Er is zoals feitelijk verwacht dan toch een handelsakkoord gesloten tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk en alhoewel de Britten via hun roddelpers het proberen te verkopen als een zoveelste overwinning van het dappere Albion ligt het tussen de twee gesloten akkoord geheel in de verwachtingen die veel kenners eerder bij het begin van de gesprekken hadden verwacht.
Er komen tussen beiden dan ook geen invoerheffingen of quota’s op de handel in goederen maar dat kon alleen maar omdat Londen praktisch geheel plooide naar de eisen van de Europese Unie. Productnormen, subsidieregelingen, milieuregels en werkomstandigheden moeten allemaal in overeenstemming zijn met de normen van Brussel.
Boris Johnson kon, gesmeten tegen de muur van Brexit en corona, weinig meer doen dan toegeven en dan maar heel euforisch doen. Een nederlaag moet je om ze goed te kunnen verkopen immers zeer mooi verpakken. Zoals hier gisteren op Twitter. Tot voor kort droomden hij en zijn vrienden van een soort Singapore aan de Noordzee met een ultra laag belastingregime om zo de EU te ondermijnen. Dromen zijn echter bedrog. De eerste Britse zet bij het begin der gesprekken was pogen de EU uit elkaar te spelen. Was dat een dom idee.
De tol van de vrijheid
Bovendien zullen er vanaf 1 januari grenscontroles zijn met als gevolg het nodige papierwerk. Dat is de tol van de vrijheid die de Britten zogezegd verkregen hebben. Wat de aanhangers van Brexit, niet toevallig nogal wat mensen uit de VS, ‘het terug nemen van de controle van Brussel’ noemen is een grote illusie gebleken.
Ze moeten gewoon blijven voldoen aan de in Brussel vastgelegde normen zonder dat zij daar zeggenschap over hebben. Er is wel een als zeer logisch te beschouwen regeling dat indien Brussel bepaalde regels wijzigt de Britten dan als betrokken partij mee aan tafel mogen zitten om erover te praten. In wezen zijn zij dus verwezen naar een soort tweederangslidmaatschap. Een wel heel magere troost.
Die uitslag was altijd te verwachten want het Verenigd Koninkrijk was in de gesprekken met de EU nu eenmaal de zwakste partner en was en dan ook niet instaat veel te eisen. Typerend is de discussie over de visserij. Eerst stelde Londen dat men de vangst in de Britse wateren moest verminderen met 60% en dat is er nu uiteindelijk 25% geworden.
Dat was ook niet onverwacht. Veel van de door de Britse vissers gevangen vis gaat immers naar de EU en dan staat men hier van Britse kant uitermate zwak. Wat zin heeft het immers meer vis te vangen als men hem niet naar de EU kan uitvoeren. Dit visserijakkoord telt voor 5,5 jaar en dient men dus dan opnieuw te onderhandelen. Wat zal zorgen voor nieuwe ruzies maar de Britten staan dan waar ze ook nu staan: Zwak.
Nigel Farage
Bovendien stond Londen internationaal geïsoleerd. De campagne om het Verenigd Koninkrijk los te koppelen werd vooral door figuren uit de VS en een man als de Australisch-Amerikaanse krantenmagnaat Rupert Murdoch, eigenaar van invloedrijke Britse dagbladen als The Sun en The Times, gedragen.
Zij schakelden hiervoor een politieke marketingstrateeg als Nick Cummings en demagoog Nigel Farage en zijn United Kingdom Independent Party (UKIP) in om de gemoederen verder op te jagen. Het was volgens hen een nieuwe ‘Slag om England’ en als patriot diende men dit opnieuw te winnen. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen als de nieuwe Hitler.
Nigel Farage is een blijft een demagoog. Eerst trok hij van leer tegen het ontslag van Brexiteer en regeringsadviseur Dominic Cummings en zag erin de voorbode van verregaande Britse toegevingen. Nu juicht hij het akkoord op Twitter toe.
