Om alle werken voor de heraangelegde, volledig overkapte Ring binnen de afgesproken termijn vergund en gerealiseerd te krijgen, mag geen tijd meer verloren gaan. De Antwerpse burgerbewegingen Ademloos, Ringland en stRaten-generaal eisen dat nú alles in het werk gesteld wordt om in de eerste fase (de Oosterweelwerf) het noordelijke deel van de Ring meteen volledig mee te overkappen. Ook het voorbereidende werk voor de overkapping van de zuidelijke Ring verdraagt geen uitstel meer, net zomin als het Haventracé. Daarnaast zijn ook investeringen in duurzame mobiliteit hoognodig. En de beloofde ‘Werkgemeenschap’ moet dringend operationeel worden om de coördinatie van alle projecten van het Toekomstverbond beter te managen.

Ringland viert vandaag zijn zevende verjaardag, in de commissie Mobiliteit van het Vlaams Parlement vindt op 25 februari opnieuw de voortgangsrapportage Oosterweel plaats en in maart bestaat het Toekomstverbond vier jaar. Voor de Antwerpse burgerbewegingen aanleidingen genoeg om een tussentijdse balans op te maken.
De volledige overkapping: het ultieme leefbaarheidsproject
Het Toekomstverbond van 15 maart 2017 steunt op vier complementaire projecten: de sluiting van de Ring met de Oosterweelverbinding, de overkapping, het Haventracé en de modal shift. Het zijn vier cruciale voorwaarden om de ambities voor een leefbare en mobiele stad en regio effectief waar te maken. De overkapping van de volledige Ring is daarbij het ultieme leefbaarheidsproject voor de stad en de regio. De heraangelegde én volledig overkapte Ring moet volgens het Toekomstverbond gerealiseerd zijn tegen ten laatste 2037. Dat lukt alleen als de ontwerpen op tijd klaar en vergunbaar zijn. De burgerbewegingen maakten een stand van zaken op van het werk dat sinds het sluiten van het Toekomstverbond al gebeurd is, evenals een overzicht van de nog te nemen stappen. Het is duidelijk: er valt geen tijd meer te verliezen.
Lees hier het uitgebreide overzicht wat de overkapping betreft. Hieronder leest u een samenvatting van de eisen van de burgerbewegingen, inclusief die voor het Haventracé en de modal shift.
1. Overkap de noordelijke Ring gelijktijdig mét de Oosterweelwerf
De vergunning voor de Oosterweelverbinding en de aansluiting op de noordelijke Ring is goedgekeurd, de werken worden voorbereid en starten volgend jaar. Voorlopig is echter maar voorzien in enkele zeer gedeeltelijke overkappingen (Groenendaal, Steenborgerweert, Sportpaleis en Hof ter Lo). De burgerbewegingen verwachten van de Vlaamse regering dat ze Lantis dringend de opdracht geeft om ook de zogenaamde ‘reserveprojecten’ (Groen Hart Merksem-Luchtbal, Dam-Lobroekdok en Schijnpoort) meteen tijdens de heraanleg van de noordelijke Ring volledig mee te overkappen, en tegelijk een oplossing te zoeken voor de resterende gaten evenals voor de luchtvervuiling en geluidsoverlast die daarmee gepaard gaan.
Peter Vermeulen van Ringland: ‘Door ‘werk met werk’ te combineren, kan de kostprijs naar beneden en de leefbaarheid veel sneller fors omhoog. Het heeft geen zin om jaren na ‘de werf van de eeuw’ nog eens een nieuwe werf op te starten voor wat het allerbelangrijkste leefbaarheidsproject is: de volledige overkapping.’
2. Ontwerp de zuidelijke Ring nú al met de overkapping
Om ook de overkapping van de zuidelijke Ring binnen de afgesproken termijn klaar te krijgen, moet dringend meer dan één tand bijgestoken worden. De afspraak was om de basisopties (aantal rijstroken, op- en afritten enz.) nog dit jaar vast te leggen, zodat ook de technische uitwerking daarvan nog dit jaar zou kunnen volgen. Het is onaanvaardbaar dat daar opnieuw vertraging dreigt.
Bovendien moet het ontwerp voor de nieuwe aansluiting van de noordelijke op de zuidelijke Ring nog aangepast worden aan het gescheiden systeem dat in het zuiden komt. Dat heeft ook consequenties voor de knoop E313/E34. Die aanpassingen moeten dus allemaal nog dit jaar gebeuren, vooraleer de werken in het noorden effectief starten.
