De titel hierboven, “Burqa-bla-bla”, is “gestolen” uit het maandblad Le Monde Diplomatique van april 2010. In een bijdrage op de voorpagina vat Serge Halimi zo de essentie samen van de met zware emoties beladen debatten in Frankrijk – en zijdelings in België – over een relatief marginaal verschijnsel. In weinig woorden legt de auteur uit hoe deze burqa-bla-bla vooral dient om veel belangrijker problemen naar de achtergrond te verdringen. Met succes.
In Frankrijk heeft het « debat » hysterische hoogten bereikt met het « geval van Nantes waar een vrouw 22 euro boete kreeg omdat ze in een gewaad met alleen een gaatje voor de ogen rondreed. Want haar man bleek zowaar polygaam te zijn, hij hield er andere vrouwen op na. Waarop van talrijke zijden de repliek kwam dat hij een Franse “traditie” volgt, om er een of meerdere maitresses op na te houden. Van “nationale identiteit” gesproken.
Dagenlang was dat een van de topverhalen in Frankrijk. Minister van Binnenlandse Zaken Brice Hortefeux sloofde zich uit om er een nationale, halszaak van te maken. Wordt het geen tijd om er via wet voor te zorgen dat iemand die zo de nationale identiteit miskent, de Franse nationaliteit af te nemen? Maar wat als zo iemand in Frankrijk zou geboren zijn? Zelfs minister van Migratie, Nationale Identiteit enz. Eric Bresson, gewezen kopstuk van de PS, leek twijfels te hebben.
Niet zo president Nicolas Sarkozy die een verbod op de burqa een nationale prioriteit vindt. In het verlengde van de “debatten” over nationale identiteit tracht Sarkozy zo de kiezers van het Front National weer naar zijn UMP te krijgen. Sarkozy gaat zo niet alleen de richting van dat FN op, het verschil met het discours van uiterst-rechts wordt wel erg klein.
Vermaak
Serge Halimi plaatst dat allemaal in zijn context. “Er zijn waarschijnlijk meer Fransen die weten hoeveel minaretten er zijn in Zwitserland (vier) en hoeveel burqa’s er zijn in Frankrijk (driehonderd zevenenzestig) dan Fransen die weten hoeveel de Nationale Schatkist verloren heeft door een “technische” beslissing van de regering, namelijk 20 miljard euro”.
Hij heeft het daarbij over de beslissing van anderhalf jaar eerder: bij de redding van de in de problemen zittende banken had de regering in het kapitaal van de banken kunnen treden om later haar aandeel met een flinke winst te verkopen. In plaats daarvan gaf de regering hen leningen tegen bijzonder gunstige voorwaarden… voor de banken. Zo ging 20 miljard euro verloren, wat 40 keer meer is dan de besparingen met de maatregel om een op de twee gepensioneerde ambtenaren niet te vervangen.
Dat is niet vreemd aan de heropkomst van uiterst-rechts, meent Halimi. Maar niet alleen dat. Sarkozy heeft nog één grote hervorming op stapel staan, die van de pensioenen. Daar staat zeer veel op het spel en de publieke weerstaand is groot. In die omstandigheden zal de regering trachten “de galerie te vermaken door het debat rond de burqa weer te lanceren”. Halimi schreef dat vóór het ‘incident van Nantes’. Het was voorspelbaar dat Sarkozy en co inderdaad de eerste de beste gelegenheid zouden aangrijpen om de burqa weer op het voorplan te brengen.
Obscurantisme
Dit manoeuvre aan de kaak stellen, betekent evenwel niet dat men de indruk wil wekken een obscurantistisch symbool te verdedigen. En nog minder dat men de feministen – mannen en vrouwen – die dit terecht bestrijden, als racisten zouden bestempelen. Aldus Halimi. En daarin heeft hij duizendmaal gelijk. Burqa en co zijn inderdaad symbolen van obscurantisme. De bewegingen, waaronder feministische, die daarvoor allerlei vergoelijkende uitleg bedenken, zouden er beter aan doen de personen en groepen te steunen die “van binnenuit” die symbolen bestrijden, zoals de beweging ‘Ni putes ni soumises’ (waarvan de stichtster onbegrijpelijkerwijze nog altijd als staatssecretaris voor de banlieues in de regering zit), of de feministen in Egypte, Pakistan, Bangladesh en elders die soms hun leven riskeren in de strijd tegen dat soort obscurantisme. “Maar een rechterzijde die bijna overal haar lot verbindt aan dat van de Kerken, van het patriarchaat en van de morele orde, die plotseling de laïcité, het feminisme en de vrijheid van denken ontdekt?”
“De burqa is een valstrik. Een idiote valstrik. Een verwerpelijke valstrik”, aldus de krant Le Monde (27 april 2010). Ook in België? Minder, wij hebben BHV – dat inderdaad al lang had moeten gesplitst zijn om eindelijk van die abnormaliteit te zijn verlost. Maar is dat geen uitstekend permanent afleidingsmanoeuvre?
(Uitpers nr. 120, 11de jg., mei 2010)