Zo stelde hij: “The deal is not perfect but it is a big moment. This victory is a tribute to the ordinary men and women who stood up against the Westminster establishment — and won. There is no going back.” De man behoort tot het verleden en komt niet meer terug. Ik vermoed dat de centjes wel binnen zijn.
Exit Verenigd Koninkrijk?
“We nemen de controle over ons land terug”, klonk het. Met Boris Johnson die dacht zo oppermachtig te worden. Er blijft van deze dwaze slogan niets meer over. In deze geglobaliseerde wereld is alleen al het idee om controle over het eigen land te krijgen te gek voor woorden. Iedereen is op de een of andere wijze afhankelijk van de andere. Zie maar naar de VS en China.
De duizenden vrachtwagens die in het graafschap Kent dezer dagen richting Europa staan aan te schuiven tonen dat. Britten lusten te graag Belgische chocolade, Franse wijnen en buitenverblijven.
En zuipvakanties aan de Spaanse costa’s zijn bij de doorsnee Brit erg populair. Een 43% van de Britse uitvoer gaat naar de EU en meer dan de helft van de invoer is ook afkomstig uit de EU. Wederzijdse afhankelijkheid heet dat.
Nog erger is hoe het Verenigd Koninkrijk als geheel verder zal varen. De Schotse roep om onafhankelijkheid wordt steeds groter en lijkt onder de Schotten nu zelfs een duidelijke meerderheid te bekoren. De regering in Londen zal het nog moeilijk krijgen om die nationalistische geest hier terug in de fles te krijgen.
De Ierse kwestie
En dan is er Noord-Ierland. Een ongezien drama voor de Noord-Ierse loyalisten. Zij steunden mee het verlangen van de opgejutte Brexiteers. Zo immers konden ze – dacht men – uit de Europese regels geraken en met medeweten van de Britse regering verder de anderen, katholieken en Ierse nationalisten, in ‘hun’ Ulster pesten.
Reeds toen bij het referendum was er in loyalistische kringen in Ulster grote ruzie over de strategie. Maar de Democratic Unionist Party (DUP) is altijd een partij geweest waar allerlei extremisten zich konden verschuilen, incluis criminelen van de ergste soort. En voor dat soort volk is het luisteren naar andere visies zoveel als vloeken in de kerk. En de DUP is binnen het Noord-Ierse loyalisme tegenwoordig veruit de sterkste partij.
Ook Arlene Foster (DUP), eerste minister in Noord-Ierland, schaarde zich achter het akkoord met de EU en is dus tevreden met de oprichting van grensposten tussen Noord-Ierland en haar geliefde Groot-Brittannië. Het einde van het Unionisme? Zo stelde zij: “Een redelijk handelsakkoord was altijd het beste voor Noord-Ierland.” Redelijk? Weg dus die loyalistische principes van tot voor enkele weken terug.
Het gevolg van dit akkoord is dat er vanaf 1 januari grenscontroles komen tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië. Volgens de Goede Vrijdagakkoorden van april 1998 die een einde maakte aan de Noord-Ierse burgeroorlog mogen er echter geen grenscontroles zijn tussen Ierland en Noord-Ierland. Een meer dan bizarre situatie.
Maar dat stond al in de eerder tussen Brussel en Londen overeengekomen uittredingsakkoorden. De Britse premier Boris Johnson poogde om de Noord-Ierse loyalisten te paaien hierop terug te komen. Maar dat werd een no passeran.
Zo nam de spanning op het Ierse eiland terug toe en trok het Britse Hogerhuis onmiddellijk in verzet en schoot het als onwettelijk gezien voorstel van Johnson af. Het werd geruisloos afgevoerd. Maar dit indienen en dus incidenten creëren typeerde Boris Johnson en zijn entourage. Hij was duidelijk ten einde raad.