Peter Vermeulen: ‘Redenen genoeg dus om voort te maken met de voorbereidende stappen en de verdere technische uitwerking van de zuidelijke Ring. Alleen zo kunnen de werkzaamheden voor de volledige overkapping van dat deel zoals gepland tegen 2025 opstarten.’
3. Verlies geen tijd meer voor het Haventracé
De reorganisatie en overkapping van de Ring kan enkel slagen als het Haventracé voldoende verkeer weghoudt van de Ring. De voorbereidingen voor de nieuwe Tijsmanstunnel en de nieuwe knoop op Linkeroever (R2-E34) lopen. Ook het ‘complex project Oostelijke Verbinding’(met de A102, maar ook met tramlijnverlengingen en groenprojecten in de stadsrand) is goedgekeurd.
Manu Claeys van stRaten-generaal: ‘Dat is goed nieuws. Maar ook daar dreigt ‘administratieve’ vertraging, waardoor het echte voorbereidende werk pas volgend jaar zou kunnen starten. Om de deadline te halen moet dat ten stelligste vermeden worden.’
4. Investeer dringend in duurzaam verkeer
Het Routeplan 2030 moet ervoor zorgen dat de mobiliteit in de hele Vervoerregio Antwerpen (32 steden en gemeenten) de komende 10 jaar ten gronde verduurzaamt: meer verplaatsingen te voet, per fiets, met het openbaar vervoer of per deelwagen. Samen met de overkapping is dat de beste garantie om de leefbaarheid en de gezondheid in de hele regio sterk te verbeteren.
Vandaag ligt echter alleen het Plan 2021 van De Lijn concreet op tafel. De voorgenomen reorganisatie van het openbaar vervoer is een noodzakelijke stap, maar dreigt een achteruitgang te worden – of zeker zo gepercipieerd te worden – zonder dringende investeringen in meer en beter openbaar vervoer. Dat vereist meer voorstadstreinen en een betere doorstroming van trams en bussen in de hele regio, maar ook investeringen in extra lijnen (afwerking metro Stuivenberg en nieuwe tramlijnen Bisschoppenhoflaan of richting Ranst bijvoorbeeld). Peter Vermeulen: ‘Ook daarvoor moeten nú de nodige beslissingen genomen worden.’
Dringend nood aan een efficiënte Werkgemeenschap
Tot slot nog dit. Er wordt ontzettend hard gewerkt, op tal van fronten en door zeer veel partners: de Vlaamse en stedelijke overheden en administraties, Lantis, het team van de intendant en de ontwerpteams. Er zijn ook veel Ringbouwers en Ringland-vrijwilligers actief in de diverse werkbanken en werkateliers. Voorts nemen massaal veel burgers deel aan Straatvinken, straat-O-sfeer en Zorro, de burger(wetenschaps)projecten voor de modal shift.
Extra positief is dat, op aandringen van de burgerbewegingen, binnenkort ook een extra werkbank Financiering kan starten. Het zal dan duidelijk zijn dat ‘niet investeren’ op termijn alleen maar veel meer geld kost. Investeren in betere leefbaarheid, volksgezondheid en mobiliteit is niet alleen goed voor de relance, maar levert vooral veel baten op.
Peter Vermeulen: ‘De lopende samenwerking is fantastisch en ongezien. Het enige gevaar is wel dat door de grote complexiteit iedereen geneigd is terug te plooien op zijn of haar kernactiviteit. Daardoor dreigt men de samenhang en het tempo wat uit het oog te verliezen, wordt geschoven met afgesproken timings of budgetten, of ontstaat de neiging om hier of daar toch iets door te drukken zonder al te veel overleg en inspraak. Dat mogen we niet laten gebeuren.’
Daarom vragen de burgerbewegingen met aandrang om, ondanks het vele werk, ook de in het Toekomstverbond afgesproken ‘Werkgemeenschap’ zo snel mogelijk operationeel te maken. Die kan de coördinatie versterken en de samenhang (ook in de tijd) des te beter managen. ‘De ambitie is groot, de uitdaging dus ook. Maar hoe beter we samenwerken, hoe beter het resultaat zal zijn, voor iedereen’, besluit Dirk Avonts van Ademloos.

(Bron: Persbericht Ademloos, Ringland en stRaten-generaal, 14.2.2021)