de lokale overheden nu toestemming verleend maatregelen te nemen tegen het uitdrijven van huurders die de huur niet kunnen betalen. Er is dus geen enkele verplichting, elke overheid kan dat naar believen invullen, rekening houdend ook met de belangen van de eigenaars.
Begin dit jaar werd in de staat wel een wet van kracht die huurverhogingen beperkt tot de inflatie plus 5 %. In november 2018 werd een voortel voor strengere huurcontrole in een referendum verworpen. De vastgoedbedrijven hadden toen miljoenen uitgegeven om het voorstel te bekampen, ze haalden hun slag thuis. In november dit jaar wordt een nieuw voorstel aan de kiezers voorgelegd.