Vandaag hebben zowel Arlene Foster als vice-premier Michelle O’Neill (Sinn Féin) dit akkoord tijdens een gezamenlijke persconferentie toegejuicht. Merkwaardig toch. Alleen de oppositie van de Ulster Unionist Party (UUP), de Alliance Party (die tussen beide gemeenschappen op de wip zit) en de Social Democratic Labour Party (SDLP) wierpen de kwestie van de grens in de Ierse Zee op.
Immers er komt nu een grens tussen het Verenigd Koninkrijk en Ulster. De BBC World zweeg er gisteren in haar commentaar vanuit Belfast zeer zedig over. Geen verrassing. Het is immers een totale vernedering voor London en de Loyalisten. Wel lijkt men aan de basis bij de loyalisten woedend te reageren.
De douanecontrole van goederen vanuit het Britse eiland richting Noord-Ierland zal nu immers in Groot-Brittannië gebeuren en niet aan de grens met de Ierse Republiek. En de handel tussen Noord- en Zuid-Ierland zal zonder controles verlopen. De voorbode van de ultieme éénmaking van het Ierse eiland?
Ook de super Brexiteer en ultraconservatief Jacob Rees-Mogg, fractieleider van de Tory’s in het Lagerhuis, blijkt plots zijn kar te hebben gedraaid. Alhoewel de Britten zich voor 100% moeten plooien naar de Europese regels is hij euforisch over dit akkoord. Veel discussie of tegenstand zal er in het Lagerhuis dus niet zijn. Iedereen werd mooi op één lijn gezet: ‘Dit is een Britse overwinning.’
De Londense City
Bovendien won Joe Biden, een Iers nationalist, in de VS de presidentsverkiezingen en die liet al, nog voor hij echt genomineerd was, aan een BBC journalist snel bij het horen van het woord BBC weten dat hij een Iers nationalist is. Een wel heel merkwaardig perscontact. De boodschap voor Londen was echter klaar en duidelijk en werd ook in Downingstreet zo begrepen.
Nick Cummings, het genie achter Brexit en kwade geest achter Boris Johnson, verdween dan ook vrij snel en met luide trom. En eens die opgeruimd was het nog maar een kwestie van weken voor de Britten overstag gingen. Volgens officiële cijfers zou een Brexit zonder akkoord een enorme schade berokken aan de Britse economie.
Het ging, stelde het Office for Budget Responsibility, een adviesorgaan van de regering voor budgettaire zaken, op 5 jaar 6% van de Britse rijkdom kosten tegen 4% bij een goed geregelde boedelscheiding. Een flinke kost voor wat gewoon een van elke realiteit ontdane droom was.
David Cummings verlaat Downingstreet 10 met zijn doos. Dominic Cummings zweeg tot heden over dit akkoord tussen Londen en Brussel. Een veelzeggende stilte. De man behoort dan ook tot de geschiedenis die over hem vermoedelijk weinig positiefs zal schrijven. Eens Cummings weg en daar was het akkoord.
Op dit ogenblik had het Verenigd Koninkrijk in verhouding met haar sterkte een onevenredig grote invloed in Brussel. Het aantal spionnen en instellingen en organisaties waar Britten in Brussel de plak zwaaiden is enorm. Die gaat nu grotendeels verdwijnen met in ruil o.a. meer Fransen en Duitsers.
De macht van Londen in de wereld zal verder krimpen. De Londense City, het financieel centrum, kan blijven maar gezien de enorme macht die China aan het worden is stelt dat binnen tien jaar nog amper iets voor en zal het in het beste geval op het niveau van Tokio zitten. In de marge dus.
De Brexiteers wilden de controle terugnemen. Het resultaat is echter een groot verlies van controle. Maar wees zeker: de Britse media, The Sun op kop, zullen dit wel verkopen als een Britse overwinning. Hun eerste reacties in die Britse media zeggen alles. “Free at last” kopte de Daily Mail. Vrij? Van wat dan?
