Hoe “banaal” uiterst-rechts in Europa wel is geworden, komt in 2018 goed aan het licht. De Europese Unie (EU) wordt de eerste zes maanden voorgezeten door Bulgarije waar uiterst-rechts enkele belangrijke ministerposten heeft. Op 1 juli volgt dan Oostenrijk waar de uiterst-rechtse FPÖ sinds kort onder meer Binnenlandse Zaken en Defensie bezet. Bulgarije staat bij de EU echter ook bekend als een van kampioen in corruptie.
Bitcoins
Toen Bulgarije (bevolking van 7,1 miljoen, nog 8,7 in 1989) tien jaar geleden toetrad tot de EU, kreeg het wachttijd voor de eurozone en de Schengenzone. Sofia moest eerst de stevig ingeplante georganiseerde misdaad aanpakken, de alomtegenwoordige corruptie bestrijden en voor stabiele economie en financiën zorgen. Sofia was lang, al in de communistische periode (tot 1989) een draaischijf van Turkse, lokale en andere maffiagroepen.
De opeenvolgende regeringen pakten dat probleem de jongste jaren aan, waardoor de Bulgaarse regering nu onder meer met een pot in beslag genomen bitcoins zit die momenteel rond 3 miljard euro waard zouden zijn. Een aanwijzing hoe georganiseerde misdaad bitcoins gebruikt om misdaadgeld wit te wassen.
Corrupt
De Bulgaarse financiën staan er goed voor, zodat EU-Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker vindt dat Bulgarije best bij de euro- en Schengenzone mag. Maar enkele grote EU-lidstaten, waaronder Frankrijk en Duitsland, vinden dat er nog werk aan de winkel is, want aan de corruptie is ongeveer niets gedaan. Transparency International klasseert Bulgarije als het meest corrupte land van de EU, een vaststelling die vooral op indrukken is gebaseerd. Geen indruk maar wel een feit is dat er van corruptiebestrijding geen sprake is. Er zijn geen gerechtelijke vervolgingen, geen enkele politicus of ambtenaar is ervoor opgepakt.
Critici wijzen naar de rol van de Bulgaarse tak van het Russische Lukoil dat in de totale invoer van olie voorziet. De opeenvolgende regeringen hebben er bij voorbeeld voor gezorgd dat Lukoil een monopolie behoudt, ze hebben alle concurrentie geweerd. En meer dan drie jaar na de bizarre instorting van een grote bank, is er nog steeds geen onderzoek gestart.
In augustus werden de bevoegdheden van het strafhof ter bestrijding van de georganiseerde misdaad uitgebreid tot corruptiebestrijding. Maar burgerbewegingen tegen corruptie zijn sceptisch, zij vrezen dat dit gewoon zal leiden tot een afrekening onder politici.
Zwavelgeur
Bulgarije wordt sinds de lente mede bestuurd door een coalitie van uiterst-rechtse partijen, waaronder het sulfureuze Ataka dat in 2005 in dezelfde fractie zat als het Franse FN, de FPÖ en het Vlaams Belang. Uiterst-rechts heeft twee vice-premiers met o.m. de portefeuilles van Economische Zaken en Defensie.
Die regering met deelname van uiterst-rechts kwam er na de verkiezingen van maart 2017. De rechtse Gerb van uittredend premier Bojka Borisov had met 33 % van de stemmen – tegen 27 % voor de socialistische BSP – niet genoeg voor een meerderheid. Borisov, premier van 2009 tot 2013 en van 2014 tot begin 2017, klopte aan bij de “Verenigde Patriotten”, een coalitie van drie nationalistische partijen. Daaronder de VROM (zie ook Macedonië) en Ataka. Die coalitie haalde 9,1 %.
Ataka haalde in 2005 al op eigen kracht bijna 9 %; Die partij is extreem anti-Turks, anti-moslim en anti-Roma. In Bulgarije zijn de moslims vooral etn ische Turken en Pomaken – verturkste Bulgaren. De Beweging voor Rechten en Vrijheden richt zich vooral tot deze groepen; zij haalde 8,9 %, terwijl de door Erdogan gesteunde Panturkse Dost onder de kiesdrempel van 4% bleef.
Straathonden
Valeri Simeonov, leider van het ‘Nationale Reddingsfront’ en nu vice-premier, kwam in 2014 in het nieuws met een zeer racistische toespraak in het parlement waarin hij de Roma minderwaardige wezens noemde en Roma-vrouwen vergeleek met straathonden. Hij was tot 2009 lid van Ataka. Minister van Defensie Krasimir Karakatsjanov is al even berucht voor zijn aanvallen tegen Roma. Hij haalde bij de presidentsverkiezingen in 2016 bijna 15 % van de stemmen.
In de regering zitten ook enkele vertrouwelingen van mediamagnaat Delyan Peevski die eerder in het parlement zat voor de Beweging voor Rechten en Vrijheden. Peevski wordt door veel Bulgaren gezien als de belichaming van corruptie en maffia. Het was Peevski die in 2014 verantwoordelijk was voor de instorting van een bank. Peevski speelde een sleutelrol in de privatiseringen van staatsbedrijven – waarvan een groot deel in zijn zakenrijk terechtkwam. De media van Peevski zijn erg regeringsgezind…
Moskou
Merkwaardig is nog dat die Bulgaarse regerende nationalisten erg Russisch gezind zijn. Ze ijverden in hun campagne voor de opheffing van alle sancties tegen Rusland. Verscheidene leiders herinneren eraan dat Bulgarije alles te danken heeft aan de Russen die hen in de 19e eeuw steunden tegen het Ottomaanse Rijk.
Zij benadrukken de culturele en religieuze verbondenheid, wat er volgens hen niet is met het grootste deel van de EU. Ze zitten ook op dezelfde homofobe lijn als de huidige Russische leiders. Ook de grootste oppositiepartij, de BSP, hecht veel belang aan goede banden met Rusland. Vandaar ook dat Juncker en andere EU-leiders Bulgarije toch maar liefst snel in euro- en Schengenzone willen om de afstand tussen Sofia en Moskou te vergroten.
Zie ook: De kwestie Macedonië
https://www.uitpers.be/artikel/2017/03/16/opgelet-daar-is-kwestie-macedonie-weer/
Wennen aan uiterst-rechts:
https://www.uitpers.be/artikel/2017/12/20/wennen-aan-uiterst-rechts/
